Siết kỷ luật, tăng cường trách nhiệm để bảo đảm an toàn bay
Việc tuân thủ nghiêm Bộ Quy chế an toàn hàng không dân dụng lĩnh vực tàu bay và khai thác tàu bay giúp nâng cao trách nhiệm của hãng hàng không trong kiểm soát nồng độ cồn, chất kích thích và tăng hiệu quả giám sát an toàn bay của nhà chức trách.
Tạo môi trường làm việc kỷ luật, an toàn, có trách nhiệm cao
Theo đại diện Vietnam Airlines, trong lĩnh vực hàng không, việc người khai thác tàu bay phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về sử dụng chất kích thích thần kinh là yếu tố then chốt nhằm đảm bảo an toàn bay.

Các hãng hàng không đã đưa nội dung kiểm tra việc sử dụng chất kích thích thần kinh vào chính sách, quy trình an toàn, tiến hành kiểm tra định kỳ và triển khai nhiều chương trình kiểm tra đột xuất, qua đó nâng cao kỷ luật, ý thức nghề nghiệp của đội ngũ thành viên tổ bay (ảnh minh họa).
Trên cơ sở đó, Hãng hàng không quốc gia đã chủ động áp dụng chặt chẽ các quy định này thông qua việc triển khai chương trình kiểm soát và giám sát sức khỏe định kỳ đối với phi công, tiếp viên và các nhân sự liên quan trực tiếp đến khai thác bay.
Cụ thể, Vietnam Airlines thực hiện các xét nghiệm ngẫu nhiên và định kỳ về chất kích thích, đồng thời yêu cầu khai báo trung thực theo mẫu tiêu chuẩn của Cục Hàng không VN.
"Các hình thức xử lý nghiêm minh được áp dụng đối với những trường hợp vi phạm, qua đó tạo ra môi trường làm việc kỷ luật, an toàn và có trách nhiệm cao", đại diện Vietnam Airlines khẳng định.
Cũng theo đại diện Vietnam Airlines, việc tuân thủ Bộ Quy chế an toàn hàng không đã giúp hãng nâng cao hiệu quả trong quản lý nguồn nhân lực hàng không, góp phần giảm thiểu rủi ro do yếu tố con người gây ra.
Đáng chú ý, tính minh bạch và nghiêm túc trong kiểm tra chất kích thích cũng củng cố lòng tin của hành khách và đối tác quốc tế về chất lượng khai thác và an toàn bay của hãng.
Điều này phản ánh hiệu quả thiết thực của chính sách và thể hiện cam kết của hãng trong việc xây dựng một môi trường khai thác tàu bay an toàn, chuyên nghiệp và chuẩn mực theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO).
Nhằm tăng cường hiệu quả an toàn cho hành khách và phi hành đoàn trong quá trình vận hành khai thác, Vietnam Airlines cho biết đã triển khai nhiều kế hoạch và giải pháp đồng bộ.
Trước hết, hãng tập trung đầu tư nâng cấp đội tàu bay hiện đại, trang bị các hệ thống cảnh báo và kiểm soát tiên tiến đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn quốc tế; Không ngừng hoàn thiện hệ thống quản lý an toàn (SMS) và văn hóa an toàn nội bộ, đảm bảo mọi quy trình khai thác đều được giám sát, đánh giá rủi ro và cải tiến liên tục.
Công tác huấn luyện phi công và tiếp viên được chú trọng với các chương trình đào tạo định kỳ, mô phỏng tình huống khẩn cấp sát với thực tế. Đội ngũ tiếp viên hàng không được huấn luyện định kỳ về kỹ năng ứng phó tình huống khẩn cấp như xử lý cháy nổ, sơ cứu y tế và sơ tán hành khách, đảm bảo có thể hỗ trợ hành khách kịp thời trong mọi hoàn cảnh.
Bên cạnh đó, trên mỗi chuyến bay được trang bị hệ thống y tế và dụng cụ cứu sinh đạt chuẩn quốc tế, đồng thời duy trì phối hợp với các trung tâm y tế để hỗ trợ xử lý tình huống đặc biệt liên quan đến sức khỏe hành khách…
Đặc biệt, Vietnam Airlines thực hiện giám sát dữ liệu chuyến bay bằng công nghệ phân tích an toàn nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để cảnh báo phi hành đoàn điều chỉnh hoạt động kịp thời. Các quy trình an ninh hàng không cũng được tăng cường bằng việc ứng dụng công nghệ kiểm tra hiện đại và tuân thủ chặt chẽ quy định soi chiếu nhằm ngăn chặn các vật phẩm nguy hiểm mang lên máy bay.
Việc kiểm soát nghiêm ngặt về thời gian làm việc, nghỉ ngơi của phi hành đoàn cũng được thực hiện nhằm đảm bảo họ luôn ở trạng thái thể chất và tinh thần tốt nhất khi làm nhiệm vụ. Ngoài ra, hãng còn đầu tư vào hệ thống bảo trì và kỹ thuật theo chuẩn quốc tế để đảm bảo tàu bay luôn trong tình trạng kỹ thuật tối ưu.
"Vietnam Airlines duy trì văn hóa an toàn minh bạch, khuyến khích nhân viên báo cáo sự cố tự nguyện nhằm ngăn ngừa rủi ro tiềm ẩn đối với hành khách. Nhờ những giải pháp đồng bộ đó, hãng luôn giữ vững uy tín là hãng hàng không an toàn quốc gia và tạo dựng niềm tin vững chắc cho hành khách trên mỗi chuyến bay", đại diện Vietnam Airlines chia sẻ.
