Financial Times: Sức hút FDI đưa Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược toàn cầu

Môi trường kinh doanh cải cách và sức hút mới nổi

Theo tạp chí tài chính thế giới Financial Times mô tả, Hà Nội, thủ đô nghìn năm tuổi, hôm nay vừa mang nét truyền thống, vừa bừng sáng với hình ảnh của một trung tâm kinh tế đang vươn mình mạnh mẽ.

Những khu phố cổ tràn ngập quán cà phê, những tòa cao ốc hiện đại bên hồ nước và công viên xanh mát đã trở thành minh chứng sống động cho sự chuyển mình của đất nước. Không chỉ hấp dẫn về văn hóa và đời sống, Việt Nam còn nổi bật trong mắt cộng đồng quốc tế như một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.

Việt Nam dần xây dựng được một môi trường kinh doanh năng động và linh hoạt. Ảnh minh họa

Từ năm 1990 đến nay, tốc độ tăng trưởng GDP trung bình gần 7% mỗi năm. Ngay cả giai đoạn 2020, khi đại dịch Covid-19 khiến hầu hết các nền kinh tế suy thoái, Việt Nam duy trì được mức tăng trưởng dương. Đây là một thành tựu hiếm có, cho thấy "sức đề kháng" đáng nể của nền kinh tế. Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đều đưa ra những dự báo lạc quan, lần lượt ở mức 6,5% và 6,6% cho năm 2025, củng cố thêm niềm tin về triển vọng phát triển.

Điều đáng chú ý, Việt Nam không chỉ dựa vào lợi thế chi phí lao động thấp, mà đã dần xây dựng được một môi trường kinh doanh năng động và linh hoạt. Từ công cuộc Đổi mới cuối thập niên 1980, Chính phủ đã liên tục triển khai cải cách, từ mở cửa thương mại, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước cho đến tối ưu hóa thủ tục hành chính. Theo đánh giá của Economist Intelligence Unit, Việt Nam thuộc nhóm những quốc gia cải thiện môi trường kinh doanh mạnh mẽ nhất toàn cầu trong hai thập kỷ qua.

Những cải cách gần đây cho thấy sự nhất quán trong định hướng chính sách. Chính phủ chú trọng phát triển năng lượng sạch, logistics và hạ tầng hiện đại; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để giảm bớt thủ tục cho doanh nghiệp. Kết quả, môi trường đầu tư trở nên minh bạch hơn, chi phí kinh doanh giảm, tạo thêm động lực để các tập đoàn đa quốc gia lựa chọn Việt Nam như một điểm đến chiến lược.

Căng thẳng thương mại toàn cầu, đặc biệt là xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc, lại càng tạo cơ hội để Việt Nam bứt phá. Nhờ vị trí địa chiến lược, lực lượng lao động trẻ và chi phí cạnh tranh, Việt Nam đã trở thành “cửa ngõ sản xuất mới” của châu Á. Sự hiện diện của những cái tên lớn như Apple, Boeing, Intel, Coca-Cola hay Samsung không chỉ mang đến nguồn vốn đầu tư dồi dào mà còn kéo theo sự hình thành các hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ. Các sản phẩm công nghệ cao, từ điện thoại, vi mạch cho tới linh kiện điện tử, hiện chiếm gần một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu chế tạo, khẳng định vị thế sản xuất vượt khỏi vai trò “trạm trung chuyển”.

Không chỉ thu hút dòng vốn lớn, Việt Nam còn cho thấy sự bền vững trong chính sách. Nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, như CPTPP hay EVFTA, đã giúp mở rộng "cánh cửa" hội nhập sâu rộng. Điều này đưa Việt Nam trở thành một "mắt xích" quan trọng trong mạng lưới thương mại toàn cầu. Đồng thời, nâng cao uy tín về tính ổn định và khả năng dự báo chính sách, những yếu tố mà các nhà đầu tư nước ngoài đặc biệt coi trọng.

Dòng vốn FDI và triển vọng bứt phá

Nếu môi trường kinh doanh là nền tảng, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chính là động lực tăng trưởng mạnh mẽ giúp Việt Nam giữ vững đà phát triển. Theo EuroCham, Việt Nam là một trong số ít quốc gia trong khu vực ghi nhận vốn FDI tăng ngay cả khi thế giới suy giảm. Năm 2024, tổng vốn FDI giải ngân đạt hơn 25 tỷ USD, cho thấy niềm tin vững chắc của nhà đầu tư thế giới.

Chỉ số niềm tin doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đạt 61,8 điểm, tăng tới 33% so với năm trước. Đặc biệt, 75% doanh nghiệp được khảo sát xem Việt Nam là điểm đến ưu tiên cho kế hoạch đầu tư dài hạn. Các tập đoàn đến từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore cũng tiếp tục mở rộng hoạt động tại Việt Nam, biến quốc gia này thành trung tâm sản xuất đa ngành, từ điện tử, công nghệ, dệt may cho đến năng lượng tái tạo.

Một yếu tố quan trọng là lực lượng lao động. Với hơn 100 triệu dân, trong đó trên 50% dưới 35 tuổi, Việt Nam sở hữu nguồn nhân lực dồi dào, có khả năng thích ứng nhanh với công nghệ mới. Trên chỉ số Vốn con người của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam đạt thứ hạng cao trong khu vực, phản ánh tiềm năng phát triển toàn diện từ giáo dục, y tế đến kỹ năng nghề nghiệp. Thị trường khởi nghiệp cũng đang nở rộ với sáu kỳ lân công nghệ, vượt qua cả những nền kinh tế lâu đời ở châu Âu. Đây chính là mảnh đất giàu tiềm năng để FDI và doanh nghiệp nội địa cùng phát triển.

Vai trò của phụ nữ trong lực lượng lao động cũng là một điểm cộng. Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ nữ giới tham gia lao động cao nhất thế giới. Điều này không chỉ mở rộng năng lực sản xuất mà còn góp phần tạo ra sự cân bằng, đa dạng trong môi trường làm việc, yếu tố ngày càng được các tập đoàn toàn cầu đề cao.

Tuy vậy, hành trình phía trước cũng không thiếu thách thức. Việt Nam cần tiếp tục nâng cấp hạ tầng, đầu tư vào công nghệ xanh và dịch vụ giá trị gia tăng, đồng thời tăng cường quản trị minh bạch để giữ vững niềm tin của nhà đầu tư. Dòng vốn FDI vốn nhạy cảm với biến động địa chính trị, nên việc duy trì chính sách đối ngoại khéo léo và môi trường ổn định sẽ là chìa khóa để duy trì sức hút.

Nhưng nhìn từ các số liệu và dự báo, triển vọng bứt phá vẫn rất rõ ràng. Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh rằng, chỉ những quốc gia biết đầu tư mạnh vào con người, cải cách thể chế và kiềm chế nhóm lợi ích, mới có thể thoát khỏi “bẫy thu nhập trung bình”. Việt Nam hiện đang hội tụ đủ cả ba yếu tố.

Đặc biệt, những lĩnh vực mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ xanh, y tế và logistics đang trở thành điểm hẹn của dòng vốn mới. Với tốc độ tăng trưởng dự báo gần 28% mỗi năm trong ngành AI, Việt Nam đã lọt vào nhóm quốc gia có khả năng cạnh tranh về công nghệ. Điều này mở ra triển vọng không chỉ duy trì dòng vốn FDI, mà còn nâng tầm Việt Nam trong bản đồ công nghệ toàn cầu.

Trần Đình