Sẽ điều chỉnh mức lương cơ sở, phụ cấp cho phù hợp

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu tại họp tổ sáng 21/10 (Ảnh: P. Đông)

Sáng 21/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở tổ về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.

Trung ương phân cấp 949 nhiệm vụ cho cấp tỉnh, cấp xã chỉ có 79 nhiệm vụ

Phát biểu thảo luận tổ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đánh giá sau hơn 3 tháng triển khai (từ 1/7/2025), mô hình chính quyền địa phương 2 cấp về cơ bản vận hành tốt, "không có gián đoạn, không có đứt gãy", đảm bảo sự liên thông, đồng bộ, thống nhất trong cả hệ thống từ Trung ương cho đến địa phương. Nhiều địa phương đã có cách làm hay, sáng tạo để đảm bảo chất lượng, hiệu quả sau sắp xếp, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Dù vậy, Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức lớn. Theo đó, chất lượng, cơ cấu, đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là cấp xã còn có những khó khăn, bất cập và chưa đáp ứng được yêu cầu. Tổ chức bộ máy chưa thực sự ổn định, cần những điều chỉnh căn bản về thể chế.

Việc phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền vẫn còn những mặt bất cập, cần tiếp tục rà soát.

"Hiện nay, chủ yếu là Trung ương phân cấp cho cấp tỉnh (949 nhiệm vụ), cấp xã chỉ có 79 nhiệm vụ", bà Trà nhấn mạnh và cho rằng, việc tiếp nhận và thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền hay nói cách khác là chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cấp xã còn có những mặt bất cập và hạn chế.

Một vấn đề khác được Bộ trưởng đề cập là cơ sở vật chất, trang thiết bị và các vấn đề tồn tại sau sắp xếp vẫn còn nhiều khó khăn.

Để giải quyết các vấn đề trên, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đã nêu các giải pháp chiến lược.

Theo đó, tập trung hoàn thiện thể chế, coi đây là nhiệm vụ lớn nhất. Cần tập trung cao độ để hoàn thành việc phân loại đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đô thị.

Đây là "cái gốc của vấn đề" để làm cơ sở cho việc xây dựng chế độ chính sách, quy hoạch và xác định biên chế phù hợp, tránh cào bằng.

Theo Bộ trưởng, mỗi loại đơn vị hành chính sẽ có quy mô dân số, diện tích tự nhiên, kinh tế - xã hội, phân cấp phân quyền, phân định thẩm quyền khác nhau. Từ đó, xác định biên chế cho từng đơn vị hành chính cấp xã, cấp tỉnh.

"Chúng tôi đang tập trung rất cao để xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị. Dự kiến đến cuối tháng 10/2025 sẽ hoàn thành, báo cáo Bộ Chính trị, cấp có thẩm quyền và ban hành nghị định, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội", Bộ trưởng thông tin.

Điều chỉnh phụ cấp khu vực, phụ cấp chức vụ

Liên quan đến hoàn thiện thể chế về tổ chức bộ máy, Bộ trưởng cho rằng cần điều chỉnh mức lương cơ sở, phụ cấp cho phù hợp khi phân loại lại đơn vị hành chính.

Các phụ cấp sẽ được điều chỉnh là phụ cấp khu vực, phụ cấp chức vụ, phụ cấp chức danh lãnh đạo... để tính toán lại các chế độ, chính sách liên quan đến an sinh xã hội cho các đối tượng hưởng các chính sách về an sinh xã hội, phúc lợi xã hội.

Nhiệm vụ này được Bộ trưởng nhấn mạnh dứt khoát phải làm nhanh, không thể chậm trễ được, không cho phép chậm.

Quang cảnh phiên thảo luận tổ sáng 21/10 (Ảnh: Quốc hội).

Thêm một nhiệm vụ nữa là cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Bộ trưởng nhấn mạnh phải đặc biệt quan tâm đến cấp xã vì trước đây cấp xã chỉ làm những công việc vừa phải nhưng hiện nay khối lượng công việc lớn, nhiệm vụ và chức năng là rất cao.

Cùng với đó, phải tiếp tục rà soát phân cấp, phân quyền. Trong đó, đánh giá lại khả thi của việc phân cấp, đặc biệt là những nhiệm vụ mà cấp xã còn lúng túng, để có sự điều chỉnh linh hoạt, có thể rút về cấp tỉnh thực hiện.

Bộ trưởng lấy ví dụ việc giao đất cho doanh nghiệp, nếu giao cho cấp xã thực hiện sẽ có khó khăn, lúng túng ban đầu. Như vậy, nếu ở đâu đáp ứng được thì để, nếu không thì giao cho tỉnh linh hoạt thực hiện, quyết định.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc xây dựng một đề án lớn về đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị trong 5 năm tới, nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Tới đây sẽ phải rà soát lại tiếp để thực hiện việc sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố, theo kế hoạch là tháng 5/2026 và hiện đã chuẩn bị dự thảo nghị định.

Đối với sắp xếp đơn vị sự nghiệp, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết đã có kế hoạch của Ban Chỉ đạo Trung ương và Chính phủ đã ban hành kế hoạch, đang triển khai. Hiện đã chuẩn bị bước đầu để báo cáo cấp có thẩm quyền.

Chưa có văn bản chính thức về quy định về biên chế và vị trí việc làm cho chính quyền cấp xã

Liên quan đến sắp xếp tinh gọn bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, thảo luận tại tổ sáng 21/10, ĐBQH Phạm Thị Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đại biểu Đoàn Tuyên Quang cho rằng, sau 3 tháng vận hành, vẫn còn rất nhiều vấn đề liên quan tới thực hiện tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp.

Minh Minh