Số ca mắc cúm mùa tăng vọt tại nhiều nước do chủng mới

Nhật Bản đóng cửa hơn 100 trường học, tỷ lệ nhập viện ở Australia tăng 50%... nhiều nước đang bước vào mùa cúm sớm hơn thường lệ.

Theo báo cáo công bố đầu tháng 11 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hoạt động của virus cúm toàn cầu nhìn chung vẫn ở mức thấp so với trung bình nhiều năm. Tuy nhiên, một số khu vực đã ghi nhận dấu hiệu gia tăng rõ rệt, đặc biệt là ở châu Á và vùng nhiệt đới. Sự biến động sớm của thời tiết, tần suất di chuyển tăng cao sau mùa hè cùng độ bao phủ vaccine giảm nhẹ so với các năm trước được cho là những nguyên nhân chính khiến bệnh cúm có xu hướng quay lại sớm hơn thường lệ.

Theo đó, virus cúm tuýp A tiếp tục chiếm ưu thế toàn cầu. Ở bán cầu Bắc, mức độ lưu hành virus vẫn “thấp và ổn định”, song đã có những cụm bùng phát cục bộ tại Bắc Âu, Đông Á, Trung Mỹ và vùng Caribbean. Ở những nơi này, tỷ lệ dương tính với virus cúm trong tổng số mẫu xét nghiệm đã vượt ngưỡng 30%, cao gấp đôi so với trung bình cùng kỳ năm ngoái.

Tại châu Á, Nhật Bản đang là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong giai đoạn đầu của mùa cúm năm nay. Với 57.424 ca cúm được ghi nhận từ ngày 27/10 đến ngày 2/11, dựa trên dữ liệu từ 3.000 cơ sở y tế được chỉ định trên cả nước. Hơn 100 trường học phải tạm ngừng hoạt động để ngăn chặn lây lan trong cộng đồng.

Đáng chú ý, mùa cúm năm nay ở Nhật Bản đến sớm hơn gần hai tháng so với chu kỳ thông thường, trong khi đỉnh dịch dự kiến chỉ xuất hiện vào giữa mùa đông.

Tại khu vực châu Đại Dương, Australia đang trải qua một trong những mùa cúm nghiêm trọng nhất trong nhiều năm trở lại đây. Australia đã ghi nhận hơn 410.000 ca cúm được xác nhận trong phòng xét nghiệm trên khắp cả nước, vượt kỷ lục 365.000 ca của năm trước.

Tỷ lệ nhập viện vì cúm tăng khoảng 50% so với cùng kỳ năm ngoái, khiến nhiều bệnh viện tại Sydney, Melbourne và Brisbane phải mở thêm khu điều trị hô hấp.

Tại Anh, số ca cúm đã tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái. Ông James Mackey, người đứng đầu NHS, cảnh báo rằng các bệnh viện đang phải chịu áp lực lớn khi số ca nhập viện do cúm và các bệnh hô hấp khác tăng nhanh.

Tại Bắc Mỹ, Mỹ và Canada vẫn đang trong giai đoạn “ngoài mùa cúm chính”, song các cơ quan y tế công cộng cảnh báo số ca nhiễm virus cúm A(H1N1) đang tăng ở một số bang miền Nam. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo các địa phương sẵn sàng cho kịch bản mùa cúm khởi phát sớm trong tháng 12, đồng thời khởi động chiến dịch tiêm vaccine cúm mùa mới từ cuối tháng 10.

Ảnh minh họa/Nguồn Internet

Ở khu vực Caribbean và Nam Mỹ, đặc biệt là Brazil và Argentina, tỷ lệ dương tính với cúm đang dao động từ 9 đến 10%, với chủng cúm A chiếm đa số. Các chuyên gia Tổ chức Y tế Liên Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng của giám sát liên tục vì virus cúm có khả năng biến đổi nhanh và dễ tái tổ hợp với các chủng lưu hành khác, tiềm ẩn nguy cơ hình thành các biến thể mạnh hơn.

Giới chuyên gia cảnh báo, các chủng virus cúm đang lưu hành có thể đã xuất hiện những đột biến nhỏ khiến vaccine hiện hành giảm phần nào hiệu quả bảo vệ.

Theo NBC News, chủng virus mới là một biến thể đột biến của H3N2, được phát hiện lần đầu vào mùa hè vừa qua. Kể từ đó, virus đã lan nhanh tại nhiều nước và được ghi nhận là nguyên nhân khiến số ca nhập viện do cúm tăng đột biến. Bà Wenqing Zhang, Trưởng Bộ phận Các mối đe dọa hô hấp toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết: “Kể từ khi xuất hiện, chủng virus này đã lan rộng nhanh chóng và hiện đang chiếm ưu thế tại một số quốc gia ở Bắc bán cầu”.

Nhật Bản đã tuyên bố dịch cúm bùng phát trên phạm vi toàn quốc, sớm hơn 5 tuần so với thông lệ hàng năm. Ảnh: AFP/Getty Images

Các chuyên gia nhận định, biến thể mới mang nhiều đột biến khiến nó khác biệt đáng kể so với chủng H3N2 được đưa vào vắc-xin cúm mùa năm nay. “Virus này khác khá nhiều so với chủng H3N2 trong vắc-xin hiện tại”, bà Antonia Ho, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Đại học Glasgow (Scotland) nhận xét. Điều này làm dấy lên lo ngại về khả năng bảo vệ của vắc-xin cúm năm nay, đặc biệt đối với nhóm người cao tuổi hoặc có bệnh nền.

Các chuyên gia cũng cảnh báo sau trẻ em, người trên 60 tuổi thường là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nhất, đồng thời kêu gọi người cao tuổi tiêm chủng vắc xin cúm cùng các loại vaccine theo mùa khác để ngăn ngừa các ca bệnh nặng.

Bình Nguyên