Số 36-2025: Một sáng kiến chính sách thú vị

Tự làm hết hay “thuê ngoài”? (mục Ý kiến): Đã đến lúc chúng ta suy nghĩ về bộ máy hành chính theo cách - chính quyền các cấp tập trung vào năng lực cốt lõi; các phần việc phục vụ cho năng lực cốt lõi này có thể thuê ngoài để tối ưu hóa cách sử dụng nguồn lực, nhất là khi công tác quản lý hành chính ngày càng đòi hỏi tính chuyên môn cao.

Một sáng kiến chính sách thú vị (Nguyễn Đức Thành): Chính sách tặng 100.000 đồng cho toàn dân (lý tưởng bằng cách chuyển khoản) không chỉ là hành động phân phối phúc lợi đơn thuần nhân dịp một ngày lễ trọng đại của dân tộc, mà còn là một bài tổng kiểm tra đối với toàn bộ hạ tầng số đã xây dựng này.

Tầm quan trọng của việc phát triển các học thuyết nhân tài để hỗ trợ quá trình phát triển (Lê Hoài Ân): Không chỉ thiếu hụt về số lượng, Việt Nam còn gặp vấn đề về chất lượng. Khảo sát nhân lực năm 2025 cho thấy 77% doanh nghiệp tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, riêng ngành công nghệ thông tin là 81%, gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân sự giỏi.

Thử bàn về vốn cho kinh tế AI (Hoàng Hạnh): “AI đang dịch chuyển từ một lĩnh vực công nghệ riêng lẻ sang vai trò hạ tầng mục đích chung. Nếu không nhìn vốn cho kinh tế AI như một hệ sinh thái đa tầng - PPP cho hạ tầng, quỹ mạo hiểm cho startup, và tín dụng/ưu đãi cho ứng dụng - thì AI ở Việt Nam sẽ chỉ dừng ở mức thử nghiệm nhỏ lẻ”, TS. Vũ Hoàng Linh, trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội trao đổi với Kinh tế Sài Gòn.

Chi phí được trừ theo luật mới: lỏng hơn và chặt hơn (Thái Mạnh Cường): Từ ngày 1-10-2025, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2025 sẽ chính thức có hiệu lực với nhiều thay đổi đáng chú ý trong quy định về chi phí được trừ. Đây vừa là cơ hội giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng loại bỏ các khoản chi hợp lý, vừa đặt ra yêu cầu chuẩn bị kỹ lưỡng để tận dụng tối đa lợi ích từ chính sách mới.

Quản trị nhà chung cư: Quỹ bảo trì vẫn là “điểm nóng” (Nguyễn Thị Nhung): Trong giai đoạn thực hiện Luật Nhà ở 2014, công tác quản lý nhà chung cư bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt trong việc quản lý và sử dụng kinh phí bảo trì. Trên thực tế, rất nhiều chủ đầu tư chậm bàn giao hoặc không minh bạch trong việc sử dụng khoản tiền này, dẫn đến tranh chấp dai dẳng giữa cư dân và ban quản trị, thậm chí xảy ra các vụ việc tiêu cực như lạm dụng, rút ruột kinh phí bảo trì.

Tháng 8 “rực rỡ” của VN-Index! (Thanh Thủy): Sau kỳ nghỉ lễ dài, nhiều khả năng VN-Index sẽ vẫn duy trì được đà tăng trong các phiên mở cửa trở lại của tuần này. Mốc chinh phục tiếp theo của chỉ số sẽ ở quanh vùng 1.700 điểm. Theo đó, các nhà đầu tư có thể vẫn có cơ hội để tiếp tục tận hưởng thêm chuỗi tăng điểm tích cực này của VN-Index.

Chứng khoán tháng 9 - Cơ hội tái cấu trúc danh mục? (Triêu Dương): Quá khứ cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam ảm đạm trong tháng 9, tích lũy trong tháng 10 - thường là nền tảng hình thành nên diễn biến tăng mạnh của thị trường trong hai tháng cuối năm và những tháng đầu của năm kế tiếp. Các nhà đầu tư cũng có thể tận dụng giai đoạn này để tái cấu trúc lại danh mục phù hợp hơn.

