Sớm đưa Nghị quyết 72-NQ-TW của Bộ Chính trị vào cuộc sống

Miễn viện phí – chính sách hợp lòng dân

Có thể thấy, chính sách miễn viện phí là một nội dung mang tính chất đột phá của Nghị quyết số 72-NQ-TW đang được người dân rất quan tâm.Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế (BHYT) vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn. Chính sách thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, hợp lòng dân, giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, thể hiện rõ quan điểm người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe.

Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là BHYT, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, trước hết là đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác.

Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu tham quan triển lãm những thành tựu nổi bật của ngành y tế tại điểm cầu chính Nhà Quốc hội sáng 16/9. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản, người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ BHYT toàn dân, mọi người đều tham gia BHYT để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách Nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Về phạm vi quyền lợi, người dân được người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già, việc này được triển khai ngay từ năm 2026. Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám, chữa bệnh (KCB) ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình.

Theo đó, từ năm 2026, từng bước thực hiện tăng tỷ lệ, mức thanh toán, chi cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên theo lộ trình từ Quỹ BHYT để giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, phù hợp với việc tăng mức đóng BHYT theo quy định từ năm 2027.

Ngân sách Nhà nước và Quỹ BHYT chi trả cho một số dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn tại cấp KCB ban đầu, cơ bản theo lộ trình phù hợp nhằm ngăn ngừa bệnh tật, giảm tỷ lệ mắc và tử vong, tiết kiệm chi phí điều trị giai đoạn muộn, người dân.

Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân, không phân biệt vùng miền, giàu nghèo được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản, không phải lo lắng về tài chính. Nghị quyết không đặt mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thăm hỏi, động viên người bệnh điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Ảnh: Bộ Y tế cung cấp.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số y tế đang là xu thế tất yếu, Bộ Y tế xác định phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá. Bộ sẽ tập trung tham mưu, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách để thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số y tế toàn diện; triển khai đồng bộ sổ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử; hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế, bảo đảm kết nối, liên thông và quản lý sức khỏe Nhân dân theo vòng đời.

Bộ Y tế cũng sẽ tổ chức, chỉ đạo và hướng dẫn việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, blockchain, internet vạn vật trong các hoạt động chuyên môn y tế như dự báo, chẩn đoán, điều trị và quản lý hệ thống, qua đó nâng cao chất lượng, minh bạch và hiệu quả dịch vụ. Đồng thời, Bộ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, viện, trường để hình thành các trung tâm nghiên cứu công nghệ cao trong lĩnh vực y tế, chú trọng công nghệ gen, công nghệ nano, y học tái tạo, y học hạt nhân, nhằm đưa nền y tế Việt Nam tiệm cận trình độ tiên tiến trong khu vực và thế giới.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đẩy mạnh hợp tác quốc tế để học hỏi, tiếp thu và chuyển giao công nghệ. Việt Nam sẽ tham gia sâu hơn vào các mạng lưới nghiên cứu y học toàn cầu, hợp tác với các DN công nghệ. Song song, Bộ Y tế tham mưu, đề xuất cơ chế ưu tiên cho phát triển công nghiệp dược, vaccine, sinh phẩm, thiết bị y tế, bảo đảm tự chủ và tiến tới hình thành khu công nghiệp dược phẩm vào năm 2030.

Có thể nói, định hướng của Bộ Y tế là tăng tốc chuyển đổi số, thúc đẩy công nghệ cao, hoàn thiện cơ chế, chính sách để mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả y tế hiện đại, công bằng và bền vững.

Khi công nghệ được đầu tư đúng hướng và gắn liền với tính nhân văn thì chuyển đổi số và công nghệ cao sẽ không chỉ làm cho hệ thống y tế Việt Nam hiện đại hơn, minh bạch hơn, quan trọng hơn cả sẽ giúp người dân được chăm sóc sức khỏe thuận lợi hơn, chi phí hợp lý hơn, công bằng hơn.

Triển khai các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, kịp thời

Đề cập đến khu vực kinh tế tư nhân đầu tư cho y tế, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh, các nhiệm vụ, giải pháp để thu hút và phát triển y tế tư nhân được quan tâm đặc biệt với các cơ chế chính sách vượt trội, tạo niềm tin cho cộng đồng DN, khơi thông nguồn lực đầu tư, phát triển cơ sở y tế.

Ngành y tế ghi nhận những tín hiệu tích cực từ cộng đồng y tế tư nhân Việt Nam khi đón nhận nghị quyết này, coi như một luồng sinh khí mới, khơi dậy khí thế, động lực, lòng quyết tâm và sự hưng phấn để yên tâm đầu tư, dấn thân vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe Nhân dân. Bộ Y tế sẽ tích cực phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan xây dựng và triển khai đồng bộ các giải pháp để các chính sách phát huy hiệu quả ngay trong năm 2026.

