Sử dụng gỗ to: mở lối cho công trình xanh, góp phần giảm phát thải

Các chuyên gia thảo luận tại buổi tọa đàm “Gỗ to - Giải pháp kiến tạp công trình xanh và bền vững” do Hội Gỗ Xây dựng TPHCM (SAWA) tổ chức tại TPHCM. Ảnh: Minh Thảo

Ngày 3-10, trong buổi tọa đàm “Gỗ to - Giải pháp kiến tạp công trình xanh và bền vững” do Hội Gỗ Xây dựng TPHCM (SAWA) tổ chức tại TPHCM, ông Nguyễn Mạnh Bình San, Phó chủ tịch SAWA, cho biết ngành xây dựng và du lịch hiện chiếm tới hơn 50% lượng phát thải thương mại. Vì vậy, việc tìm kiếm những vật liệu bền vững, những giải pháp xây dựng mới là nhiệm vụ và sứ mệnh tất yếu.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước nhu cầu chuyển đổi mạnh mẽ để đáp ứng xu thế phát triển bền vững và chính sách giảm phát thải, gỗ to được kỳ vọng trở thành lựa chọn chiến lược cho ngành xây dựng và kiến trúc.

Ông Bình chia sẻ không chỉ đơn thuần là vật liệu xây dựng, gỗ to đang trở thành “ngôi sao mới” của kiến trúc thế giới. Bởi với khả năng tích trữ carbon, giảm phát thải khí nhà kính, rút ngắn thời gian thi công, tiết kiệm năng lượng, gỗ to giúp tạo nên những công trình vừa bền vững, vừa gần gũi với thiên nhiên.

Hiện gỗ to thường được sản xuất từ gỗ thông, bạch dương, keo… qua các công nghệ ép lớp, ép thanh hoặc ghép dán tiên tiến, tạo nên vật liệu có độ bền chịu lực cao, an toàn hơn nhiều so với gỗ tự nhiên truyền thống. Điểm mạnh của gỗ to là nhẹ hơn thép, bê tông nhưng vẫn đảm bảo khả năng chịu tải lớn. Chính vì vậy, ở nhiều nước châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á, gỗ to đã được sử dụng để xây dựng các tòa nhà, khu ký túc xá, thậm chí là các tòa nhà chọc trời và nhiều công trình lớn khác.

Theo ông Adam Peacock, Trưởng bộ phận thực hành kết cấu công trình tại Aurecon (công ty chuyên tư vấn thiết kế và kết cấu hạ tầng cho các công trình), gỗ to chỉ thực sự phát huy giá trị khi đi kèm với các giấy phép chứng minh nguồn gốc hợp pháp. Đây không chỉ là yêu cầu về pháp lý, mà còn là nền tảng để khẳng định tính bền vững và minh bạch của chuỗi cung ứng.

“Nếu nguồn gỗ không rõ ràng, việc xây dựng bằng gỗ to sẽ không còn ý nghĩa trong cam kết giảm phát thải hay bảo vệ môi trường”, ông Adam Peacock nhấn mạnh.

Một công trình được xây dựng bằng gỗ to. Ảnh minh họa: masteelfab.com

Nói thêm về việc ứng dụng gỗ to trong các dự án xây dựng, ông Tôn Thất Liêm, chuyên gia kiến trúc đô thị thuộc Hội Kiến trúc sư TPHCM, cho rằng sự ra đời của gỗ to đã “cởi trói” cho vật liệu gỗ. Nếu trước đây, gỗ tự nhiên thường khó đáp ứng yêu cầu chịu lực và giá thành cao, thì nay gỗ to mang lại giá trị bền vững theo đúng xu hướng xanh của thế giới mà không quá đắt đỏ.

Việt Nam có lợi thế về nguồn rừng trồng, đặc biệt là gỗ thông, có thể trở thành nguồn nguyên liệu dồi dào cho sản xuất gỗ to. Điều này mở ra cơ hội xây dựng chuỗi cung ứng trong nước, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, đồng thời nâng cao giá trị cho ngành gỗ xuất khẩu vốn đã mạnh của Việt Nam.

Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng để gỗ to phát triển đúng tiềm năng, cần khung pháp lý rõ ràng, tiêu chuẩn kỹ thuật và chính sách khuyến khích ứng dụng. Ngoài ra, thách thức lớn là thay đổi nhận thức xã hội bởi nhiều người vẫn còn quan niệm gỗ là vật liệu đắt đỏ, dễ cháy, kém bền. Việc tăng cường truyền thông, xây dựng các công trình mẫu và đào tạo kỹ sư, kiến trúc sư về gỗ to sẽ là bước đi quan trọng để thúc đẩy loại vật liệu này phát triển tại Việt Nam.

Minh Thảo