Thị trường chứng khoán Việt Nam có đang tăng trưởng nóng? (Bình An): Các chỉ số mang tính kỹ thuật về dòng tiền chưa cho thấy dấu hiệu tăng trưởng quá nóng nhưng nhiều khả năng VN-Index sẽ sớm phải đối mặt với biến động lớn trong ngắn hạn do áp lực chốt lời gia tăng.

Kỳ vọng chính sách tiền tệ (Phạm Tâm Long): Chính sách tiền tệ Việt Nam đã và đang trải qua một năm nhiều thách thức và khó khăn, đến từ cả thị trường tài chính quốc tế, cũng như các yếu tố trong nước. Bước sang những tháng cuối năm, mục tiêu tăng trưởng GDP cao lại càng tạo gánh nặng lên vai nhà điều hành tiền tệ…

Sẽ có nghị định riêng về trách nhiệm tái chế của nhà sản xuất (Cẩm Hà): Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa gửi Bộ Tư pháp dự thảo Nghị định về trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì và trách nhiệm xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) để thẩm định. Đây là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, đưa chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất đi vào thực chất.

Luật Phá sản - khi “liều thuốc đặc trị” bị lạm dụng (Phạm Đăng Khoa): Việc yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với con nợ mất khả năng thanh toán là giải pháp hỗ trợ hiệu quả cho các chủ nợ nhằm thu hồi các khoản nợ khó đòi. Tuy vậy, ngày càng nhiều chủ nợ lựa chọn phương án này như một biện pháp tức thời để gây áp lực thu hồi các khoản nợ thông thường lại là một xu hướng đáng lo ngại.

Phá hủy tác phẩm - từ luật bản quyền đến biểu cảm nghệ thuật (Lê Thiên Hương): Phá hủy tác phẩm nghệ thuật không chỉ đặt ra câu hỏi pháp lý về ranh giới giữa quyền nhân thân của tác giả và quyền sở hữu của người mua, mà còn phản ánh những cách biểu đạt mới trong thực hành nghệ thuật - nơi hành vi hủy bỏ chính là một phần của quá trình sáng tạo và phản tư.

Hợp đồng lao động điện tử - lợi ích lớn, thách thức không nhỏ (Nguyễn Hữu Phước): Chuyển đổi số đang định hình lại cách thức vận hành của nền kinh tế, từ thương mại, ngân hàng, giáo dục đến quản trị nhân sự. Trong lĩnh vực lao động, một bước tiến nổi bật là sự xuất hiện và dần phổ biến của hợp đồng lao động điện tử - hình thức giao kết, lưu trữ và quản lý hợp đồng hoàn toàn trên nền tảng số, thay cho quy trình giấy tờ truyền thống.

Sầu riêng và bài kiểm tra ngôi vương xuất khẩu (Hoàng Minh): Từ “tân binh” được nhập khẩu chính ngạch vào Trung Quốc, sầu riêng đã vọt lên thành nông sản xuất khẩu tỉ đô la Mỹ nhanh bậc nhất của Việt Nam. Nhưng để giữ vững vương miện, loại trái cây gai góc mà ngọt bùi này phải vượt qua một bài kiểm tra khắc nghiệt về kỷ luật chuỗi cung ứng và sự nghiêm minh trong thực thi kiểm soát chất lượng.

Chờ những chòm sao Xanh của nền kinh tế… (Ricky Hồ): Những đốm sáng nhỏ đã xuất hiện. Phần lớn ai cũng nóng ruột hỏi rằng bao giờ những chòm sao hay những ngôi sao lớn hơn sẽ xuất hiện. Chưa có câu trả lời chính xác. Tuy nhiên, số doanh nghiệp đặt mục tiêu phát triển bền vững một cách bài bản cho giai đoạn 2025-2030 đang nhiều hơn…

Quyền hình ảnh của cá nhân trong đại dương dữ liệu số (Nguyễn Thái Hải Lâm - Nguyễn Ngô Thành Danh): Ngày nay, hình ảnh cá nhân không chỉ là bản sao số hóa của một con người thật - mà còn là một tài sản tạo ra giá trị thương mại rất cao, nhất là đối với những người có sức ảnh hưởng tới công chúng. Việc bảo vệ quyền đối với hình ảnh cá nhân trong môi trường mạng nay trở thành một thách thức đáng kể.

