Sức mạnh pháo tự hành M110A2 mà Ukraine có thể sắp nhận

M110A2 là một trong những pháo tự hành hạng nặng nổi bật nhất thế kỷ XX: nòng 203 mm, thiết kế để tạo ra “một cú đấm” công phá lớn vào các công trình kiên cố và mục tiêu diện rộng.

Về cấu hình cơ bản, M110A2 sử dụng pháo M201 (bản nâng cấp của M2) có nòng dài hơn và trang bị ống giảm giật đôi.

Pháo đặt trên khung xe bánh xích có động cơ diesel mạnh khoảng 400–405 mã lực; trọng lượng chiến đấu ở mức xấp xỉ 31 tấn, tốc độ hành trình trên đường khoảng 50–55 km/h.

Những thông số này cho thấy M110A2 là hệ thống nặng, cần hậu cần nhưng đủ cơ động để di chuyển giữa các vị trí bắn chiến lược.

Sức mạnh chủ yếu của M110A2 nằm ở cỡ đạn và năng lực gây sát thương. Việc sử dụng đạn 203 mm cho phép mang theo khối thuốc nổ lớn hơn đáng kể so với loại 155 mm phổ thông, nên mỗi phát có khả năng phá hủy công sự, kho đạn, bến bãi hay mục tiêu hạ tầng với hiệu quả cao hơn.

Tầm bắn thông thường của M110A2 khoảng 25 km; nếu dùng đạn tăng tầm có thể mở rộng tới 30 km, cho phép tác chiến từ sâu sau tuyến trước và giảm rủi ro bị phản pháo tức thì.

Về mặt chiến thuật, M110A2 không nhằm thay thế pháo 155 mm nhưng bổ sung một lớp hỏa lực “đòn bẩy”.

Ở cấp đơn vị tác chiến, vài khẩu M110A2 có thể được dùng để triệt hạ các cụm phòng thủ cố định, mở đường cho đợt tấn công cơ giới, hoặc phá hủy hạ tầng hậu cần của đối phương.

Khi phối hợp với trinh sát chính xác (UAV, ảnh vệ tinh, chuyển tọa độ), hiệu quả từng phát đạn sẽ được tối đa hóa — điều rất quan trọng trong chiến trường hiện đại dựa nhiều vào mục tiêu chính xác.

Tuy nhiên, M110A2 có nhiều hạn chế thực tế. Thứ nhất, tốc độ bắn và cơ chế nạp đạn cho cỡ 203 mm chậm hơn đáng kể so với hệ thống 155 mm hiện đại; tổ lái và đội tiếp đạn lớn hơn, đồng nghĩa với yêu cầu hậu cần nặng nề.

Thứ hai, giáp bảo vệ của thân xe mỏng, làm cho M110A2 dễ tổn thương trước pháo phản hồi, tên lửa chống tăng theo quỹ đạo, hoặc tấn công bằng vũ khí chính xác trên không — buộc hệ thống phải hoạt động từ vị trí sâu, ít tiếp xúc với nguy cơ trực tiếp.

Cuối cùng, nguồn cung cấp đạn 203 mm không phổ biến như 155 mm, nên duy trì kho đạn và chuỗi tiếp liệu là bài toán lớn.

Về hiệu quả chiến lược, nếu Ukraine nhận được M110A2 kèm đạn, giá trị không chỉ ở số đạn bắn được mà còn ở tác dụng tâm lý và chính trị — thể hiện sự mở rộng dạng hỗ trợ từ các đối tác.

Nhưng để M110A2 thực sự thay đổi cán cân trên chiến trường, cần có kế hoạch tích hợp chặt chẽ: đảm bảo nguồn đạn 203 mm, huấn luyện tổ lái và đội hậu cần, hệ thống chỉ huy-pháo liên thông với trinh sát.

Thiếu một trong những yếu tố này sẽ khiến vũ khí mạnh trên giấy chỉ mang ý nghĩa hỗ trợ tạm thời thay vì bước ngoặt chiến trường.

Tóm lại, M110A2 là “cánh tay dài” có khả năng gây tổn thất lớn vào mục tiêu kiên cố và hạ tầng — một món bổ sung đáng kể cho pháo binh nếu được trang bị và duy trì đúng cách.

Nhưng tính thực tế trên chiến trường hiện đại phụ thuộc nhiều vào hậu cần, bảo vệ, và khả năng tích hợp với hệ thống trinh sát — nếu thiếu những yếu tố này, sức mạnh thực tế của M110A2 sẽ bị hạn chế.

Việt Hùng