Sinh trắc học sẽ làm 'lộ sáng' các tài khoản ma

Thời gian qua, hoạt động thuê, mua bán tài khoản ngân hàng trên mạng xã hội diễn ra khá sôi động. Tài khoản ngân hàng không chính chủ của cá nhân, doanh nghiệp có thể được kẻ xấu dễ dàng mua bán với mức giá từ 500.000 đồng đến hàng triệu đồng.

Công khai rao bán "tài khoản ma"

Chỉ cần nhập từ khóa "mua tài khoản ngân hàng" trên Facebook, ngay lập tức có hàng loạt hội nhóm công khai. Dù là hoạt động không được cho phép nhưng người bán - người mua - người trung gian đều đang hoạt động công khai.

Tại nhóm “Ngân hàng - mua bán tài khoản ngân hàng” có hơn 1,3 nghìn thành viên tham gia, rất nhiều người đăng bán tài khoản, mỗi bài đăng thu hút hàng chục người quan tâm, với giá dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng tùy theo độ “sạch” và lịch sử giao dịch.

Đáng nói là, phần lớn những người có nhu cầu mua tài khoản ngân hàng trên nhóm này đều sử dụng cho các mục đích như chơi game trực tuyến, rút tiền từ hoạt động cá cược hoặc thực hiện mua bán tiền điện tử.

Các giao dịch thuê, mua bán tài khoản ngân hàng công khai trên mạng xã hội.

Tài khoản mang tên Ken Nguyen khẳng định có thể cung cấp tài khoản của một ngân hàng thương mại cổ phần mở tại quầy, đã xác thực sinh trắc học với hạn mức giao dịch lên tới 500 triệu đồng/ngày. Giá một tài khoản loại này được rao bán khoảng 1,8 triệu đồng, kèm sim điện thoại chính chủ. Khách chỉ cần nhập mật khẩu, đăng nhập và thực hiện chuyển khoản. Nếu hệ thống yêu cầu quét mặt thì sẽ hỗ trợ, chi phí không cao.

Có thể thấy, tình trạng mua bán, cho thuê tài khoản ngân hàng vẫn diễn biến phức tạp và công khai bất chấp cơ quan chức năng thời gian qua liên tục cảnh báo và lực lượng chức năng liên tiếp triệt phá nhiều đường dây mua bán tài khoản ngân hàng với quy mô lớn.

Gần đây nhất, ngày 5/9, Phòng An ninh kinh tế (Công an TP Đà Nẵng) cho biết vừa ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 2 đối tượng có hành vi mua bán tài khoản ngân hàng trái pháp luật, với tổng số tiền phạt 91 triệu đồng.

Hiện, không ít người vẫn cho rằng việc cho mượn, thuê hay bán tài khoản ngân hàng với giá từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng là chuyện nhỏ, không đáng bận tâm. Nhưng theo cơ quan công an, việc mua bán tài khoản ngân hàng dù giá trị nhỏ nhưng tiềm ẩn nguy cơ rất lớn. Các tài khoản này có thể bị tội phạm lợi dụng để rửa tiền, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh bạc hoặc thực hiện tội phạm công nghệ cao. Chủ tài khoản sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu tài khoản mang tên mình được sử dụng cho mục đích phạm tội.

Ngày 22/8, Công an Đà Nẵng cho biết Phòng Cảnh sát kinh tế đã xác định hàng loạt cán bộ, nhân viên của nhiều ngân hàng cấu kết với đối tượng chính trong đường dây rửa tiền để cấp, mở tài khoản ngân hàng trái quy định pháp luật, giúp sức thực hiện hành vi phạm tội.

Trước đó, công an phát hiện hàng ngàn tài khoản ngân hàng doanh nghiệp "ma", tài khoản ngân hàng cá nhân không chính chủ đã được cấp tràn lan, thậm chí nghi phạm còn dùng giấy tờ giả mạo, không đến ngân hàng vẫn có thể mở tài khoản… Các tài khoản trên được dùng để luân chuyển và hợp thức hóa dòng tiền phạm pháp như lừa đảo, đánh bạc từ nước ngoài về Việt Nam, tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Tổng số tiền giao dịch gần 30.000 tỷ đồng, riêng giao dịch ngoại hối ước tính hơn 300 tỷ đồng.

Hồi tháng 6, Công an Ninh Bình cho biết đã thực hiện thành công chuyên án liên quan đến hành vi mua bán trái phép 3.000 tài khoản ngân hàng, bắt giữ 8 đối tượng và thu giữ hàng nghìn tang vật có liên quan.

Cơ quan điều tra cho biết các đối tượng đã sử dụng nhiều thủ đoạn để dụ dỗ người dân - chủ yếu là học sinh, sinh viên - mở tài khoản ngân hàng và bán lại cho chúng với giá từ 500.000 đồng đến 3.000.000 đồng mỗi tài khoản.

Ngăn chặn thế nào?

Theo nhận định của các chuyên gia an ninh mạng, gốc rễ của những vụ lừa đảo trực tuyến phần lớn liên quan đến lừa đảo tài chính. Do vậy, nếu ngăn chặn được các tài khoản ngân hàng không chính chủ thì số lượng các vụ lừa đảo trực tuyến sẽ giảm mạnh.

Trước thực tế trên, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông tư số 25/2025/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 17/2024/TT-NHNN quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trong đó có quy định cụ thể về việc loại bỏ các tài khoản chưa xác thực sinh trắc học.

Theo ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN), những tài khoản chưa đối chiếu thông tin sinh trắc học có thể là tài khoản “rác”, “ngủ đông” hoặc liên quan đến hành vi gian lận, do đó không thể hợp thức hóa.

Ông Tuấn cho biết, các ngân hàng sẽ tiến hành đóng toàn bộ tài khoản chưa xác thực sinh trắc học. “Chỉ khi có văn bản quy phạm pháp luật đề cập cụ thể, các ngân hàng thương mại mới thực hiện. Không ngân hàng nào tự thực hiện việc xóa bỏ những tài khoản của khách khi chưa có quy định cụ thể”, ông Tuấn lưu ý.

Bên cạnh việc làm sạch hệ thống tài khoản ngân hàng không hoạt động. NHNN cũng đang hoàn thiện cơ sở dữ liệu tập trung về các tài khoản có dấu hiệu gian lận, đồng thời đề xuất nâng mức xử phạt với hành vi cho thuê, mượn tài khoản lên tới 200 triệu đồng, gấp 4-5 lần hiện tại.

Có thể thấy, với động thái trên, ngành ngân hàng đang triển khai một cuộc “cách mạng” nhằm loại bỏ các tài khoản không hợp lệ, phòng ngừa nguy cơ bị lợi dụng để lừa đảo. Việc xóa sổ những tài khoản này sẽ góp phần tăng tính an toàn và minh bạch cho môi trường giao dịch số.

Theo NHNN, tính đến ngày 15/8/2025, cả ngành Ngân hàng đã có hơn 123,9 triệu hồ sơ khách hàng (CIF) cá nhân được thu thập, đối chiếu thông tin sinh trắc học, đạt 100% tổng số lượng tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân phát sinh giao dịch trên kênh số.

Đối với khách hàng tổ chức, đã đối chiếu thông tin sinh trắc học hơn 1,3 triệu hồ sơ, tương đương 100% tổng số lượng tài khoản thanh toán của khách hàng tổ chức phát sinh giao dịch trên kênh số.

"Kết quả này đã mang lại hiệu quả rõ rệt khi số vụ lừa đảo giảm hơn 59%, các tài khoản liên quan đến gian lận giảm 52% so với trước", đại diện NHNN thông tin.

Huyền Anh