Tác giả bị hủy tư cách tranh giải văn học danh giá vì dùng AI

Hai cuốn sách bị hủy tư cách tranh giải. Ảnh: The Guardian.

Tập truyện ngắn Obligate Carnivore của Stephanie Johnson và tập truyện vừa Angel Train của Elizabeth Smither đã được gửi đến ban tổ chức giải sách Ockham vào tháng 10 năm nay. Đây là giải thưởng văn học danh giá trị giá 65.000 đô New Zealand và được trao thường niên.

Dù được đánh giá cao về nội dung, hai tác phẩm trên đã bị loại khỏi danh sách tranh giải do vi phạm các hướng dẫn về việc sử dụng AI.

Đại diện nhà xuất bản của cả hai cuốn sách, Quentin Wilson, cho biết Ủy ban tổ chức giải thưởng đã sửa đổi hướng dẫn về AI vào tháng 8 và lúc đó thiết kế bìa của các cuốn sách đều đã được hoàn tất.

Wilson cho hay: "Đã quá muộn để tất cả nhà xuất bản tính đến yêu cầu đó trong bản tóm tắt thiết kế. Rất đau lòng khi hai tiểu thuyết tuyệt vời của những tác giả được kính trọng lại gặp vấn đề, mặc dù vướng mắc này hoàn toàn không liên quan đến nội dung tác phẩm của họ.”

Wilson cho biết quyết định của ban tổ chức giải cũng gây bất bình cho đội ngũ sản xuất và thiết kế, những người đã làm việc chăm chỉ để ra mắt sách.

Tác giả Johnson bày tỏ sự thông cảm với ban tổ chức, nói rằng bà cũng rất quan tâm đến việc sử dụng AI trong các lĩnh vực sáng tạo. Tuy nhiên, bà thất vọng với quyết định của họ.

Johnson chia sẻ: “Sẽ là dối trá nếu nói rằng tôi không buồn. Đây là cuốn sách thứ 22 và là tập truyện ngắn thứ 4 của tôi. Những câu chuyện này... được viết trong suốt 20 năm, vì vậy đối với tôi, đây là một cuốn sách khá quan trọng”.

Johnson cho biết các tác giả thường rất ít tham gia vào việc thiết kế sách và bà không hề biết AI đã được sử dụng để tạo ra bìa sách của mình.

“Tôi chỉ nghĩ đó là ảnh chụp một con mèo thật và đã xử lý để chúng xếp chồng lên nhau. Nhưng thực tế không phải như vậy”, Johnson cho hay, đồng thời nói thêm rằng bà gặp khó khăn trong việc phân biệt các hình ảnh do AI tạo ra.

Nữ tác giả cũng lo lắng mọi người giờ đây sẽ cho rằng bà sử dụng AI để viết sách, điều bà hoàn toàn không làm.

Trong một tuyên bố, tác giả Smither cho biết các nhà thiết kế đã dành hàng giờ đồng hồ để làm bìa sách của bà, sử dụng hình ảnh một đoàn tàu hơi nước và một thiên thần “nửa khuất trong mây mù”. “Điều tôi lo ngại nhất là công sức tỉ mỉ của họ... đang bị coi thường”, Smither nói.

Sự quan tâm mới về AI

Cả Smither và Johnson trước đây đều từng làm giám khảo một số hạng mục của giải thưởng Ockham và cả hai đều cho biết bìa sách thường không được chú ý nhiều. “Điều được quan tâm chỉ là nội dung và ý nghĩa ẩn sâu trong văn bản”, Smither nói.

Có thể thấy việc sử dụng AI trong các lĩnh vực sáng tạo ngày càng được chú ý khi công nghệ này phát triển mạnh mẽ.

Nicola Legat, đại diện quỹ tín thác quản lý giải thưởng sách Ockham, cho biết họ có "lập trường cứng rắn về việc sử dụng AI đối với sách". "Các tiêu chí áp dụng cho toàn bộ người tham gia, không phân biệt trình độ của họ và phải được áp dụng nhất quán cho tất cả", Legat cho hay.

Bà cũng cho biết quyết định sửa đổi các tiêu chí liên quan đến AI xuất phát từ mong muốn hỗ trợ các quyền lợi về bản quyền và sáng tạo cho các nhà văn và họa sĩ minh họa New Zealand.

Minh Hoa