Số phận bấp bênh của dàn oanh tạc cơ Mỹ sau chiến dịch 'Mạng nhện' của Ukraine

Tại sự kiện được Viện Nghiên cứu Hàng không vũ trụ Mitchell tổ chức hôm 27/8, Trung tướng Andrew Gabara thuộc Không quân Mỹ đã thảo luận về những nội dung chính rút ra từ sau chiến dịch "Mạng nhện" của Ukraine.

Theo ông Gabara, UAV và các công nghệ “gây gián đoạn" khác xuất hiện ở Ukraine “sẽ tạo ra tác động to lớn không chỉ đối với lực lượng máy bay ném bom hay hạt nhân của Mỹ, mà cả các cơ sở hạ tầng quan trọng”. Ông nói thêm, Không quân Mỹ đang nghiên cứu để phát triển các giải pháp đối phó với những mối đe dọa này.

Tiêm kích F-35. Ảnh: Không quân Vệ binh quốc gia Mỹ

Cũng theo ông Gabara, việc nâng cấp các cơ sở chứa lực lượng hạt nhân như tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) cùng các năng lực chiến lược khác như máy bay ném bom B-2 Spirit hay tên lửa hành trình trang bị trên oanh tạc cơ B-52 Stratofortress đang được chú trọng.

Ngoài ra, Không quân Mỹ đang chủ động đưa ra thêm các giải pháp để chống lại UAV và các thiết bị không người lái. “Chúng ta hiện có năng lực đối phó với UAV tại các căn cứ. Chúng ta có cần cải tiến thêm không? Có cần tăng tốc không? Chắc chắn là có”, ông Gabara nói.

Trong chiến dịch Mạng nhện, Ukraine đã phóng hơn 100 UAV ngay trong lãnh thổ Nga bằng cách giấu các thiết bị này vào trong những chiếc xe tải, sau đó đỗ gần căn cứ không quân của đối phương để triển khai tấn công. Chiến thuật của Ukraine đã được giới chức quân đội Mỹ thảo luận suốt những tháng gần đây.

Giám đốc Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) Vasyl Maliuk Maliuk cho hay, các UAV được sử dụng trong chiến dịch khá giống với FPV thông thường, nhưng chúng đã được cải tiến để mang theo khối thuốc nổ 1,6kg.

Nói về mức độ tổn thất của Nga sau chiến dịch Mạng nhện, ông Maliuk hôm 12/8 cho biết, đây là cuộc tấn công được chia làm nhiều giai đoạn và đã phá hủy từ 13 - 21 máy bay ném bom hạng nặng cũng như gây hư hại cho 41 chiếc khác của Nga. Chiến dịch này được đánh giá là một trong những sứ mệnh táo bạo nhất kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng nổ hồi tháng 2/2022. Theo SBU, cuộc tấn công táo bạo bằng UAV của Ukraine đã vô hiệu hóa 34% số máy bay ném bom và khiến Nga thiệt hại khoảng 7 tỷ USD.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Mỹ, số lượng máy bay Nga bị phá hủy trong chiến dịch của Ukraine thấp hơn so với tuyên bố của Kiev. Tuy nhiên, điều đó vẫn làm nổi bật mối đe dọa đáng gờm của UAV.

Hiện trường UAV Ukraine tấn công máy bay Nga trong chiến dịch Mạng nhện. Ảnh: Business Insider

Sau cuộc tấn công của quân Ukraine, Bộ trưởng Hải quân Mỹ John Phelen và Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ Randy George đều nhấn mạnh, quân đội nước này cần thích nghi với tốc độ nhanh chóng trong xung đột. Tại một hội thảo về trí tuệ nhân tạo (AI) hồi tháng 6, ông Phelan gọi chiến dịch Mạng nhện là “sáng tạo”, còn ông George chỉ ra rằng Mỹ cần nhanh nhẹn hơn và tiếp tục đầu tư cũng như đặt mua các hệ hống chống UAV.

Ông George nói thêm, ưu thế bất đối xứng khi Ukraine sử dụng các UAV giá rẻ để gây hư hại hoặc phá hủy dàn máy bay đắt tiền của Nga là điều Mỹ cần học hỏi.

Trên thực tế, Ukraine đã tận dụng ưu thế này trong quá trình xung đột với Nga và nhiều lần chứng minh UAV cùng các hệ thống không người lái khác tuy giá rẻ nhưng lại là phương án thay thế hiệu quả để đối phó với quân đội Nga vốn chiếm lợi thế về quân sự.

Các chuyên gia chiến tranh cũng cho rằng, chiến dịch Mạng nhện sẽ tiếp tục làm xuất hiện thêm các cuộc thảo luận về hệ thống chống UAV tại căn cứ quân sự, bao gồm gia cố nơi trú ẩn để tránh UAV lọt qua và tấn công các tài sản bên trong.

Giới hoạch định quân sự cũng hiểu rằng, các chiến đấu cơ dễ bị tổn thương khi xuất hiện trên mặt đất và việc tấn công chúng trước khi cất cánh có thể làm giảm năng lực của đối phương. Điển hình, cuộc tấn công vào ngày 1/6 của Ukraine đã nhắm vào những khí tài chiến lược giúp Nga phóng tên lửa tầm xa vào các thành phố của Ukraine như các oanh tạc cơ Tu-95 và Tu-22M3. Hành động này được cho đã làm hạn chế nghiêm trọng năng lực không kích của Moscow.

Nói cách khác, chiến dịch Mạng nhện của Ukraine đã mang tới những bài học mới cho giới quân sự thế giới.

Minh Thu