Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc: Bài học từ Cách mạng Tháng Tám

Cách mạng Tháng Tám thành công mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc, từ đây đất nước ngày càng phát triển, thêm nhiều hạ tầng thiết yếu được đầu tư. (Trong ảnh: Đại lộ Nguyễn Hoàng, phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa). Ảnh: Minh Hiếu

Lịch sử dân tộc Việt Nam vốn dĩ không chỉ là những con chữ tròn trịa trên sách vở, cũng không đơn thuần là những mảnh ghép từ quá khứ, hay những sự kiện đã qua được ghi chép. Ngược lại, lịch sử như mạch nguồn sự sống, được đan kết chằng chịt trong từng thớ đất. Lịch sử lắng đọng thành máu, chảy tràn trong huyết quản con người suốt mấy ngàn năm qua và sẽ được tiếp nối hàng ngàn năm sau. Trong cuốn biên niên lịch sử ấy, có những chương đau thương khi đất nước chìm trong khói lửa chiến tranh hay nằm dưới ách nô lệ; có những chương hào hùng khi cả đất nước đứng lên, chống lại các thế lực ngoại xâm, để khẳng định chủ quyền và giành lại nền độc lập, tự do cho dân tộc. Và dù đau thương hay hào hùng, thì có một bài học lịch sử được trả bằng máu và không cho phép chúng ta được lơi là: Bài học về tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc.

Việt Nam nằm ở vị trí địa - chính trị quan trọng, đặt trong mối quan hệ giữa các quốc gia trên lục địa châu Á nói chung, vùng Đông Nam Á nói riêng. Cũng bởi là địa bàn chiến lược trọng yếu, lại nổi tiếng là nơi rừng vàng biển bạc, tài nguyên phong phú, nên từ xa xưa các thế lực ngoại xâm đã nuôi tham vọng và rất nhiều lần tiến hành chiến tranh xâm lược, hòng chiếm đoạt lãnh thổ nước ta. Điều này gây ra cho dân tộc ta những thử thách, hiểm nguy thường trực với hai loại kẻ thù là thiên tai và giặc ngoại xâm. Song, bằng tinh thần đoàn kết “Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao” và giàu lòng nhân ái “Nhiễu điều phủ lấy giá gương/ Người trong một nước phải thương nhau cùng”, dân tộc ta đã anh dũng vượt qua mọi thử thách của thiên tai và địch họa, để giữ vững bờ cõi Tổ quốc.

Truyền thống đại đoàn kết khởi nguồn từ thời đại các vua Hùng dựng nước, được kế thừa qua các triều đại Đinh, Lý, Trần, Lê để chống lại các thế lực phong kiến phương Bắc và được nâng lên một tầm cao mới, với các giá trị mới trong thời đại Hồ Chí Minh. Nói về sức mạnh của tinh thần đại đoàn kết dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có câu nói bất hủ: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công”. Đây cũng chính là cội nguồn để dưới ngọn cờ lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng quang vinh và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, dân tộc ta đã vùng lên, chặt đứt xiềng xích nô lệ gần 1 thế kỷ của thực dân Pháp và tiến hành cuộc trường chinh suốt mấy mươi năm đánh bại những thế lực ngoại xâm hùng mạnh nhất thế giới. Từ đó, đặt nền móng vững chắc cho việc định hình lại bản đồ dân tộc, khẳng định chủ quyền bất khả xâm phạm và xây dựng cơ đồ Việt Nam “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.

