Sở GD&ĐT An Giang không ra đề kiểm tra tập trung cuối kỳ năm học 2025-2026 là phù hợp

Chỉ trong vòng 1 tuần, Sở Giáo dục & Đào tạo An Giang đã ban hành 2 công văn liên quan đến kiểm tra tập trung cuối kỳ ở cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông. Ngày 24/ 10/2025, Sở ban hành Công văn số 2429/SGDĐT-GDPT hướng dẫn, ở cấp trung học cơ sở, Sở sẽ ra đề kiểm tra tập trung các môn: Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh. Cấp trung học phổ thông, Sở ra đề kiểm tra tập trung cuối kì các môn: Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh ở khối 10 và khối 11. Khối 12, Sở ra đề kiểm tra tập trung các môn: Ngữ văn, Toán, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Địa lí, Lịch sử, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ - công nghiệp, Công nghệ - nông nghiệp, Tiếng Anh. Riêng các trường Trung học phổ thông chuyên Huỳnh Mẫn Đạt; chuyên Thoại Ngọc; chuyên Thủ Khoa Nghĩa và Trường Trẻ em Khuyết tật An Giang được phép tự xây dựng đề kiểm tra cuối kì để thực hiện kiểm tra, đánh giá định kì tại đơn vị.

Đến ngày 30/10/2025, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh An Giang đã ban hành Công văn số 2533/ SGDĐT-GDPT gửi xã, phường, đặc khu; cơ sở giáo dục về việc không ra đề kiểm tra tập trung cuối kì đối với cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông năm học 2025-2026. [1]

Việc Sở không ra đề kiểm tra tập trung, có thể sẽ khiến cho nhiều giáo viên, học sinh ở cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông mừng vì giảm được áp lực nhưng cũng có thể dẫn đến sự tiếc nuối cho nhiều người. Nhưng, theo người viết - một giáo viên bậc trung học cơ sở - có lẽ Sở không ra đề tập trung cuối kỳ năm học 2025-2026 là phù hợp hơn cả.

Ảnh minh họa.

Vì sao năm học này, Sở không nên ra đề kiểm tra tập trung cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12

Theo Công văn số 2533/ SGDĐT-GDPT lý giải việc không ra đề kiểm tra tập trung đối với lớp 6 đến lớp 12, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh An Giang cho biết: “Do số lượng trường rất lớn, cán bộ phụ trách giáo dục ở xã, phường, đặc khu ít, chưa có nhiều kinh nghiệm nên gặp khó khăn trong quá trình tổ chức kiểm tra tập trung cuối kì toàn tỉnh”. [1]

Nguyên nhân mà Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh An Giang đưa ra là phù hợp bởi sau khi thực hiện sáp nhập tỉnh, hiện nay An Giang là một địa bàn rộng với 102 đơn vị hành chính cấp xã (phường, đặc khu), với 319 trường trung học cơ sở; 110 trường trung học phổ thông công lập nên ra đề tập trung sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc in ấn, photo đề, bảo mật.

Nếu sở giáo dục ra đề và trực tiếp in ấn, photo đề rất khó thực hiện vì số lượng lớn và việc vận chuyển cũng sẽ gặp khó khăn vì có một số xã đảo. Nếu giao cho trường in ấn, photo đề cũng có thể sẽ phát sinh những bất cập.

Bên cạnh đó, hiện nay các nhà trường đang thực hiện “một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa” của chương trình giáo dục phổ thông 2018 sẽ là một thách thức không nhỏ cho việc ra đề chung của cả một tỉnh sau khi sáp nhập.

Đa phần, các môn học có 3 bộ sách giáo khoa khác nhau, với môn Tiếng Anh có tới 9 bộ sách giáo khoa đã được Bộ phê duyệt. Vì thế, có nhiều kiến thức tương đồng trong từng học kỳ nhưng cũng có không ít kiến thức đang được bố trí lệch nhau giữa các học kỳ, các lớp.

Chẳng hạn, kiến thức thơ song thất lục bát được bố trí ở học kỳ I, sách Ngữ văn 9, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhưng sách Chân trời sáng tạo lại bố trí kiến thức này ở học kỳ II, lớp 9.

Thậm chí, không chỉ lệch nhau trong phạm vi 1 khối lớp mà ở 2 khối lớp với nhau. Đó là, sách Ngữ văn lớp 8 (bộ Chân trời sáng tạo) ở đầu học kỳ II đã dạy kiến thức thơ Đường luật (luật Đường) nhưng kiến thức này ở sách Cánh Diều bố trí ở đầu học kỳ I, lớp 9.

