Tái cơ cấu để Đắk Lắk trở thành trung tâm nông nghiệp xanh

Đắk Lắk hiện được xem là “vùng đất vàng” cho phát triển nông nghiệp với hơn 1,3 triệu ha đất nông nghiệp, trong đó có trên 843.000ha đang được khai thác hiệu quả. Nông nghiệp đóng góp gần 40% giá trị kinh tế của tỉnh, với nhiều sản phẩm chủ lực xuất khẩu như cà phê, hồ tiêu, ca cao, cao su, mắc ca, sầu riêng, thủy sản...

Các vườn sầu riêng được gắn mã QR, truy xuất đầy đủ thông tin từ giống, phân bón đến quy trình chăm sóc, hướng đến chuỗi giá trị minh bạch, bền vững.

Sau gần 10 năm triển khai, tái cơ cấu đã tạo chuyển biến rõ nét. Ngành nông nghiệp không còn phát triển theo hướng mở rộng diện tích, tăng sản lượng đơn thuần, mà chú trọng kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái, coi tài nguyên, môi trường và bản sắc văn hóa là nền tảng để nâng cao giá trị sản phẩm.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk Đặng Thị Thủy chia sẻ, mục tiêu hàng đầu là phát triển nông nghiệp xanh, sạch, tuần hoàn và bền vững. Dù còn khó khăn về vốn, kỹ thuật và thói quen canh tác truyền thống, nhưng kết quả đạt được bước đầu đã khẳng định quyết tâm đưa Đắk Lắk trở thành trung tâm nông nghiệp xanh của cả nước.

Công nhân chế biến sầu riêng tại nhà máy, từng bước nâng cao giá trị sản phẩm phục vụ xuất khẩu.

Một điểm nhấn quan trọng trong tái cơ cấu là sự hình thành và phát triển các chuỗi liên kết giá trị. Thay vì chỉ bán sản phẩm tươi, nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã đã đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị nông sản.

Krông Pắc là vùng sầu riêng đạt tiêu chuẩn VietGAP, sản lượng năm 2025 ước đạt hàng chục nghìn tấn.

Tại xã Krông Búk, các vườn sầu riêng được gắn mã QR, cho phép truy xuất đầy đủ thông tin từ giống, phân bón đến quy trình chăm sóc. Đây là cách làm mới của Công ty Cổ phần Nông nghiệp CNC Hoàng Mỹ Tây Nguyên, đồng thời minh chứng cho nỗ lực xây dựng chuỗi giá trị minh bạch, bền vững.

Nếu trước đây nông dân phụ thuộc thương lái, thì nay các chuỗi liên kết giúp ổn định đầu ra, bảo đảm lợi ích người trồng. Xã Krông Pắc đã trở thành vùng trọng điểm sầu riêng với 2.800 ha, sản lượng năm 2025 ước đạt 42.000 tấn, trong đó có 764 ha đạt tiêu chuẩn VietGAP, 37 vùng trồng được cấp mã số xuất khẩu chính ngạch. Các hợp tác xã như HTX Nông nghiệp sạch, HTX Nông nghiệp xanh, HTX Sầu riêng hữu cơ Krông Pắc… đang từng bước xây dựng chuỗi liên kết minh bạch, trách nhiệm. Trong chăn nuôi, nhiều trang trại gà, heo liên kết với doanh nghiệp để bảo đảm giống, kỹ thuật và đầu ra, hạn chế tình trạng “được mùa mất giá”.

Công nhân chế biến chuối trong dự án ứng dụng công nghệ hiện đại, sản lượng ổn định hơn 6.500 tấn mỗi năm phục vụ xuất khẩu.

Một ví dụ điển hình khác là Dự án trồng chuối Nam Mỹ với diện tích 150 ha tại xã Ea Riêng của Công ty Cổ phần Banana Brothers Farm. Dự án ứng dụng công nghệ hiện đại trong toàn bộ quy trình sản xuất theo hướng tuần hoàn. Không chỉ xây dựng hệ thống tưới, vận chuyển và kho lạnh, doanh nghiệp còn sử dụng phần mềm quản lý nông nghiệp số, theo dõi chi tiết đến từng gốc chuối. Nhờ đó, sản lượng ổn định ở mức 65 tấn/ha/năm, mỗi năm xuất khẩu hơn 6.500 tấn chuối chính ngạch ra thị trường quốc tế

Tái cơ cấu còn tạo động lực cho kinh tế nông thôn phát triển đa dạng như dịch vụ, du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm OCOP. Hiện toàn tỉnh có 764 sản phẩm OCOP, trong đó 2 sản phẩm đạt 5 sao, 50 sản phẩm đạt 4 sao, 656 sản phẩm đạt 3 sao. Hoạt động xúc tiến thương mại ngày càng bài bản, hàng trăm doanh nghiệp được kết nối cung - cầu, ký kết hợp tác hàng tỷ đồng. Hội chợ Công Thương và OCOP với hơn 250 gian hàng giúp đặc sản địa phương tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại, thương mại điện tử, tạo nền tảng xây dựng thương hiệu nông sản sạch, nông sản xanh cho Đắk Lắk.

Vùng trồng lúa đạt chứng nhận VietGAP, bảo đảm quy trình canh tác an toàn, nâng cao chất lượng và giá trị hạt gạo.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, thời gian tới tỉnh sẽ tiếp tục quán triệt tư duy kinh tế nông nghiệp; triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng tâm tái cơ cấu; hướng đến nông nghiệp đa giá trị, sạch, hữu cơ, tuần hoàn và trách nhiệm, nhằm tạo bước bứt phá để nông sản Đắk Lắk chinh phục những thị trường khó tính toàn cầu.

Anh Minh - Văn Lệ