Xác định rõ vai trò, trách nhiệm của nhà chức trách và người khai thác tàu bay
Trao đổi với PV Báo Xây dựng, ông Tạ Minh Trọng, Trưởng phòng Tiêu chuẩn An toàn bay, Cục Hàng không VN cho rằng, một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn chuyến bay là tình trạng sức khỏe và khả năng duy trì sự tỉnh táo của các thành viên tổ bay.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này, Cục Hàng không VN đã nghiên cứu và đề xuất Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) ban hành Thông tư số 65/2024/TT-BGTVT, sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Quy chế an toàn hàng không dân dụng lĩnh vực tàu bay và khai thác tàu bay, trong đó đưa ra các quy định để ngăn ngừa từ gốc, phát hiện sớm, ngăn chặn và xử lý kịp thời việc sử dụng các chất kích thích thần kinh đối với thành viên tổ bay để đảm bảo an toàn cho các chuyến bay.
Cụ thể, các quy định mới đã xác định rõ vai trò, trách nhiệm của nhà chức trách hàng không (Cục Hàng không VN) và người khai thác tàu bay (hãng hàng không) trong việc triển khai, giám sát thực hiện hiệu quả các quy định, chương trình kiểm soát chất kích thần kinh.
Trong đó, Cục Hàng không VN giữ vai trò giám sát, hướng dẫn và kiểm tra việc thực thi, trong khi các hãng hàng không là lực lượng trực tiếp triển khai thực hiện, giám sát và duy trì kỷ cương trong hoạt động khai thác.
Lãnh đạo phòng Tiêu chuẩn An toàn bay cho biết, trong thời gian vừa qua, việc triển khai các quy định này đã mang lại hiệu quả rất tích cực. Các hãng hàng không đã đưa nội dung kiểm tra việc sử dụng chất kích thích thần kinh vào chính sách, quy trình an toàn, tiến hành kiểm tra định kỳ và triển khai nhiều chương trình kiểm tra đột xuất, qua đó đã phát hiện và loại khỏi dây chuyền sản xuất một số trường hợp vi phạm, nâng cao kỷ luật và ý thức nghề nghiệp của đội ngũ thành viên tổ bay.
"Nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà chức trách hàng không và doanh nghiệp hàng không, công tác phòng ngừa, phát hiện và kiểm soát việc sử dụng chất kích thích thần kinh trong ngành hàng không đã được thực hiện rất nghiêm túc, góp phần bảo đảm mức độ an toàn khai thác cao và bền vững của hàng không Việt Nam", ông Trọng nhận định.
Cũng theo lãnh đạo Phòng Tiêu chuẩn - An toàn bay, trong thực tế, các hãng hàng không đã xây dựng hệ thống quản lý an toàn (SMS) và liên tục cập nhật, điều chỉnh quy trình nội bộ nhằm bảo đảm phù hợp với yêu cầu của nhà chức trách hàng không cũng như các quy định của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO).
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý của nhà chức trách hàng không, Cục Hàng không VN liên tục duy trì đội ngũ giám sát viên an toàn có kiến thức, trình độ, kinh nghiệm và được huấn luyện liên tục trong tất cả các lĩnh vực của an toàn hàng không nhằm triển khai đồng bộ các biện pháp giám sát, bao gồm: giám sát định kỳ, giám sát đột xuất, đánh giá chương trình SMS của từng hãng, kiểm tra hiện trường, cũng như yêu cầu báo cáo và khắc phục các phát hiện không phù hợp.
Bên cạnh đó, cơ quan này cũng chủ động nghiên cứu, tiếp cận các quy định, hướng dẫn của ICAO để áp dụng mô hình giám sát dựa trên đánh giá rủi ro (Risk-Based Surveillance) nhằm phân bổ nguồn lực giám sát an toàn hợp lý, tập trung vào các lĩnh vực có nguy cơ rủi ro an toàn cao, từ đó nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát an toàn hàng không trong bối cảnh khai thác ngày càng đa dạng và phức tạp.
Theo thống kê của Hiệp hội hàng không quốc tế (IATA) trong báo cáo an toàn hàng năm, đặc biệt trong năm 2024 (Safety Report 2024) đã chỉ ra các nguyên nhân gây ra tai nạn, sự cố tàu bay do hỏng hóc kỹ thuật tàu bay (do lỗi thiết kế, chế tạo) chỉ chiếm tỉ lệ 22%, trong khi đó các nguyên nhân khác liên quan tới yếu tố sai lỗi con người chiếm tỉ lệ 78%.
Trong môi trường khai thác hàng không, người lao động chịu áp lực rất cao, yêu cầu luôn luôn phải tập trung tối đa trong quá trình làm việc, rủi ro mệt mỏi luôn hiện hữu, việc căng thẳng tâm lý là thường xuyên và kéo dài, công tác phối hợp phức tạp với nhiều bộ phận. Một thiếu sót nhỏ hoặc sơ xuất không chủ ý, một sai lỗi nghề nghiệp cũng có thể dẫn đến sự cố nghiêm trọng.
Theo ICAO, thay vào việc loại bỏ các sai lỗi con người, các hệ thống hàng không phải nỗ lực tập trung vào việc tìm hiểu nguyên nhân sai lỗi để giảm thiểu sự xuất hiện và giảm thiểu hậu quả thông qua công tác đào tạo, huấn luyện, các cải tiến mang tính hoàn thiện hệ thống quy trình, quy định nhằm tạo ra một hệ thống có tính ổn định bền vững và xây dựng hệ thống giám sát chặt chẽ, xây dựng văn hóa an toàn hiệu quả.
Mục tiêu là tạo ra một hệ thống vững mạnh, thừa nhận tính tất yếu của lỗi con người và triển khai các chiến lược để quản lý sai lỗi con người một cách hiệu quả. Đây cũng là chiến lược mà Cục Hàng không VN đang triển khai trong Kế hoạch an toàn Quốc gia giai đoạn 2025-2028.

































