Sự độc lập của Fed đứng trước thách thức từ đề cử mới của Tổng thống Trump

Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng sẽ được đề cử để tạm thời lấp chỗ trống trong Hội đồng thống đốc Fed.

Các nhà phân tích cảnh báo động thái này có thể gây thêm áp lực lên Chủ tịch Fed Jerome Powell và làm tăng khả năng cắt giảm lãi suất trong cuộc họp chính sách vào tháng 9.

Việc đề cử - hiện đang chờ Thượng viện phê chuẩn - diễn ra trong bối cảnh cuộc giằng co giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Fed Jerome Powell về chính sách lãi suất. Những quan điểm cải cách sâu rộng mà ông Miran từng đưa ra trước đây có thể báo hiệu một sự thay đổi đáng kể trong cấu trúc và quyền hạn của ngân hàng trung ương.

“Ông Miran có thể là người gây sức ép cho ông Powell… Ông ấy không chỉ nhắm đến việc được đề cử. Ông ấy còn nhắm đến việc thay đổi điều lệ của Fed. Đó là lý do tại sao đây là một vấn đề lớn”, Alicia Garcia-Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại ngân hàng đầu tư Natixis cho biết.

Zhang Zhiwei, Chủ tịch kiêm nhà kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management cũng cho rằng việc đề cử ông Miran có thể sẽ “làm tăng ảnh hưởng của Nhà Trắng đối với Fed” và tăng khả năng cắt giảm lãi suất vào tháng 9.

Ông Miran được kỳ vọng sẽ cùng với các thống đốc do Tổng thống Trump bổ nhiệm trước đó là Christopher Waller và Michelle Bowman ủng hộ kế hoạch nhằm giảm lãi suất. Nếu được Thượng viện phê chuẩn, ông Miran sẽ thay thế vị trí mà bà Adriana Kugler đã tuyên bố từ chức vào tuần trước. Nhiệm kỳ của ông sẽ kéo dài đến ngày 31/1/2026.

Theo các nhà phân tích tại JPMorgan, động thái bổ nhiệm ông Miran còn có thể báo hiệu ý định sửa đổi Đạo luật Dự trữ Liên bang và làm giảm tính độc lập của Fed.

Các nhà phân tích của JPMorgan đã nêu bật các đề xuất chính như trao cho Tổng thống Mỹ quyền tùy ý sa thải các thành viên Hội đồng quản trị Fed và Chủ tịch Fed, trao cho Quốc hội quyền kiểm soát ngân sách hoạt động của Fed và chuyển giao trách nhiệm quản lý của Fed đối với các ngân hàng và thị trường tài chính cho Bộ Tài chính.

"Không còn nghi ngờ gì nữa, hậu quả của những cải cách này sẽ làm tăng đáng kể ảnh hưởng của tổng thống đối với chính sách tiền tệ và quản lý của Mỹ”, theo các nhà phân tích của JPMorgan.

Tuy nhiên, các nhà phân tích dự đoán rằng Fed cũng sẽ nghiêm túc xem xét mối đe dọa đối với sự độc lập của mình và tích cực bảo vệ chúng, điều này có thể đồng nghĩa với việc có một số điều chỉnh đối với các yêu cầu từ Nhà Trắng và Quốc hội.

“Mặc dù không có nhiều thay đổi đáng kể, nhưng áp lực sắp tới đối với Đạo luật Dự trữ Liên bang có thể khiến chính sách của Fed thiên về ôn hòa và các quyết định quản lý theo hướng giảm bớt gánh nặng”, các nhà phân tích cho biết.

Việc chuyển sang nới lỏng tiền tệ sẽ diễn ra trong bối cảnh Nhà Trắng liên tục gây áp lực cắt giảm lãi suất, trong khi Fed vẫn không thay đổi lãi suất trong bối cảnh lo ngại về áp lực lạm phát từ thuế quan.

“Sự độc lập được cho là để bảo vệ Fed khỏi những áp lực chính trị như vậy. Tuy nhiên, sự độc lập của Fed là một khái niệm phức tạp, vì nó phần lớn xuất phát từ sự kết hợp của luật pháp, chuẩn mực, thỏa thuận không chính thức và truyền thống”, Michael Pugliese, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Wells Fargo cho biết.

Những thay đổi như vậy sẽ cần được Quốc hội phê duyệt và JPMorgan chỉ ra rằng không rõ liệu có sự ủng hộ nào cho những thay đổi như vậy hay không.

Trong khi đó, ông Powell đã nhiều lần phản đối những lời kêu gọi từ chức dưới áp lực từ Tổng thống Trump, nhiệm kỳ của ông Powell sẽ kết thúc vào ngày 15/5/2026.

Đầu tuần này, Tổng thống Trump cho biết ông đã có danh sách rút gọn 4 ứng cử viên có khả năng thay thế ông Powell, trong đó bao gồm cố vấn kinh tế Kevin Hassett và cựu thống đốc Fed Kevin Warsh.

Mặt khác, nhà kinh tế Garcia-Herrero đã lưu ý tới một báo cáo do ông Miran đồng tác giả vào năm ngoái, trong đó ông đề xuất các cuộc cải tổ đối với Fed, bao gồm việc giảm nhiệm kỳ 14 năm của các thống đốc xuống còn 8 năm và trao cho tổng thống quyền bãi nhiệm họ.

Ông Miran cũng được biết đến nhiều nhất với một bài báo được xuất bản vào tháng 11/2024, trong đó ông kêu gọi thực hiện "Hiệp định Mar-a-Lago" - chiến lược làm suy yếu dần đồng đô la bằng cách gây áp lực buộc các nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Nhật Bản và Liên minh châu Âu bán tài sản bằng đô la và hoán đổi trái phiếu kho bạc Mỹ ngắn hạn lấy trái phiếu kỳ hạn 100 năm.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài