Sức mạnh lòng dân - Nền tảng vững chắc của mọi thắng lợi. Kỳ cuối: Ngọn lửa dẫn đường đưa Tổ quốc tới phồn vinh, thịnh vượng

Nói đúng điều dân nghĩ, làm đúng điều dân cần

Thưa ông, trong 95 năm lãnh đạo cách mạng, Nhân dân luôn là chỗ dựa vững chắc của Đảng, Đảng lấy Nhân dân làm mục tiêu, lẽ sống… Trong giai đoạn phát triển mới với nhiều thời cơ và thách thức đan xen, đâu là những yêu cầu đặt ra đối với Đảng trong việc tiếp tục củng cố niềm tin của Nhân dân và phát huy sức mạnh lòng dân để xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng?

PGS. TS Bùi Hoài Sơn: Trong suốt 95 năm qua, dân tộc ta đã chứng minh một chân lý giản dị mà thiêng liêng: sức mạnh của Đảng bắt nguồn từ lòng dân, và niềm tin của Nhân dân chính là gốc rễ của mọi thắng lợi. Dân là cội nguồn, là trung tâm, là chủ thể của mọi công cuộc đổi thay. Đảng ta lớn mạnh, vững vàng trước mọi thử thách chính là nhờ luôn đặt Nhân dân ở vị trí tối thượng – vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp cách mạng.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, yêu cầu đặt ra đối với Đảng là phải không ngừng đổi mới tư duy lãnh đạo, củng cố niềm tin, tạo dựng sự đồng thuận xã hội bằng hành động cụ thể, bằng kết quả thực chất, bằng những chính sách thật sự chạm đến cuộc sống của người dân. Muốn giữ vững niềm tin ấy, Đảng phải luôn “tự soi, tự sửa”, kiên định về lý tưởng nhưng linh hoạt trong phương thức lãnh đạo; phải biết lắng nghe Nhân dân bằng trái tim chân thành, nói đúng điều dân nghĩ, làm đúng điều dân cần.

Niềm tin của Nhân dân không đến từ những lời hứa hẹn, mà từ những việc làm thiết thực, những thay đổi nhìn thấy được trong đời sống. Mỗi chủ trương, chính sách, mỗi quyết sách của Đảng cần được thể hiện bằng tinh thần phục vụ Nhân dân, lấy hạnh phúc và sự phát triển toàn diện của con người làm thước đo cao nhất. Đó chính là cách để Đảng ta tiếp tục củng cố nền tảng niềm tin, khơi dậy sức mạnh lòng dân – sức mạnh vô biên đã từng giúp dân tộc ta vượt qua chiến tranh, nghèo đói, chia cắt – để hôm nay bước tiếp con đường kiến tạo một đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân ái và hạnh phúc.

Trong bối cảnh kỷ nguyên số hiện nay, ông có cho rằng, để “ý Đảng hòa nhịp cùng lòng dân”cần phải đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng cũng như cách thức tương tác giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân để có thể phát huy tốt nhất sức mạnh của Nhân dân?

PGS,TS Bùi Hoài Sơn: Trong kỷ nguyên số, khi thông tin lan truyền với tốc độ chưa từng có, “ý Đảng hòa nhịp cùng lòng dân” không chỉ là một khẩu hiệu chính trị, mà là một yêu cầu sống còn để Đảng giữ vững vai trò lãnh đạo và để sức mạnh của Nhân dân được phát huy tối đa. Nếu như trước đây, sự gắn kết giữa Đảng và Nhân dân chủ yếu thông qua các kênh truyền thống như tổ chức Đảng, Mặt trận, đoàn thể, thì nay, trong không gian mạng rộng mở, tương tác giữa Đảng, Nhà nước và người dân cần được mở rộng, đa chiều và tức thời hơn.