Nâng chất du lịch: Nhìn từ những vòng xe xích lô (Trung Châu): Ở TPHCM, những vòng xe xích lô lặng lẽ lăn bánh trên phố đã trở thành một nét quen thuộc. Đằng sau tay lái là những người lao động thầm lặng, gắn bó cả đời với nghề…

Liệu xét nghiệm gen có thể tiên đoán tài năng của bạn? (TS.BS. Phạm Minh Triết): Trong những năm gần đây, phụ huynh thường nhắc tới một khuynh hướng tiếp cận mà họ cho rằng khoa học hơn, giúp nhận diện tố chất tài năng của trẻ, đó là xét nghiệm gien để xác định tài năng. Nhưng liệu xét nghiệm gien có thể tiên đoán tài năng hay không?

Khủng hoảng thi cử trong vòng xoáy AI (Nguyễn Lương Sỹ): Trước làn sóng gian lận công nghệ cao, các cơ sở giáo dục đã đáp trả bằng một cuộc chạy đua vũ trang. Một bên là sinh viên với những công cụ AI ngày càng tinh vi. Bên kia là nhà trường, triển khai loạt giải pháp công nghệ và quy định để ngăn chặn. Thay vì xây tường, sao không dạy lũ trẻ xây cầu?

Dư địa nghiệp viết của Haruki Murakami (Nguyễn An Nam): Một chiều nắng đẹp của tháng 4-1978 trên sân Jingu, giữa lúc trận đấu kịch tính giữa hai đội bóng chày Tokyo Yakult Swallows và Hiroshima Toyo Carp đang diễn ra sôi động, thì trên khán đài đã xảy ra một sự việc kỳ lạ. Trong đầu một fan 29 tuổi của đội Yakult bỗng cất lên câu nói: “Phải rồi, biết đâu mình cũng có thể viết tiểu thuyết”.

Nghĩ trước thềm năm học mới (Trần Thanh Bình): Những ngày đầu tháng 9, lại lan man nghĩ về câu chuyện giáo dục. Có lẽ bởi nay mai tiếng trống tựu trường sẽ khởi sự cho một năm học mới, thời điểm của bao xao xuyến và miệt mài của hàng triệu em học sinh, khi bước chân qua cánh cổng nhà trường.

Thăng trầm một tên tuổi lớn (Nguyễn Vũ): Intel phải chấp nhận trao cho Chính phủ Mỹ 10% cổ phần để đổi lấy tiền trợ cấp từng nhận cũng như các hợp đồng bán chip cho quân đội Mỹ. Theo bình luận của tờ Washington Post, kể từ nay các quyết định của Intel có thể vì các cân nhắc chính trị nhiều hơn kinh tế.

Thương mại điện tử toàn cầu rung động khi Mỹ chấm dứt miễn trừ de minimis (Lạc Diệp): Quyết định chấm dứt miễn trừ de minimis của Tổng thống Donald Trump đang làm rung chuyển hệ thống thương mại điện tử toàn cầu, buộc các doanh nghiệp phải tái cấu trúc mô hình kinh doanh trong khi người tiêu dùng Mỹ phải đối mặt với mức giá cao hơn.

Ngành năng lượng mặt trời Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh tự hủy diệt (Song Thanh): Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời Trung Quốc đang đối mặt với thách thức lớn chưa từng có khi sự dư thừa công suất nghiêm trọng đẩy các doanh nghiệp hàng đầu vào tình trạng thua lỗ kỷ lục, và phải loay hoay tìm lối thoát.

Mời bạn đọc đón xem!

KTSG