So sánh sức mạnh hạm đội tàu sân bay của Mỹ và Trung Quốc

Về công nghệ trên tàu sân bay

Theo Insider, Trung Quốc hiện sở hữu 3 tàu sân bay là Liêu Ninh, Sơn Đông và Phúc Kiến. Trong khi 2 tàu sân bay đầu tiên là mẫu hạm theo kiểu Liên Xô cũ, thì Phúc Kiến lại được trang bị những công nghệ tối tân nhất, bao gồm hệ thống máy phóng điện từ (EMALS).

Trong một đoạn video được truyền thông Trung Quốc công bố vào tháng 9, tàu sân bay Phúc Kiến đã sử dụng EMALS để hỗ trợ cất cánh cho các tiêm kích J-15T và máy bay cảnh báo sớm KJ-600. Đây được coi là một cột mốc quan trọng với Bắc Kinh, bởi dù Mỹ đang vận hành 11 tàu sân bay, chỉ có duy nhất tàu USS Gerald R. Ford được trang bị EMALS.

Một khác biệt cơ bản giữa hạm đội tàu sân bay của hai nước là về động cơ, khi cả 3 mẫu hạm của Trung Quốc đều sử dụng động cơ thông thường, trong khi 11 chiếc của Mỹ đều chạy bằng năng lượng hạt nhân. Tuy vậy, đã có một số thông tin về việc Bắc Kinh đang phát triển một tàu sân bay hạt nhân tiếp theo.

Tàu sân bay Phúc Kiến của Trung Quốc. Ảnh: Xinhua

Lực lượng không quân trên tàu sân bay

Vào đầu tháng 10, Trung Quốc đã giới thiệu tiêm kích thế hệ mới J-35, được thiết kế riêng cho hoạt động trên tàu sân bay. Theo thông tin của nhà sản xuất, J-35 sở hữu công nghệ tàng hình tối ưu, đồng thời được trang bị hệ thống cất cánh 2 chế độ, tương thích cả với EMALS lẫn phương thức nhảy cầu truyền thống.

Ở thời điểm hiện tại, J-35 vẫn đang trong quá trình thử nghiệm và hoàn thiện, nên vũ khí chính của hạm đội tàu sân bay Trung Quốc vẫn là tiêm kích J-15. Phiên bản cải tiến J-15T đã gia tăng đáng kể tải trọng, giúp hải quân của cường quốc châu Á này nâng cao sức mạnh tác chiến. Bên cạnh đó, máy bay cảnh báo KJ-600 của Trung Quốc cũng được đánh giá rất cao, không thua kém so với "mắt thần" E-2D Hawkeye của Mỹ.

Về phía Mỹ, hạm đội của nước này chủ yếu sử dụng các tiêm kích F/A-18 Super Hornet, EA-18 Growler và F-35C. So với các chiến đấu cơ của Trung Quốc, phi đội tiêm kích của Mỹ có năng lực tác chiến đã được kiểm chứng qua nhiều sứ mệnh. Ngoài ra, mỗi nhóm tác chiến tàu sân bay của Mỹ có thể triển khai 60 - 70 máy bay, lớn hơn số lượng của Trung Quốc.

Hai tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông của Trung Quốc. Ảnh: Xinhua

Kinh nghiệm tác chiến và vận hành

Theo giới quan sát, kinh nghiệm thực tiễn là sự khác biệt lớn nhất giữa hạm đội tàu sân bay của Mỹ và Trung Quốc. Trên thực tế, Bắc Kinh mới chỉ làm quen với việc vận hành tàu sân bay trong hơn 10 năm và các chuyến hải trình cũng chủ yếu diễn ra gần bờ, không có nhiệm vụ kéo dài.

Một vấn đề khác là nhân lực để phục vụ hạm đội. Dù Bắc Kinh đã đầu tư rất lớn cho việc đào tạo nhân viên kỹ thuật và thủy thủ tàu sân bay, nhưng quá trình này cần rất nhiều thời gian.

"Bắc Kinh hiện không có đủ nhân sự để vận hành đồng thời nhiều tàu sân bay. Một số vị trí vận hành máy phóng hay thu hồi máy bay trên mẫu hạm vẫn do sĩ quan cấp cao đảm nhiệm, cho thấy lực lượng có kinh nghiệm còn hạn chế. Về cơ bản, Trung Quốc không thể 'đi tắt' về vấn đề này như với công nghệ", chuyên gia quốc phòng Bryan Clark bình luận.

Khác với Trung Quốc, Mỹ đã có hơn 1 thế kỷ vận hành tàu sân bay, tham gia đủ loại giao tranh từ thời Thế chiến II cho tới Trung Đông. Hải quân Mỹ có hệ thống đào tạo bài bản, học thuyết tác chiến rõ ràng và vẫn đang liên tục thực hiện nhiệm vụ tại các điểm nóng trên thế giới.

Một vấn đề quan trọng khác để duy trì hạm đội tàu sân bay là bảo dưỡng. Trong khi Mỹ đã phát triển một mạng lưới hậu cần toàn cầu, Trung Quốc vẫn đang học hỏi cách xử lý hao mòn của máy bay trên biển và cách tiếp tế xa bờ.

Việt Dũng