Trong khi, theo tìm hiểu của người viết bài thì môn Ngữ văn của các trường học thuộc tỉnh Kiên Giang trước đây chủ yếu học bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống nhưng các trường học thuộc tỉnh An Giang (cũ) chủ yếu đang dạy và học bộ sách Chân trời sáng tạo. Bên cạnh đó, có một số trường đang học bộ sách Cánh Diều.

Vì thế, người ra đề sẽ rất vất vả, nếu không dò cẩn thận, rất dễ dẫn đến lệch kiến thức giữa các nhà trường khi dạy các sách giáo khoa khác nhau. Từ đó, dẫn đến những khó khăn cho học sinh khi làm bài.

Trong khi đó, số lượng chuyên viên phụ trách mỗi môn học ở sở giáo dục hiện nay chỉ 1-2 chuyên viên mà các môn: Toán, Ngữ văn, tiếng Anh phải ra 7 đề cho 2 cấp học nên rất vất vả, áp lực. Hơn nữa, việc ra đề kiểm tra tập trung chắc chắn phải có người phản biện để đề phòng sai sót nên có thể phải điều động nhân sự từ hội đồng cốt cán cấp tỉnh (tổ trưởng các nhà trường). Trong khi, những thầy cô này cũng đang phải dạy theo số tiết định mức tại đơn vị. Nếu đi lâu ngày, việc bố trí giáo viên dạy thay cũng gặp khó, nếu ra đề xong rồi về, tính bảo mật sẽ gặp khó khăn.

Cũng chính vì vậy, không chỉ An Giang mà nhiều tỉnh hiện nay cũng đều lựa chọn phương án không ra đề kiểm tra tập trung cuối kỳ mà giao quyền tự chủ cho các nhà trường.

Nếu sở giáo dục ra đề kiểm tra cuối kỳ, chỉ nên dừng lại ở lớp 9 và lớp 12

Thực ra, việc sở giáo dục ra đề kiểm tra cuối kỳ tập trung thực ra không phải là chuyện mới ở các địa phương. Mục đích của việc sở ra đề là nắm tình hình chất lượng dạy và học ở các nhà trường, nhằm phục vụ công tác phân tích, xếp loại chất lượng giáo dục toàn tỉnh. Đồng thời, sở sẽ có những chỉ đạo, hướng dẫn phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong toàn địa bàn tỉnh.

Hơn nữa, việc sở ra đề chung sẽ tránh được tình trạng học các nhà trường chỉ giới hạn một số ít kiến thức để học sinh học tủ nhằm đảm bảo yêu cầu điểm số, chỉ tiêu của từng tổ chuyên môn, nhà trường.

Đặc biệt, những giáo viên dạy thêm mà được tổ chuyên môn ra đề sẽ không còn tình trạng mớm đề, giải đề trước cho học sinh để đến khi kiểm tra chính thức ở trường, học sinh chỉ “tái hiện” lại những đề bài mà giáo viên đã giải, đã gợi ý ở lớp học thêm.

Bản thân người viết cho rằng, nếu sở giáo dục đảm nhận việc ra đề trong bối cảnh hiện nay thì cũng chỉ nên ra được đề kiểm tra cuối học kỳ ở khối lớp 9 và khối lớp 12 vì đây là hai khối lớp cuối cấp, các em phải trải qua kỳ thi tập trung và tính cạnh tranh cao.

Việc sở giáo dục ra đề ở lớp 9 và lớp 12 sẽ đảm bảo tính thống nhất, khách quan và công bằng trong đánh giá chất lượng giáo dục giữa các trường trong toàn tỉnh. Hơn nữa, xem đây là một lần tập dượt cho các em trước kỳ thi tuyển sinh 10, thi tốt nghiệp trung học phổ thông.

Đối với các khối lớp khác (6, 7, 8, 10, 11), sở nên giao quyền chủ động cho các trường xây dựng và tổ chức kiểm tra học kỳ, phù hợp với điều kiện dạy học thực tế của từng cơ sở giáo dục. Việc nhà trường tự chủ ra đề ở các lớp 6, 7, 8, 10, 11 là phù hợp với đặc thù đối tượng học sinh và cũng là cách phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các trường.

Việc làm này sẽ giảm tải áp lực cho bộ phận chuyên môn ở sở giáo dục mà phát huy năng lực chuyên môn của giáo viên, tổ chuyên môn ở các nhà trường.

Tài liệu tham khảo:

[1] https://giaoduc.net.vn/so-gddt-an-giang-quyet-dinh-khong-ra-de-kiem-tra-tap-trung-cuoi-ky-doi-voi-cap-thcs-thpt-post255552.gd

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

NGUYỄN THẾ TRUNG