Sinh viên luật cần gì để không 'lạc nhịp' với thị trường lao động?

Sáng 19/6, tọa đàm "Phát triển kỹ năng thực hành nghề luật của sinh viên đáp ứng yêu cầu thị trường việc làm" diễn ra với mục tiêu nâng cao năng lực hành nghề cho sinh viên ngành luật.

Phát biểu tại sự kiện, PGS.TS. Nguyễn Bá Bình – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội nhấn mạnh trong bối cảnh biến động hiện nay, nếu không đổi mới cách tiếp cận trong đào tạo và chú trọng rèn luyện kỹ năng thực tiễn, sinh viên khó có thể thích ứng với yêu cầu ngày càng khắt khe của nhà tuyển dụng.

Chia sẻ về chất lượng đào tạo sinh viên trong thời gian qua TS. Trần Kim Liễu – Giám đốc Trung tâm Thực hành pháp luật, Trường Đại học Luật Hà Nội cho biết khảo sát cho thấy phần lớn sinh viên đáp ứng được yêu cầu công việc. Tuy vậy, vẫn còn không ít trường hợp gặp khó khăn khi tìm việc, thậm chí không có việc làm sau một năm tốt nghiệp, nguyên nhân ở đây đến từ nhiều phía.

Bà Liễu cũng đánh giá bối cảnh thị trường việc làm hiện nay đã thay đổi khi chuyển đổi số với AI, Chat GPT diễn ra mạnh mẽ, cùng với sự tinh giảm biên chế đòi hỏi năng lực nghề nghiệp của sinh viên phải nâng lên một tầng cao mới.

TS. Trần Kim Liễu – Giám đốc Trung tâm Thực hành pháp luật, Trường Đại học Luật Hà Nội.

"Thiếu kỹ năng mềm và kỹ năng nghề nghiệp là một trong những nguyên nhân khiến nhiều sinh viên luật gặp khó khăn trong vấn đề tuyển dụng. Những kỹ năng cơ bản của người học như đọc sách, tìm tài liệu, khai thác thông tin từ Internet, sử dụng công nghệ phục vụ cho học tập, nghiên cứu... sinh viên vẫn chưa được trang bị", bà Trần Kim Liễu bày tỏ.

Trước những hạn chế này, bài toán của các cơ sở đào tạo và các em sinh viên là làm thế nào để các em bắt tay ngay vào thị trường việc làm ngay sau khi ra trường, thay vì phải mất thêm thời gian đào tạo lại ở đơn vị tuyển dụng.

Tại tọa đàm các chuyên gia, giảng viên và nhà tuyển dụng cùng phân tích thực trạng, từ đó đưa ra giải pháp thiết thực giúp sinh viên ngành luật rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành, nâng cao khả năng cạnh tranh trong thị trường lao động.

Theo Thẩm phán Vũ Quang Dũng – Tòa án Nhân dân huyện Gia Lâm để người học có thể tiếp cận ngay công việc sau khi tuyển dụng, thì các em phải thực hành nghề ngay trong giai đoạn ngồi trên ghế nhà trường.

Để làm được điều này, đòi hỏi từ 2 phía, các cơ sở giáo dục đại học cần tăng cường các học phần thực hành nghề, rèn luyện kỹ năng trong chương trình đào tạo. Đặc biệt là xây dựng các buổi tranh tụng, phiên tòa giả định, đưa học viên tham gia các phiên tòa thực tế để trang bị kiến thức cho các em.

Còn phía sinh viên, cũng cần chủ động học tập thông qua các kênh, liên tục học hỏi cập nhật kiến thức thực tiễn, đáp ứng yêu cầu vị trí nghề nghiệp.

Thẩm phán Vũ Quang Dũng – Tòa án Nhân dân huyện Gia Lâm phát biểu tại sự kiện.

Dưới lĩnh vực pháp chế, LS.Nguyễn Trọng Nghĩa – Học viện đào tạo pháp chế ICA doanh nghiệp lưu ý sinh viên cần hiểu rõ làm pháp chế tại doanh nghiệp và tại công ty luật sẽ có yêu cầu khác nhau.

"Pháp chế doanh nghiệp chỉ có một khách hàng duy nhất chính là doanh nghiệp, nên đòi hỏi người làm không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải hiểu sâu về hoạt động của doanh nghiệp, có tư duy linh hoạt và đa nhiệm", ông Nguyễn Trọng Nghĩa cho hay.

Theo ông Nghĩa, pháp chế doanh nghiệp là một vị trí đặc thù, không giống với luật sư làm việc tại các công ty luật. Nếu như luật sư thường xử lý các tình huống pháp lý theo vụ việc và phục vụ đa dạng khách hàng, thì người làm pháp chế trong doanh nghiệp chỉ phục vụ cho một tổ chức duy nhất là chính doanh nghiệp.

Phát triển kỹ năng thực hành nghề cho sinh viên luật nhận được sự quan tâm của nhiều chuyên gia, doanh nghiệp, nhà trường.

Do vậy, ngoài kiến thức pháp lý, họ cần thêm những kỹ năng mềm như làm việc nhóm, kỹ năng tổng hợp, báo cáo số liệu, tư duy kinh doanh và khả năng thích nghi nhanh.

Đáng chú ý, ông Nghĩa cho rằng một xu hướng đang nổi lên trong các doanh nghiệp là tự đào tạo nội bộ. Những nhân sự đã làm việc lâu năm, am hiểu hoạt động của công ty, được cử đi học thêm về pháp lý để kiêm nhiệm công việc pháp chế.

Điều này đặt ra thách thức không nhỏ cho sinh viên luật mới ra trường, khi cạnh tranh nghề nghiệp không còn nằm ở chuyên môn thuần túy mà còn ở sự am hiểu vận hành doanh nghiệp.

Vì vậy, theo lời khuyên từ chuyên gia này, sinh viên luật nên bắt đầu hành trình nghề nghiệp từ sớm, ưu tiên những vị trí thực tập hoặc cộng tác tại các công ty luật.

Đây là môi trường giúp rèn luyện tư duy pháp lý nền tảng, khả năng phân tích tình huống, sau đó mới dần chuyển sang khối doanh nghiệp khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm và tư duy thực tế.

Nguyễn Hoa Trà