Điều đó đòi hỏi Đảng phải đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, từ chỉ đạo bằng mệnh lệnh hành chính sang đối thoại, lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành cùng Nhân dân. Việc nắm bắt dư luận xã hội, phản hồi nhanh các vấn đề dân sinh, chủ động cung cấp thông tin chính xác, kịp thời trên các nền tảng số… là biểu hiện của một Đảng hiện đại, gần dân và tin dân. Chẳng hạn, những kênh tương tác trực tuyến của các cơ quan nhà nước, các trang thông tin điện tử của địa phương hay mô hình “Chính quyền điện tử”, “Chính quyền số” ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng... đã trở thành cầu nối thiết thực giúp người dân phản ánh, kiến nghị; đồng thời theo dõi việc xử lý, giám sát hiệu quả hoạt động của chính quyền.

Đặc biệt, trong những thời điểm khó khăn như đại dịch COVID-19 hay các đợt thiên tai, mạng xã hội đã chứng minh vai trò là “kênh phản hồi nhanh” giữa Đảng, Nhà nước và người dân. Hàng trăm nghìn thông tin, hình ảnh, lời kêu gọi được chia sẻ, tiếp nhận, xử lý chỉ trong vài giờ đã cho thấy khi “ý Đảng” thấu hiểu “lòng dân”, thì niềm tin và sức mạnh cộng đồng được nhân lên gấp bội.

Vì vậy, tôi cho rằng, đổi mới phương thức lãnh đạo trong kỷ nguyên số không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà còn là đổi mới tư duy tiếp cận con người. Đó là tư duy “cùng làm với dân”, “lấy dân làm trung tâm”, coi sự hài lòng của Nhân dân là tiêu chí cao nhất để đánh giá hiệu quả hoạt động của bộ máy. Khi Đảng và Nhà nước thực sự trở thành người đồng hành của Nhân dân, chứ không phải là người ở trên Nhân dân thì “ý Đảng” mới thực sự hòa nhịp, cộng hưởng và lan tỏa cùng “lòng dân”, tạo nên “sức mạnh mềm” vững bền trong xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Giá trị nhân văn kiến tạo sức mạnh lòng dân

Với vai trò là “cầu nối”giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần làm gì để tiếp tục khẳng định vị thế, phát huy sức mạnh đoàn kết, nhất là trong công tác giám sát, phản biện và củng cố đồng thuận xã hội trong giai đoạn mới, thưa ông?

PGS,TS Bùi Hoài Sơn: Trong kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ của dân tộc, khi đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều thời cơ và thách thức đan xen, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam càng trở nên quan trọng. Mặt trận không chỉ là “cầu nối” giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, mà còn là “cầu thang đồng thuận” – nơi mọi tầng lớp Nhân dân cùng gặp gỡ, sẻ chia, trao đổi và cùng hướng tới mục tiêu chung vì Tổ quốc.

PGS,TS Bùi Hoài Sơn. Ảnh: NVCC

Để phát huy tốt vai trò đó, Mặt trận cần đổi mới mạnh mẽ cả về nội dung lẫn phương thức hoạt động. Giám sát và phản biện xã hội phải được thực hiện một cách thực chất, khách quan, dựa trên thông tin đa chiều và tiếng nói thực tế của người dân. Chẳng hạn, trong quá trình xây dựng các dự án luật lớn như Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), hay các Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới…, ý kiến phản biện, góp ý của Mặt trận đã góp phần giúp chính sách đi vào đời sống, phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, qua đó củng cố niềm tin và sự đồng thuận xã hội.

Bên cạnh đó, Mặt trận cần chủ động hơn trong việc nắm bắt các vấn đề phát sinh trong xã hội, nhất là ở cơ sở. Khi những bức xúc, mâu thuẫn được lắng nghe và giải quyết ngay từ đầu, lòng dân sẽ được an, niềm tin sẽ được củng cố. Những mô hình như “Diễn đàn Nhân dân góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền” ở nhiều địa phương hay “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” không chỉ là hình thức sinh hoạt chính trị - văn hóa, mà là biểu tượng sinh động của tinh thần gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Đồng thời, Mặt trận cần tận dụng sức mạnh của truyền thông số, mạng xã hội và các kênh đối thoại mới để đến gần hơn với người dân, nhất là giới trẻ – lực lượng đang định hình tương lai đất nước. Khi người dân có thể dễ dàng bày tỏ quan điểm, hiến kế, giám sát, thì Mặt trận sẽ thực sự trở thành “bộ cảm biến xã hội” của hệ thống chính trị, góp phần duy trì sự ổn định, lan tỏa tinh thần đại đoàn kết và nuôi dưỡng “sức mạnh lòng dân” – nguồn nội lực quý giá nhất của dân tộc Việt Nam trong hành trình vươn tới hùng cường và hạnh phúc.