Một minh chứng sống động về sức mạnh của tinh thần đại đoàn kết dân tộc Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh là Cách mạng Tháng Tám năm 1945, mà thắng lợi của nó đã tạo nên một sự đổi thay “nghiêng trời lệch đất” cho vị thế quốc gia - dân tộc. Trong quá trình vận động tiến tới Cách mạng Tháng Tám, Đảng ta chủ trương trước xây dựng lực lượng chính trị để làm cơ sở xây dựng lực lượng vũ trang và nửa vũ trang của Nhân dân. Từ khi quân Nhật lật đổ chính quyền của Pháp, Đảng ta đã tranh thủ thời cơ, chuyển hướng kịp thời, phát động cao trào kháng Nhật, cứu nước. Đây là thời kỳ động viên quần chúng sôi nổi, mạnh mẽ, phát triển lực lượng chính trị sâu rộng ở nông thôn và thành thị, đồng bằng và rừng núi, kết hợp với phát triển lực lượng vũ trang, chuẩn bị mọi mặt tiến tới tổng khởi nghĩa. Đồng thời, Đảng cũng đã kết hợp chặt chẽ các hình thức đấu tranh, đánh du kích, nổi dậy của quần chúng, phá kho thóc giải quyết nạn đói, diệt Nhật trừ gian..., đẩy địch vào thế lúng túng, bị động và hoang mang tan rã. Nhờ đó, ngọn lửa cách mạng lên cao chưa từng thấy, góp phần tạo ra những điều kiện chủ quan và khách quan chín muồi cho cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 toàn thắng.

Đình làng Ngô Xá (huyện Thiệu Hóa cũ) - nơi tập trung lực lượng cứu quốc quân để kéo về TP Thanh Hóa ra mắt đồng bào vào ngày 23/8/1945. Ảnh: Tư liệu

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của đường lối tập hợp hết thảy các lực lượng yêu nước, đoàn kết các dân tộc, cố kết toàn dân dưới ngọn cờ giải phóng Tổ quốc; tổ chức Nhân dân thành một đội quân chính trị hùng hậu trên cơ sở liên minh công - nông. Đó là thắng lợi của đường lối đấu tranh kiên quyết và khôn khéo sử dụng các loại hình bạo lực cách mạng; kết hợp chính trị và vũ trang, trong đó, lấy lực lượng chính trị của quần chúng giữ vai trò quyết định; kết hợp nông thôn và thành thị; kết hợp các loại hình thức đấu tranh hợp pháp và không hợp pháp, từ thấp lên cao, từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa...

Cách mạng Tháng Tám thành công đã mở ra một thời đại mới: Thời đại nước Việt Nam của người Việt Nam, do người Việt Nam làm chủ vận mệnh đất nước và vận mệnh của chính bản thân mình. Và đặc biệt, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám cũng là thắng lợi của việc xây dựng một Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, được vũ trang bằng chủ nghĩa Mác - Lênin ở một nước thuộc địa nửa phong kiến. Từ đó, bảo đảm cho Đảng luôn luôn có đường lối chính trị đúng đắn, có tư tưởng và hành động thống nhất, tổ chức đảng có chất lượng cao, trong sạch, vững mạnh và bám rễ rất sâu vào trong quần chúng Nhân dân.

Cách mạng Tháng Tám được xem là thành quả từ sự phát triển tất yếu của lịch sử dân tộc và là đỉnh cao của ý chí quật cường, sức mạnh cố kết cộng đồng, tầm cao trí tuệ của dân tộc hòa quyện với những tư tưởng của Mác, Ăngghen, Lênin, Hồ Chí Minh. Với cuộc cách mạng vĩ đại này, Tổ quốc Việt Nam từ chỗ bị xóa trên bản đồ thế giới, đã trở thành một nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở khu vực; từ thân phận nô lệ, mỗi người dân Việt Nam đã trở thành chủ thể sáng tạo nên những trang sử mới cho riêng mình. Để rồi, quyết tâm bảo vệ nền độc lập, hòa bình cho dân tộc, hạnh phúc, ấm no cho Nhân dân, đã trở thành lẽ sống, thành “mệnh lệnh trái tim” của mỗi người Việt Nam yêu nước.

Mỗi bài học được đúc rút từ lịch sử dân tộc đều là bài học của máu xương, mồ hôi và nước mắt biết bao thế hệ người. Cho nên, cùng với bài học về tinh thần đại đoàn kết, vẫn còn một bài học đắt giá mà lịch sử đã và đang dạy chúng ta, đó là muốn có tương lai rạng rỡ thì không bao giờ được phép lãng quên quá khứ - nguồn cội.

Bài và ảnh: Lê Dung