Sửa đổi Luật Quy hoạch: Phải 'trúng, đúng', tháo gỡ ngay những ách tắc từ địa phương

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa

Báo cáo tóm tắt một số ý kiến về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, về mối quan hệ giữa các quy hoạch, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, việc bổ sung và làm rõ nguyên tắc xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch là cần thiết nhằm tạo cơ sở pháp lý cho Chính phủ quy định chi tiết xử lý các trường hợp cụ thể trong thực tiễn.

Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu phương án xử lý phù hợp đối với mâu thuẫn giữa các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành với nhau trong trường hợp có cùng cơ quan tổ chức lập quy hoạch thì cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Tương tự, đối với quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có phạm vi liên quan từ 2 tỉnh trở lên mâu thuẫn với quy hoạch tỉnh thì cơ quan tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia mà quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành đó cụ thể hóa quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Về phân cấp thẩm quyền quyết định, điều chỉnh quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành với quan điểm chỉ phân cấp thẩm quyền cho Chính phủ quyết định điều chỉnh quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030 để đáp ứng yêu cầu về sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính (ĐVHC) và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp mà chưa phân cấp thẩm quyền cho Chính phủ quyết định đối với việc lập mới 2 quy hoạch này sau thời kỳ 2030.

Về nội dung chủ yếu của các quy hoạch và kế hoạch thực hiện quy hoạch, theo quy định tại dự thảo Luật, kế hoạch thực hiện quy hoạch phải phù hợp với văn bản quyết định hoặc phê duyệt quy hoạch. Do đó, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội theo hướng xác định danh mục định hướng ưu tiên đầu tư tại nội dung quy hoạch để làm căn cứ cho việc lập kế hoạch thực hiện quy hoạch, tránh việc lạm dụng điều chỉnh kế hoạch không có kiểm soát, tạo ra cơ chế xin - cho khi triển khai thực hiện dự án đầu tư.

Báo cáo tại phiên họp, về phương án xử lý quy hoạch cấp huyện và bổ sung quy hoạch cấp xã, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc bãi bỏ quy hoạch đô thị và nông thôn ở cấp huyện, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và bổ sung quy hoạch ở cấp xã sẽ được thực hiện trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn và Luật Đất đai, bao gồm cả xử lý chuyển tiếp các quy hoạch này.

Để phù hợp với việc xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Luật đã sửa đổi nội dung quy hoạch tỉnh theo hướng xác định phương án phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, liên xã.

Về việc phân cấp cho UBND cấp tỉnh thẩm định và phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch và quy hoạch, dự thảo Luật đã quy định theo hướng, đối với việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 để thực hiện sắp xếp ĐVHC và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thì không phải lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch; phân cấp cho UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch.

Chính phủ đề xuất chưa thực hiện việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh đối với việc lập mới quy hoạch

Về phạm vi sửa đổi, bổ sung, Bộ trưởng cho hay, dự án Luật tập trung giải quyết 3 vấn đề cấp thiết cần xử lý ngay để đáp ứng chỉ đạo của Trung ương. Cụ thể, bổ sung quy định chuyển tiếp về điều chỉnh quy hoạch, bảo đảm tất các các địa phương sẽ thực hiện điều chỉnh quy hoạch ngay sau khi Nghị quyết về sáp nhập ĐVHC cấp tỉnh có hiệu lực; Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa, triệt để, tăng cường tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của các cấp, các ngành; tiếp tục tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh trên thực tiễn có thể xử lý được ngay.

Đối với các quy định khác liên quan đến danh mục quy hoạch, phân cấp việc quyết định hoặc phê duyệt đối với các quy hoạch được lập mới sẽ được tiếp tục nghiên cứu, rà soát trong quá trình sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch và sửa đổi các luật khác có quy định liên đến quan quy hoạch.

Giao quyền nhưng phải có kiểm tra, giám sát

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị trong quá trình tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật cần tham khảo thêm ý kiến từ các địa phương thực hiện sáp nhập.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ hai khó khăn vướng mắc lớn cần tháo gỡ trong quá trình thực hiện pháp luật về quy hoạch, đó là việc đánh giá phù hợp giữa các loại quy hoạch với nhau; và việc đánh giá phù hợp với dự án đầu tư với quy hoạch trong bối cảnh cơ quan chủ trì quy hoạch chưa đầy đủ.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát các quy định của các Luật có liên quan như Luật đầu tư công, Luật đầu tư, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư cũng như các quy định về quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để đảm bảo đồng bộ.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị làm rõ tích hợp quy hoạch để không xảy ra mâu thuẫn chồng chéo, xác định quy hoạch được sử dụng để làm cơ sở tích hợp các quy hoạch khác nhau. “Đà Nẵng nhập với Quảng Nam thì tích hợp quy hoạch giữa Quảng Nam và Đà Nẵng như thế nào để thực hiện triển khai vừa quy hoạch, vừa triển khai các dự án?”, Chủ tịch Quốc hội lấy ví dụ.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị phải làm rõ việc phân cấp thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch. Thống nhất giao thẩm quyền cho cấp tỉnh, song Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh quan điểm “giao nhưng phải có giám sát, kiểm tra”.

Liên quan quy định chuyển tiếp về điều chỉnh quy hoạch, Chủ tịch Quốc hội lưu ý đây cũng là vấn đề phải quan tâm. Đồng thời nhấn mạnh yêu cầu “phải sửa cho trúng, đúng tháo gỡ ngay những ách tắc từ địa phương”.

Hoàng Nam