Phát biểu tại Đại hội Đảng bộ Chính phủ nhiệm kỳ 2025- 2030 vừa diễn ra, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh yêu cầu: phát triển văn hóa hài hòa với kinh tế, xã hội; chăm lo đời sống Nhân dân, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau... Vậy đâu là “chìa khóa” để biến sức mạnh lòng dân thành nguồn nội lực to lớn, góp phần cùng Đảng, Nhà nước thực hiện được những mục tiêu mà người đứng đầu Đảng ta đã đề cập, thưa ông?.

PGS,TS Bùi Hoài Sơn: Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội Đảng bộ Chính phủ đã chạm tới cốt lõi của mọi giá trị phát triển: đó là con người và lòng dân. Khi Tổng Bí thư nhấn mạnh yêu cầu “phát triển văn hóa hài hòa với kinh tế, xã hội; chăm lo đời sống Nhân dân, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau; xây dựng xã hội văn minh, đoàn kết, tiến bộ”, đó không chỉ là một chỉ đạo chính trị, mà là lời nhắc nhở sâu sắc về “chìa khóa” để mở cánh cửa của phát triển bền vững – chính là niềm tin và sức mạnh nhân dân.

Để biến “sức mạnh lòng dân” thành “nguồn nội lực to lớn”, tôi nghĩ rằng, điều cốt yếu là phải biết khơi dậy và nuôi dưỡng niềm tin ấy bằng những hành động cụ thể, thiết thực và nhân văn. Chính sách dù hay đến đâu mà không hướng tới lợi ích thiết thân của người dân, thì sớm muộn cũng mất đi sức sống. Ngược lại, mỗi chủ trương, mỗi quyết sách, nếu xuất phát từ nhu cầu thật, giải quyết đúng nỗi lo của dân, thì sẽ trở thành nguồn động lực xã hội mạnh mẽ. “Chìa khóa” ấy, theo tôi, nằm ở ba yếu tố: sự đồng thuận, sự công bằng và sự nhân văn trong quản trị quốc gia.

Trước hết, sự đồng thuận được tạo nên từ niềm tin – niềm tin rằng tiếng nói của người dân được lắng nghe, nguyện vọng của họ được phản ánh vào chính sách. Khi Chính phủ lắng nghe người dân như người bạn đồng hành, khi mỗi cấp chính quyền hành động bằng tinh thần phục vụ thay vì quản lý, thì niềm tin ấy sẽ bền chặt. Những chương trình như “Dân hỏi – Chính quyền trả lời”, hay các cuộc đối thoại công khai giữa lãnh đạo với cử tri tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Quảng Ninh… đã minh chứng rõ điều đó.

Thứ hai, sự công bằng là nền tảng để lòng dân không bị rạn nứt. Mọi người dân, dù ở nông thôn hay thành thị, miền núi hay hải đảo, đều phải có cơ hội tiếp cận công bằng với các dịch vụ cơ bản – giáo dục, y tế, văn hóa, việc làm. Việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa, giảm nghèo bền vững hay xây dựng nông thôn mới không chỉ là những dự án kinh tế - xã hội, mà là cam kết chính trị của Đảng và Nhà nước trong việc chăm lo cho dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Thứ ba, sự nhân văn chính là linh hồn của mọi chính sách. Phát triển kinh tế phải đi cùng phát triển con người, và phát triển con người lại bắt đầu từ việc tôn trọng, nuôi dưỡng giá trị văn hóa, đạo đức, lối sống. Khi người dân được sống trong một xã hội công bằng, được tôn trọng, được khích lệ sáng tạo, được tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc, khi ấy, lòng dân sẽ trở thành sức mạnh nội sinh vĩ đại nhất, đưa đất nước tiến lên.

