Siết khí thải, doanh nghiệp lo xe ô tô sản xuất 2022 có nguy cơ bị 'khai tử' sớm

Theo dự thảo quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải ô tô lưu hành tại Việt Nam, khí thải ô tô được phân thành 5 mức tương ứng với các tiêu chuẩn Euro, trong đó, mức 5 là mức cao nhất với yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt nhất.

Lộ trình dự kiến áp dụng: Từ ngày 1/1/2026, ô tô sản xuất từ năm 2022 trở đi sẽ phải đạt mức khí thải 4. Riêng các phương tiện mang biển số đăng ký tại Hà Nội và TPHCM sẽ phải tuân thủ mức khí thải 5 từ ngày 1/1/2027, trong khi các địa phương khác sẽ áp dụng mức này từ năm 2028.

Hiện nay chỉ có Hà Nội và TPHCM là có thể tiếp cận nhiên liệu mức 5, còn các địa phương khác gần như không có. Ảnh: Hoàng Hà.

Tại buổi tham vấn về dự thảo quy định tiêu chuẩn khí thải cho xe ô tô đang lưu hành ngày 3/6, đại diện nhiều doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp ô tô đã bày tỏ lo ngại về tính khả thi và đề xuất điều chỉnh lộ trình áp dụng, nhằm đảm bảo tính đồng bộ gắn với thực tiễn.

Đề xuất điều chỉnh tiêu chuẩn nhiên liệu và lộ trình áp dụng

Bà Trần Kim Chi, đại diện Công ty Ford Việt Nam -thành viên của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), cho biết doanh nghiệp đánh giá cao nỗ lực của cơ quan soạn thảo trong việc thúc đẩy kiểm soát khí thải. Tuy nhiên, bà cho rằng cần tiếp cận vấn đề ở mức cốt lõi hơn, đó là quy chuẩn về tiêu chuẩn nhiên liệu.

"Nếu tiêu chuẩn khí thải siết chặt nhưng nhiên liệu không đáp ứng được thì doanh nghiệp khó lòng tuân thủ, người dân cũng khó tiếp cận phương tiện mới", bà Chi nói.

Đại diện Ford nhấn mạnh, hiện tại quy định về tiêu chuẩn khí thải mức 3 và mức 4 có thể dẫn đến nghịch lý, khi xe có công nghệ mới nhưng chưa đạt chuẩn sẽ bị loại bỏ, trong khi xe cũ vẫn được phép lưu hành.

Đồng quan điểm, đại diện Công ty Mitsubishi Motors Việt Nam bày tỏ băn khoăn về khả năng cung ứng nhiên liệu đạt chuẩn khí thải mức 5.

"Hiện nay chỉ có Hà Nội và TPHCM là có thể tiếp cận nhiên liệu mức 5, còn các địa phương khác gần như không có", bà Oanh chia sẻ.

Đại diện Công ty Mitsubishi Motors Việt Nam.

Đại diện Mitsubishi cũng lo ngại rằng quy định buộc xe sản xuất từ 2022 phải đạt mức khí thải bước 5 từ năm 2030 sẽ khiến nhiều xe mức 4 bị loại bỏ chỉ sau vài năm sử dụng, gây lãng phí lớn. "Tại sao xe mức 4 vốn sạch hơn nhiều lại bị loại bỏ trong khi xe mức 1, 2 vẫn được lưu hành?", bà Oanh đặt câu hỏi.

Kiểm soát khí thải phải đi đôi với cung ứng nhiên liệu sạch

Đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Các tiêu chuẩn khí thải đối với xe sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu đã được luật hóa theo chuẩn châu Âu. Cụ thể, từ năm 2007 đã áp dụng mức tương đương Euro 2; năm 2017 là Euro 4; đến năm 2022 là Euro 5. Tuy nhiên, quá trình thực thi không diễn ra đồng bộ do tồn tại cơ chế chuyển tiếp cho những mẫu xe sản xuất theo tiêu chuẩn cũ nhưng vẫn đang lưu hành.

Liên quan đến việc thiếu nhiên liệu đạt chuẩn Euro 5, đặc biệt là diesel sạch còn thiếu hụt tại nhiều địa phương, ông Trần Hoàng Phong Đại diện Cục Đăng kiểm cảnh báo, khi phương tiện sử dụng nhiên liệu không phù hợp, hệ thống sẽ báo lỗi động cơ, thậm chí có thể phải sửa chữa lớn hoặc bị can thiệp để hạ chuẩn động cơ, làm gia tăng nguy cơ phát thải vượt mức cho phép.

Ông Đỗ Minh Quân – đại diện Cục Quản lý Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, Bộ Công Thương đang chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để đảm bảo nguồn cung nhiên liệu trên thị trường đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với xăng, dầu diesel và nhiên liệu sinh học.

Liên quan đến lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới, ông Quân cho hay, trong khi phần lớn thị trường hiện nay chỉ cung cấp nhiên liệu đạt mức 3, thì dự thảo quy chuẩn lại yêu cầu sử dụng nhiên liệu đạt mức 4 và 5. Vì vậy, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan để đảm bảo việc cung ứng phù hợp với tiến độ áp dụng.

Qua trao đổi với một số doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu, ông Quân nhận định rằng việc cung cấp nhiên liệu đạt chuẩn mức 3, 4 và 5 là khả thi. Tuy nhiên, cần có một lộ trình cụ thể để các doanh nghiệp có thời gian nâng cấp hạ tầng và trang thiết bị, nhằm đáp ứng yêu cầu về nhiên liệu cao hơn trong thời gian tới.

Vũ Điệp