T-72 không người lái: 'Mũi đột phá' mới trên chiến trường của Nga

'Bước tiến táo bạo của chiến xa Nga

Lần đầu tiên, biến thể không người lái của xe tăng chủ lực T-72 do Nga phát triển đã được công bố đầy đủ cấu hình, trong quá trình thử nghiệm thực địa. Đây là kết quả của chương trình “Shturm” - một dự án tham vọng nhằm biến những khung gầm T-72 cũ thành phương tiện tấn công robot, có thể dẫn đầu mũi tiến công vào các vị trí phòng thủ kiên cố của đối phương mà không cần đưa kíp lái vào vòng nguy hiểm.

Sự xuất hiện công khai của các hình ảnh và video thử nghiệm cho thấy chương trình đã đạt bước tiến quan trọng, mở ra triển vọng sớm biên chế trên chiến trường.

Dự án do Uralvagonzavod - nhà sản xuất T-72 trước đây và hiện là nhà máy xe tăng lớn nhất thế giới đảm nhiệm. Cùng lúc sản xuất hàng loạt T-90M, Uralvagonzavod đã cải tiến khung gầm T-72 để phù hợp với yêu cầu tác chiến mới: vận hành từ xa, phối hợp cùng xe chỉ huy và phương tiện hỗ trợ để mở đường tiến công, nhất là trong môi trường đô thị dày đặc vật cản và hỏa lực phòng thủ.

Xe tăng T-72 không người lái được phát triển theo chương trình Shturm. (Ảnh: Militarnyi)

Hỏa lực mạnh và khả năng tùy biến cao

Biến thể T-72 không người lái được trang bị pháo chính D-414 cỡ 125 mm rút ngắn, vẫn giữ hệ thống nạp đạn tự động với 22 viên đạn sẵn sàng khai hỏa, đi kèm súng máy đồng trục PKTM 7,62 mm. Các cấu hình vũ khí thay thế cũng đã được nghiên cứu, gồm bệ phóng rocket nhiệt áp RPO-2, cặp pháo tự động 30 mm 2A42, và thậm chí có tin đồn chưa xác nhận về phiên bản trang bị pháo chính 152 mm.

Nhằm phục vụ tác chiến đô thị, nơi xe tăng thường phải đối mặt với nguy cơ lớn từ vũ khí chống tăng và chướng ngại vật, T-72 Shturm được tích hợp lưỡi ủi để dọn chướng ngại, kết hợp hệ thống bảo vệ toàn diện.

Việc T-72 vốn có mức tự động hóa cao, đặc biệt là cơ cấu nạp đạn tự động, giúp quá trình phát triển biến thể không người lái thuận lợi hơn so với nhiều dòng xe tăng khác. Tuy nhiên, chiến sự ở Ukraine đã tiêu hao một lượng lớn T-72 dự trữ, khiến nguồn khung gầm để cải hoán có thể bị hạn chế nếu chương trình bước vào giai đoạn sản xuất hàng loạt.

Xe chỉ huy T-72 được phát triển theo Chương trình Shturm. (Ảnh: MSN)

Kinh nghiệm quốc tế và hợp tác tiềm năng

Nếu Shturm thành công, Nga có thể tiến tới phát triển các mẫu xe tăng không người lái hoàn toàn mới, được thiết kế từ đầu cho mục đích này thay vì dựa trên khung gầm cũ. Quan trọng hơn, chương trình cũng có thể khơi lại mối quan tâm với T-14 Armata - mẫu xe tăng tự động hóa cao mà Nga từng phát triển nhưng chưa sản xuất đại trà. T-14, với kiến trúc buồng lái tách biệt và hệ thống điều khiển điện tử tiên tiến, có thể trở thành xe chỉ huy lý tưởng cho biên đội tăng không người lái, ngay cả khi nó không được biên chế như một xe tăng chủ lực.

Xe tăng T-72B3. Ảnh Army Recognition

Ý nghĩa chiến thuật trên chiến trường hiện đại

Sự ra đời của T-72 Shturm phản ánh xu thế chiến tranh hiện đại, nơi phương tiện robot ngày càng đóng vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ nguy hiểm cao. Trong tác chiến đô thị hay khi đột phá phòng tuyến, xe tăng thường là mục tiêu ưu tiên của hỏa lực đối phương.

Việc sử dụng biến thể không người lái giúp Nga có thể mở đường bằng hỏa lực mạnh mà không mạo hiểm sinh mạng kíp lái, đồng thời tạo điều kiện để lực lượng bộ binh và xe tăng có người lái tiến theo sau với rủi ro thấp hơn.

Ở tầm chiến lược, nếu Nga chứng minh được tính hiệu quả của Shturm trên chiến trường, điều này có thể thay đổi cách các quân đội vận hành lực lượng thiết giáp, mở ra kỷ nguyên mà “mũi đột phá” đầu tiên không còn thuộc về con người, mà là những cỗ máy thép tự động hóa cao.

Từ đó, khả năng phối hợp giữa phương tiện không người lái và xe tăng truyền thống sẽ trở thành một tiêu chuẩn mới, buộc các quốc gia khác phải nghiên cứu giải pháp tương tự nếu không muốn tụt hậu.

Chương trình Shturm vì thế không chỉ là câu chuyện của một biến thể T-72, mà còn là phép thử cho tham vọng công nghệ quân sự của Nga, đồng thời báo hiệu sự dịch chuyển dần dần của chiến tranh mặt đất sang kỷ nguyên robot hóa toàn diện.

Lê Hưng (Military Watch)