Sức mạnh của dòng tiền nội

Những phiên giao dịch có thanh khoản lên tới 70.000 tỷ đồng xuất hiện liên tục trên sàn HOSE trong thời gian gần đây

Tiền nội “cân tất”

Thanh khoản sàn HoSE đã tăng từ ngưỡng 26.200 tỷ đồng (gần 1 tỷ USD) vào đầu tháng 7 lên mức trung bình 57.000 tỷ đồng (2 tỷ USD) trong khoảng 3 tuần gần đây.

Ghi nhận thông tin từ phía các công ty chứng khoán, chỉ số VN-Index nhiều phiên giảm trước, tăng sau càng kích thích nhà đầu tư vừa bán xong đã mua lại, trong đó cũng có dòng tiền mới gia nhập thêm. Đáng chú ý, áp lực chốt lời từ những phiên có thanh khoản trên 80.000 tỷ đồng cũng không làm thị trường “bớt nóng”. Ở chiều ngược lại, trong tuần qua, khối ngoại bán ròng gần 8.500 tỷ đồng, đánh dấu tuần bán ròng thứ 4 liên tiếp. Lũy kế từ đầu năm tới nay, khối ngoại bán ròng hơn 58.000 tỷ đồng trên toàn thị trường.

Dòng tiền nội đang đóng vai trò chủ đạo trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư cá nhân trong nước tự tin tham gia thị trường nhờ kỳ vọng kinh tế vĩ mô tích cực và các chính sách hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh lượng “tiền tươi” gia tăng mạnh mẽ, cũng cần nói đến động lực từ tiền vay margin tăng cao kỷ lục trong thời gian qua. Điều này tạo nên lực cầu rất mạnh, giúp thị trường hấp thụ tốt lượng cung chốt lời và chỉ số VN-Index duy trì đà tăng điểm liên tục.

Theo ông Nguyễn Thanh Lâm, Giám đốc Nghiên cứu Phân tích Khối Khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Maybank Investment bank, một mặt, dòng vốn mới của nhà đầu tư cá nhân cho thấy niềm tin vào xu hướng tăng bền vững của thị trường chứng khoán, được hỗ trợ bởi nền tảng vĩ mô ổn định, lãi suất thấp và kỳ vọng nâng hạng thị trường. Điều này gợi ý rằng một phần dòng tiền này đang có cái nhìn dài hạn hơn, hướng đến những câu chuyện ở khung thời gian lớn trong tương lai. Mặt khác, dòng tiền “nóng”, mang tính đầu cơ ngắn hạn, đang góp phần không nhỏ trong bối cảnh hiện nay. Dòng tiền này có thể rút ra nhanh chóng khi thị trường đảo chiều. Do đó, tính bền vững của dòng tiền vẫn là một câu hỏi khó.

“Nếu các yếu tố hỗ trợ như lãi suất thấp, kết quả kinh doanh khả quan, chính sách thuận lợi… tiếp tục duy trì, dòng tiền nhiều khả năng vẫn ở lại thị trường. Ngược lại, nếu có biến cố như lãi suất tăng mạnh trở lại hoặc biến động vĩ mô tiêu cực, dòng tiền ngắn hạn có thể rút đi, gây ra các đứt gãy lớn”, ông Lâm nhận định.

Nhờ dòng tiền mạnh mẽ, chỉ số VN-Index bước vào nhịp tăng mạnh kéo dài nhiều tháng, với quán tính tăng ngày càng lớn, chẳng hạn từ mốc 1.500 điểm lên 1.600 điểm chỉ mất 5 phiên, nhanh hơn nhiều so với các giai đoạn trước. Tuy nhiên, diễn biến trong khoảng 2 - 3 tuần gần đây cho thấy dấu hiệu thị trường đang gặp áp lực chốt lời và phân hóa mạnh, dù chỉ số vẫn tìm lên các mức cao mới. Số lượng cổ phiếu giảm giá đang có xu hướng lớn hơn số mã tăng trong một số phiên gần đây.

Theo ông Lâm, nhìn tổng thể, xu hướng trung hạn của thị trường vẫn tích cực nhờ nền tảng vĩ mô và dòng tiền nội bền bỉ, nhưng sau giai đoạn tăng nóng thì rủi ro xuất hiện các rung lắc, điều chỉnh ngắn hạn đan xen có lẽ là điều cần được tính đến.

Bình luận về diễn biến dòng tiền nội, ông Lê Tự Quốc Hưng, Trưởng phòng cao cấp Trung tâm Phân tích, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng, dòng tiền hiện nay phản ánh kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp dưới tác động chính sách, đặc biệt khi kỳ vọng về tác động của chính sách thuế quan đã trở nên trung lập hơn.

Về định giá, ông Hưng cho rằng, P/E hiện quanh mức 15 lần, tiệm cận trung bình nhiều năm và thị trường chỉ thực sự rơi vào trạng thái “quá nóng” khi tiến gần vùng 18 - 20 lần.

Chuyên gia VDSC cho rằng, trong các quý tới, khi doanh nghiệp dần hiện thực hóa lợi nhuận, mức định giá hiện nay có thể được hấp thụ. Do vậy, thị trường còn khả năng duy trì xu hướng tăng, nhưng cần song song quản trị rủi ro và chuẩn bị cho kịch bản thị trường điều chỉnh.

Công ty chứng khoán vẫn bơm thêm vốn

Việc dòng tiền ồ ạt chảy vào thị trường chứng khoán thời gian qua có sự góp sức lớn của đòn bẩy tài chính (margin), kéo theo dư nợ cho vay ký quỹ tại các công ty chứng khoán lên những mức cao kỷ lục.

