Sử dụng dầu ăn Ofood lâu dài tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe

Đến tối 24/6, trên Shopee vẫn bán sản phẩm này với giá 195.000đồng/4,5 lít dầu ăn. (Ảnh chụp màn hình)

Tối 24/6, Đài truyền hình Việt Nam (VTV) đã đăng tải thông tin vụ án sản xuất dầu ăn giả với quy mô lớn. Nhãn hiệu Ofood của Công ty TNHH Sản xuất và Xuất nhập khẩu Nhật Minh Food được rao bán rộng rãi trên thị trường với danh nghĩa là dầu ăn bổ sung vitamin A.

Tuy nhiên kết quả kiểm nghiệm cho thấy sản phẩm hoàn toàn không chứa vitamin như công bố và nghiêm trọng hơn đây là loại dầu thực vật không đạt chuẩn an toàn thực phẩm, vốn chỉ dùng để chế biến thức ăn cho vật nuôi.

Nơi tiêu thụ chính được các đối tượng nhắm đến là những , nhà hàng, quán xá, kể cả những làng nghề chế biến bánh kẹo, đồ ăn vặt cho trẻ em…

Theo chuyên gia, dầu ăn dùng trong chăn nuôi thường không được tinh lọc, có thể chứa tạp chất, kim loại nặng, dư lượng hóa chất độc hại. Người dân sử dụng loại dầu này tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu sử dụng lâu dài.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh – nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết, rất khó để nhận biết dầu ăn dành cho thức ăn chăn nuôi nếu bị sử dụng trong chế biến thực phẩm cho người. Loại dầu này không để lại dấu hiệu rõ rệt về mùi, vị hay màu sắc như các thực phẩm ôi thiu, nên người tiêu dùng hầu như không thể phát hiện bằng cảm quan thông thường.

Việc sử dụng dầu trong chăn nuôi thành dầu ăn cho người sẽ tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến rất lớn.

Ông nhấn mạnh, cũng giống như cám lợn hoàn toàn khác với cơm, dầu sử dụng trong chăn nuôi và dầu ăn cho người là hai sản phẩm hoàn toàn riêng biệt. Dầu cho vật nuôi chủ yếu là dầu thô – chưa qua tinh chế nên vẫn còn lẫn nhiều tạp chất. Những thành phần này có thể không gây ảnh hưởng với vật nuôi, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ đối với hệ tiêu hóa và sức khỏe con người.

“Dầu cho vật nuôi thường được bổ sung vào thức ăn cho lợn, bò, trâu… để tăng năng lượng, phục vụ quá trình vỗ béo vật nuôi, tiết kiệm chi phí. Đây là mục đích hợp lý trong ngành chăn nuôi nhưng tuyệt đối không được dùng cho người”, ông Thịnh cảnh báo.

Ngoài dầu thực vật thô, một loại dầu khác cũng được sử dụng trong chăn nuôi là dầu đã qua sử dụng – là loại dầu chiên rán nhiều lần tại các nhà hàng, khách sạn, sau đó được thu gom bán lại. Ông Thịnh cảnh báo, loại dầu này chứa nhiều hợp chất độc hại sinh ra trong quá trình đun nấu ở nhiệt độ cao, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới gan, thận, hệ thần kinh nếu con người tiêu thụ trong thời gian dài.

"Dầu ăn cho người nhất thiết phải là dầu sạch, đã tinh chế, đạt chuẩn an toàn thực phẩm. Còn dầu thô và dầu đã qua sử dụng là hai loại dầu tuyệt đối không được sử dụng trong thực phẩm dành cho người", ông khẳng định.

Ông cũng cho hay bằng cảm quan nếu tinh ý có thể phân biệt được dầu thô và dầu đã qua tinh chế. Cụ thể dầu thô sẽ có mùi khó chịu hơn, màu sắc cũng đậm hơn so với dầu đã qua tinh chế.

"Người tiêu dùng khi lựa chọn dầu ăn cần lưu ý về màu sắc cũng như mùi vị của loại dầu đó. Thông thường các loại dầu ăn dành cho người sẽ có màu nhạt hơn, không có mùi hôi, tạp chất", ông Thịnh khuyến cáo.

Tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe

Theo ông Thịnh, mặc dù cùng được ép từ nguyên liệu thực vật như lạc, đậu tương, ngô…, dầu ăn cho người và dầu dùng trong chăn nuôi khác nhau rõ rệt về quy trình xử lý. Dầu ăn dành cho con người bắt buộc phải được tinh chế kỹ lưỡng nhằm loại bỏ các độc tố, tạp chất và mùi khó chịu, bảo đảm đạt chuẩn an toàn thực phẩm, an toàn cho sức khỏe.

Ngược lại, dầu cho thức ăn chăn nuôi chỉ trải qua xử lý sơ bộ, hoặc tinh chế ở mức cơ bản, chủ yếu để bảo quản và bổ sung chất béo cho vật nuôi như cá, gà, lợn, trâu, bò...

“Con người cần thực phẩm sạch, được chế biến kỹ lưỡng. Việc sử dụng dầu dành cho vật nuôi để nấu ăn cho người không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn là hành vi vi phạm pháp luật”, ông Thịnh phân tích.

Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), việc sử dụng dầu ăn chăn nuôi chế thành thực phẩm cho người vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Trước thông tin một số cơ sở bị phát hiện sử dụng dầu ăn nhập khẩu với mục đích dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất, chế biến thành dầu ăn để chế biến thực phẩm cho người, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là bếp ăn tập thể và đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cần yêu cầu nhà cung cấp làm rõ hồ sơ công bố, hồ sơ nguyên liệu của sản phẩm, không chỉ dựa vào bao bì, nhãn mác.

Cùng với đó, không sử dụng nguyên liệu không đúng mục đích công bố trong chế biến thực phẩm, kể cả khi có đủ hóa đơn, chứng từ.

Đồng thời, Cục An toàn thực phẩm nhấn mạnh, mọi hành vi cố tình sử dụng nguyên liệu không đúng với mục đích đã đăng ký để chế biến thực phẩm, đặc biệt trong trường hợp nguyên liệu không bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng, sẽ bị cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

ĐỖ THOA