Có thể nói, “chìa khóa” để chuyển hóa sức mạnh lòng dân thành nguồn lực phát triển không nằm ở khẩu hiệu, mà ở sự lan tỏa niềm tin và cảm hứng sống tích cực trong từng chính sách, từng con người. Đó là khi mỗi cán bộ công quyền đều thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ: “Việc gì có lợi cho dân, ta phải hết sức làm; việc gì có hại cho dân, ta phải hết sức tránh.” Khi tinh thần ấy được lan tỏa trong toàn bộ hệ thống chính trị, thì lòng dân – vốn là “gốc của nước” – sẽ tự nhiên quy tụ, trở thành dòng chảy lớn hợp cùng ý Đảng, đưa dân tộc Việt Nam tiến nhanh, tiến vững chắc trên con đường hùng cường và hạnh phúc.

Đại hội XIV- thắp sáng niềm tin và khát vọng Việt Nam

Trước thềm Đại hội XIV của Đảng, khát vọng về một Việt Nam hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc đang lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội. Đại hội được kỳ vọng mở ra giai đoạn phát triển mới của đất nước. Theo ông, đâu là những giải pháp để tiếp tục khơi dậy và phát huy tinh thần đoàn kết, khát vọng vươn lên của dân tộc, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIV?

PGS,TS Bùi Hoài Sơn: Có thể nói, chưa bao giờ tinh thần đoàn kết, niềm tin và ý chí vươn lên của dân tộc ta lại được hun đúc sâu sắc đến thế. Từ những thành tựu vượt bậc của gần 40 năm đổi mới, chúng ta có đủ cơ sở để tin tưởng rằng dân tộc Việt Nam đang ở thời khắc chuyển mình lịch sử – một “thời khắc vàng” để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, Nhân dân hạnh phúc mà Đảng ta đã đề ra.

Để hiện thực hóa mục tiêu đó, điều quan trọng nhất là phải tiếp tục khơi dậy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy ý chí tự cường, khát vọng vươn lên của mỗi người Việt Nam. Sức mạnh ấy không nằm ở đâu xa, mà ở ngay trong lòng dân tộc - trong từng người nông dân cần cù, từng công nhân miệt mài nơi nhà máy, từng trí thức cống hiến thầm lặng, từng doanh nhân dấn thân vì Tổ quốc... Khi mỗi người dân đều thấy mình là một phần của hành trình phát triển đất nước, thì đó chính là “nguồn vốn xã hội” quý giá nhất, bền vững nhất mà không một nguồn lực vật chất nào có thể thay thế.

Muốn khơi dậy và quy tụ sức mạnh ấy, theo tôi, Đảng và Nhà nước cần tiếp tục đặt con người ở vị trí trung tâm của mọi chiến lược phát triển, coi hạnh phúc của Nhân dân là thước đo cao nhất của mọi chính sách. Mỗi quyết định lớn về kinh tế, xã hội hay văn hóa đều phải hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng sống của người dân, mở rộng cơ hội sáng tạo, khơi thông năng lực tiềm ẩn trong toàn xã hội. Cùng với đó, cần tạo môi trường công bằng, minh bạch, nơi người tài được trọng dụng, người dân được tin tưởng, tiếng nói phản biện được lắng nghe để khát vọng cống hiến được nảy nở trong từng trái tim Việt Nam.

Tôi tin rằng, khi “ý Đảng” thực sự hòa quyện với “lòng dân”, khi mọi người dân đều được truyền cảm hứng về một tương lai tươi sáng, khi tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên được khơi dậy mạnh mẽ thì Đại hội XIV của Đảng sẽ không chỉ mở ra một nhiệm kỳ mới, mà còn khởi đầu cho một kỷ nguyên phát triển mới: kỷ nguyên của một Việt Nam văn minh, sáng tạo, nhân ái và hạnh phúc - nơi sức mạnh lòng dân trở thành ngọn lửa bất tận dẫn đường cho Tổ quốc đi tới phồn vinh, thịnh vượng.

Trân trọng cám ơn ông!

Vân Anh (thực hiện)

Vân Anh