Tái hợp hai tỉnh một nhà – Đòn bẩy phát triển chiến lược

Một góc thành phố Bắc Kạn.

Không gian phát triển mới

Ngày 12/6/2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, hợp nhất Bắc Kạn và Thái Nguyên thành tỉnh Thái Nguyên (mới), với 461/465 đại biểu tán thành. Nghị quyết có hiệu lực ngay và bộ máy mới bắt đầu hoạt động từ 01/7/2025. Sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố.

Hai địa phương từng sáp nhập thành tỉnh Bắc Thái vào năm 1965, sau đó tách ra năm 1997 để phù hợp yêu cầu phát triển. Giờ đây, việc tái hợp mở ra một không gian phát triển thống nhất, kết hợp giữa tiềm năng sinh thái, tài nguyên của Bắc Kạn và lợi thế công nghiệp, đô thị của Thái Nguyên.

Trung tâm thành phố Thái Nguyên.

Bắc Kạn có thế mạnh về rừng nguyên liệu, khoáng sản (sắt, chì, kẽm, đá vôi), thủy điện và du lịch. Trong khi đó, Thái Nguyên là trung tâm luyện kim, cơ khí, giáo dục và y tế. Sự kết hợp sẽ tạo ra chuỗi sản xuất từ khai thác nguyên liệu đến chế biến sâu, đặc biệt trong ngành công nghiệp khai khoáng và chế biến gỗ. Công nghệ, vốn từ Thái Nguyên sẽ thúc đẩy khai thác hiệu quả tài nguyên ở Bắc Kạn.

Không gian du lịch cũng được mở rộng với liên kết giữa Hồ Ba Bể, ATK Định Hóa, Chợ Đồn và Hồ Núi Cốc, không gian trà Tân Cương, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc (Thái Nguyên). Tuyến du lịch sinh thái – lịch sử – văn hóa này kỳ vọng sẽ thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Du lịch hồ Ba Bể.

Bên cạnh đó, người dân Bắc Kạn sẽ có cơ hội tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục chất lượng cao từ hệ thống bệnh viện, đại học ở Thái Nguyên. Các trung tâm đào tạo nghề cũng có thể mở rộng phạm vi, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng miền núi.

Về hạ tầng, việc sáp nhập sẽ tăng cường hiệu quả quy hoạch và đầu tư. Các tuyến đường như Quốc lộ 3, đường Hồ Chí Minh nhánh Tây, cao tốc Thái Nguyên – Chợ Mới đã kết nối hai tỉnh thuận lợi. Sự liên kết này sẽ thúc đẩy giao thương, luân chuyển lao động. Lao động từ Bắc Kạn có thể tiếp cận cơ hội việc làm tại các khu công nghiệp lớn của Thái Nguyên như Yên Bình, Điềm Thụy, Sông Công, qua đó nâng cao thu nhập và đời sống.

Sáp nhập cũng góp phần củng cố quốc phòng – an ninh. Hai tỉnh đều có đông đồng bào Tày, Nùng với nhiều giá trị văn hóa chung, tạo thuận lợi trong quản lý và xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân vững chắc.

Cả hai tỉnh đều có cộng đồng người Tày, Nùng chiếm tỷ lệ lớn.

Tầm nhìn lớn – Hành động quyết liệt

Với sự đồng thuận cao của HĐND hai tỉnh và nhân dân, đề án sáp nhập đã hiện thực hóa một tầm nhìn phát triển mới. Sau sắp xếp, tỉnh Thái Nguyên có diện tích hơn 8.375 km² (đạt 104,69% tiêu chuẩn), dân số gần 1,8 triệu người (199,94% tiêu chuẩn), với 92 đơn vị hành chính cấp xã (77 xã, 15 phường). Trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Thái Nguyên hiện nay.

Ông Hà Ngọc Việt, Phó Chủ tịch UBND huyện Bạch Thông.

Ông Hà Ngọc Việt, Phó Chủ tịch UBND huyện Bạch Thông cho rằng: “Tỉnh mới sẽ vận hành theo mô hình chính quyền hai cấp, trong đó xã là trung tâm. Đây là thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực quản lý và mở rộng không gian phát triển vùng; đưa chỉ đạo của tỉnh đến trực tiếp cơ sở và kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân”.

Ông Hà Văn Tranh, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã Bằng Lãng (Chợ Đồn) nhận định: “Chủ trương sáp nhập tỉnh và xóa cấp huyện đi kèm với phân cấp, trao quyền mạnh mẽ cho cơ sở. Xã mới sẽ có nguồn lực dồi dào, thẩm quyền rộng hơn để giải quyết mọi vấn đề ngay tại chỗ”.

Ngày 01/7 đang đến gần, đánh dấu thời điểm Bắc Kạn và Thái Nguyên bước vào kỷ nguyên hợp lực mới. Việc sáp nhập không chỉ là giải pháp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu quả, mà còn tạo dư địa để phát triển kinh tế, phát huy tiềm năng, xây dựng một Thái Nguyên (mới) thịnh vượng, bền vững hơn./.

Bích Ngọc