Ghi nhận ở các môi giới ở công ty chứng khoán lớn đều cho biết, margin đã căng nhưng khi “tiền tươi thóc thật” của nhà đầu tư tiếp tục được bơm vào mạnh mẽ, nhiều công ty chứng khoán đã phát hành trái phiếu, tiếp cận hạn mức lớn tại ngân hàng để có thêm nguồn vốn cung cấp cho khách hàng.

Nhiều công ty chứng khoán lớn đã sử dụng gần tối đa hạn mức cho vay của mình, điều này đồng nghĩa với việc “room” cho vay margin tại nhiều công ty chứng khoán “khá căng”, một số nơi gần như cạn dư địa. Dù vậy, theo ông Lâm, hiện tượng này một phần là vì lượng vốn vay theo quy định (tối đa 2 lần vốn chủ sở hữu) tại các công ty chứng khoán đã không theo kịp lượng tiền mới tham gia vào thị trường giai đoạn hiện nay. Nói cách khác, việc margin tạo đỉnh lần này chưa hẳn phản ánh việc nhà đầu tư tăng khẩu vị rủi ro, mà có thể đơn thuần đến từ các hạn chế kỹ thuật vừa nêu.

Ông Lâm cho rằng, thị trường thường sẽ trở nên nhạy cảm hơn khi xuất hiện các tin xấu. Một cú sốc bất ngờ có thể kích hoạt lượng bán ra tăng cao đột ngột và khiến thị trường dễ bị đứt gãy hơn. Thứ hai, margin chạm trần nghĩa là lực mua bổ sung bằng đòn bẩy sẽ bị hạn chế hơn, thị trường vì vậy giảm bớt một động lực hỗ trợ quan trọng, điều này có thể cải thiện khi các công ty chứng khoán thực hiện tăng vốn trong giai đoạn tới.

Còn theo quan điểm của ông Lê Tự Quốc Hưng, hiện tượng này chủ yếu mang tính cục bộ ở một số công ty chưa kịp tăng vốn. Trong khi đó, các công ty có ngân hàng mẹ hậu thuẫn đã bổ sung vốn mạnh, vẫn còn dư địa cho vay. Bên cạnh đó, dòng tiền mới của nhà đầu tư cá nhân cũng dồi dào. Vì vậy, VDSC không xem margin là rủi ro đáng kể cho thị trường hiện tại. Tuy nhiên, rủi ro xuất hiện khi giá cổ phiếu vượt xa giá trị nội tại so với triển vọng lợi nhuận có thể nhìn thấy.

“Khi đó, sử dụng đòn bẩy ở mức cao dễ làm thua lỗ nặng hơn so với việc không vay. Ngoài ra, biến động giảm chung của thị trường cũng tác động tiêu cực đến các danh mục dùng margin. Với bối cảnh hiện nay, Rồng Việt giữ quan điểm trung lập và khuyến nghị nhà đầu tư duy trì một phần sức mua dự phòng cho kịch bản thị trường điều chỉnh”, ông Hưng nói.

Chiến lược đầu tư

Trong đợt sóng vừa qua, dòng tiền tập trung mạnh vào một số nhóm dẫn dắt như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, giúp nhiều cổ phiếu các ngành này vượt đỉnh lịch sử với biên độ lớn. Giai đoạn tới, theo ông Nguyễn Thanh Lâm, Giám đốc Nghiên cứu Phân tích Khối Khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Maybank Investment bank, thị trường có thể sẽ phân hóa mạnh và dòng tiền sẽ chọn lọc hơn giữa các cổ phiếu. Nhà đầu tư nên tập trung tìm kiếm các cổ phiếu có câu chuyện tăng trưởng riêng, hoặc cơ bản tốt hoặc hưởng lợi rõ nét đến từ các định hướng vĩ mô trong thời gian tới.

Khuyến nghị được ông Lê Đức Huy, Trưởng bộ phận Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán Agribank đưa ra, nhà đầu tư có thể tiếp tục nắm giữ danh mục cổ phiếu, trong đó tập trung vào các nhóm ngành đang nhận được sự thu hút dòng tiền như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản. Tuy nhiên, ở chiều mua mới, cổ phiếu thuộc các nhóm kể trên đều đã tăng mạnh và không còn điểm mua với mức giá phù hợp. Nhà đầu tư có thể chờ đợi một nhịp điều chỉnh lành mạnh trong ngắn hạn để giải ngân đối với các nhóm ngành kể trên. Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể quan tâm tới các nhóm ngành chưa tăng giá mạnh trong giai đoạn vừa qua nhưng có kết quả kinh doanh tích cực và có câu chuyện riêng như bán lẻ, xây dựng, vật liệu xây dựng.

Trong các tháng cuối năm 2025, ông Huy nhìn nhận, thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục xu hướng tích cực và hướng đến các mốc điểm số cao hơn bởi các yếu tố sau. Thứ nhất, Ngân hàng Nhà nước duy trì mặt bằng lãi suất thấp nhằm khơi thông dòng vốn, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Trong 6 tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng đã đạt 9,9% và kỳ vọng tiếp tục tăng mạnh trong các tháng cuối năm. Thứ hai, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục là trọng tâm chính sách tài khóa và tạo ra các câu chuyện đầu tư trên thị trường. Thứ ba, thị trường chứng khoán Việt Nam đang hướng đến mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi sau kỳ đánh giá của FTSE vào tháng 9 tới đây. Các tiêu chí xét nâng hạng của FTSE gần như đã được đáp ứng và sẵn sàng để nâng hạng trong năm 2025.

Phan Hằng