So sánh sức mạnh hải quân Mỹ và Trung Quốc đến 2027

Một kịch bản xung đột trên biển giữa Mỹ và Trung Quốc đến 2027 sẽ xoay quanh ba trụ cột là tàu sân bay, lực lượng tàu mặt nước và tàu ngầm. Mỹ duy trì ưu thế công nghệ và mạng lưới đồng minh, trong khi Trung Quốc mở rộng PLAN với tốc độ lớn chưa từng có. Dù các bên tăng tốc chuẩn bị, khả năng nổ súng được đánh giá là thấp do nhận thức rõ hậu quả leo thang.

Tổng quan

Năm 2021, Đô đốc Phil Davidson, chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, điều trần rằng Trung Quốc có thể hành động với Đài Loan vào năm 2027. Năm 2022, Tổng thống Biden tuyên bố sẽ bảo vệ Đài Loan trước một cuộc xâm lược. Tình báo Mỹ chưa xác nhận kế hoạch tấn công chính thức nào từ PLAN, nhưng lực lượng này đang khẩn trương tập hợp nguồn lực. Hải quân Mỹ vì vậy đẩy mạnh trạng thái sẵn sàng cho tác chiến, trong bối cảnh thời gian ba năm là rất ngắn khi đóng một tàu sân bay đã mất khoảng năm năm.

Oanh tạc cơ H-6K và tiêm kích Su-30 của Trung Quốc bay trên eo biển Đài Loan

Tàu sân bay

Hải quân Mỹ có 11 tàu sân bay, với 6 chiếc trực thuộc Hạm đội Thái Bình Dương. Mỗi tàu mang một không đoàn hơn 70 máy bay, gồm 40 - 44 tiêm kích F/A-18E/F Super Hornet và F-35C, cùng E/A-18G Growler, E-2D Hawkeye và trực thăng đa nhiệm, chống ngầm. Mỹ có hơn một thế kỷ kinh nghiệm vận hành tàu sân bay.

Trung Quốc hiện có 3 tàu Liêu Ninh, Sơn Đông và Phúc Kiến. Phúc Kiến là tàu đầu tiên trang bị máy phóng điện từ EMALS, vận hành tiêm kích J-15. Tuy nhiên, mỗi tàu Trung Quốc chỉ mang khoảng 2/3 số máy bay so với Mỹ và PLAN vẫn đang phát triển các loại máy bay để hình thành không đoàn cân bằng. Theo đánh giá, ngay cả khi có thêm tàu sân bay hiện đại vào năm 2027, máy bay trên đó vẫn trong giai đoạn học việc; hệ thống tương đương bộ ba Growler – Hawkeye – F-35 để nắm bắt toàn cảnh chiến trường trên biển chưa sẵn sàng.

Tiêm kích J-15 cất cánh trên tàu sân bay Liêu Ninh

Tuần dương hạm và khu trục hạm

Đến 2027, Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ dự kiến có khoảng 52 tàu tuần dương và khu trục. Lớp Zumwalt và Arleigh Burke được đánh giá vượt trội với số ống phóng tên lửa nhiều hơn khoảng 50% và năng lực tác chiến đa nhiệm: chống mặt nước, chống ngầm, phòng không, thậm chí chống vệ tinh. Hạm đội Thái Bình Dương sẽ sở hữu 2 trong 3 tàu khu trục tàng hình lớp Zumwalt gồm Michael Monsoor và Lyndon Johnson, mỗi chiếc trang bị 12 tên lửa siêu vượt âm.

PLAN có hạm đội tương đương về quy mô nhưng hỏa lực yếu hơn. Tám tuần dương hạm lớp Renhai mang 112 ống phóng. Các khu trục hạm Type 052C và 052D mang 56 đến 64 ống phóng. Vũ khí và cảm biến của PLAN chưa từng được thử nghiệm trong điều kiện chiến đấu như phía Mỹ, lực lượng đã chứng minh hiệu quả trong các chiến dịch gần đây ở Trung Đông trước UAV cảm tử, tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình.

Nhóm tác chiến tàu sân bay thuộc Hạm đội Thái Bình Dương

Tàu ngầm

Lực lượng tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ ước khoảng 23 chiếc vào năm 2027, gồm các lớp Los Angeles, Seawolf, Virginia. Hai tàu ngầm mang tên lửa dẫn đường Ohio và Michigan mỗi chiếc có thể mang tới 154 tên lửa hành trình Tomahawk. Mỹ đang đóng phiên bản Virginia Block V có thêm 28 tên lửa hoặc một số vũ khí siêu vượt âm.

Trung Quốc hiện có 53 tàu ngầm hạt nhân và diesel. Tàu ngầm Trung Quốc được đánh giá là tụt hậu một đến hai thế hệ so với Mỹ, song đang bắt kịp nhanh nhờ trao đổi công nghệ quân sự từ Nga để đổi lấy hỗ trợ hậu cần, giúp đẩy nhanh chế tạo tàu ngầm hiện đại hơn.

Đồng minh và phối hợp tác chiến

Mỹ có lợi thế không chiến đấu một mình. Nhật Bản có 36 tàu khu trục, trong đó Izumo và Kaga đang cải hoán để vận hành F-35B, cùng 24 tàu ngầm diesel - điện. Hàn Quốc có 23 tàu ngầm và 13 tàu khu trục. Úc có 6 tàu ngầm và 3 tàu khu trục. Phần lớn các tàu của các nước này dùng vũ khí, cảm biến, mạng liên lạc của Mỹ, bảo đảm khả năng phối hợp hiệu quả với các nhóm tác chiến hải quân Mỹ.

Trung Quốc có đồng minh đáng chú ý là Nga, nhưng hạm đội Nga không còn hùng mạnh như thời Chiến tranh Lạnh và không tương thích hệ thống với Trung Quốc. Hợp tác hải quân Trung - Nga chủ yếu dừng ở diễn tập; đến năm 2027, gần như chắc chắn không hình thành lực lượng hải quân tác chiến hợp nhất.

Tàu chiến hải quân Mỹ trong một cuộc tập trận chung với Nhật Bản và Australia

Bảng tóm tắt lực lượng then chốt

Đánh giá sơ bộ

Mỹ có lợi thế về chất lượng công nghệ, kinh nghiệm và mạng lưới đồng minh, trong khi Trung Quốc tăng số lượng nhanh và mở rộng PLAN ở quy mô lớn. Yếu tố quyết định trong chiến tranh hiện đại là khả năng nhận biết và phối hợp trên không - biển, trong đó các tổ hợp như Growler – Hawkeye – F-35 tạo ưu thế cho Mỹ, còn phía Trung Quốc vẫn trong quá trình hoàn thiện. Dẫu vậy, khả năng hai bên “tác động vật lý” nhau trên biển hiện được đánh giá là rất thấp; cả hai đều cần thể hiện lập trường cứng rắn nhưng tránh leo thang xung đột.

CTVX