“Với tinh thần đổi mới mạnh mẽ cả về tư duy và hành động trong tất cả các khâu lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, toàn ngành y tế sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để nhanh chóng đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống, để người dân sớm được hưởng thụ các chính sách an sinh xã hội” - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thăm hỏi người nhà người bệnh tại Bệnh viện K. Ảnh: Bộ Y tế cung cấp.

Trước hết, toàn ngành y tế sẽ quán triệt, nhận thức đầy đủ về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân; đổi mới mạnh mẽ tư duy quản trị ngành y tế, tạo môi trường quản trị minh bạch và trách nhiệm giải trình gắn với cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền triệt để.

Thứ hai, ngành y tế tập trung hoàn thiện thể chế, trọng tâm là xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết ngay trong kỳ họp tháng 10 tới để thể chế hóa một số chủ trương, chính sách của Nghị quyết số 72-NQ/TW.

Thứ ba, ngành y tế trình Chính phủ ban hành Chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW làm cơ sở để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết bảo đảm đồng bộ, kịp thời, hiệu quả.

Thứ tư, Bộ Y tế sẽ ban hành Chương trình hành động để triển khai thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW trong đó tập trung triển khai toàn diện các đề án quan trọng.

Thứ năm, Bộ Y tế sẽ thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số toàn diện, triển khai vận hành bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế bảo đảm tiêu chuẩn kết nối, chia sẻ và liên thông đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, BHYT để liên thông dữ liệu, tiết kiệm chi phí y tế và phục vụ quản lý dữ liệu sức khỏe người dân theo vòng đời.

Thứ sáu, ngành y tế tăng cường công tác truyền thông sâu rộng để toàn xã hội và người dân năm vững các chủ trương, chính sách, vận động Nhân dân chung tay cùng ngành y tế triển khai có hiệu quả Nghị quyết, nâng cao ý thức trong việc tự bảo vệ sức khỏe.

Bộ Y tế sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, và UBND các tỉnh/TP để cùng triển khai các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, kịp thời, tránh tình trạng “chính sách tốt nhưng triển khai yếu”. “Với sự quyết tâm chung, những mục tiêu như nâng tuổi thọ, giảm gánh nặng chi phí y tế, mở rộng BHYT toàn dân… sẽ không chỉ là những con số trên nghị quyết, mà sẽ dần hiện hữu trong cuộc sống hàng ngày, để người dân được sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn và hạnh phúc hơn” – Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Liên quan đến Nghị quyết số 72-NQ/TW, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã đưa ra 9 nhóm giải pháp cần tập trung.

Đó là, ngành y tế tăng cường y tế dự phòng và sức khỏe cộng đồng: tiêm chủng, dinh dưỡng, phòng cống bệnh không lây; giám sát dịch tễ thời gian thực; phát triển y tế cơ sở và bác sĩ gia đình, nâng cấp Trạm Y tế, triển khai gói dịch vụ cơ bản, liên thông các tuyến bệnh viện.

BHYT toàn dân đi đôi chi trả theo giá trị, mở rộng quyền lợi, giảm chi phí cho người bệnh; phát huy tự chủ bệnh viện có kiểm soát, giá dịch vụ theo chi phí thực, công khai chất lượng, mua sắm tập trung minh bạch, chống lợi ích nhóm; bảo đảm an ninh dược, trang thiết bị, vaccine, đấu thầu điện tử, khuyến khích sản xuất trong nước đạt chuẩn quốc tế.

Bên cạnh việc chú trọng sức khỏe tinh thần và bệnh nghề nghiệp, lồng ghép tại y tế cơ sở, trường học, nơi làm việc cũng như công tác y tế học đường toàn diện như dinh dưỡng, thể chất, sức khỏe sinh sản vị thành niên; liên thông dữ liệu với hồ sơ học tập, Tổng Bí thư đặc biệt lưu ý đến vấn đề chuyển đổi số y tế (hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân, đơn thuốc điện tử, khám chữa bệnh từ xa, kho dữ liệu dùng chung).

Ngoài ra, Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh đến giải pháp phát triển nhân lực y tế chuẩn năng lực, chế độ đãi ngộ, liên thông đào tạo, hành nghề, cơ chế thu hút về cơ sở; phấn đấu toàn dân "Khỏe để học, khỏe để làm, khỏe để hạnh phúc, khỏe để bảo vệ Tổ quốc”.

Thanh Bình