Sau sáp nhập, một xã ở TP.HCM có 2 hướng phát triển đối lập, cần quy hoạch ra sao?
Ngày 16-9, UBND xã Tân Vĩnh Lộc, TP.HCM tổ chức hội thảo định hướng lập các đồ án quy hoạch trên địa bàn xã này.
Hiện nay trên địa bàn xã Tân Vĩnh Lộc có tổng cộng 16 đồ án quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt, bao gồm 2 đồ án quy hoạch chung xây dựng xã Phạm Văn Hai và xã Vĩnh Lộc B; 10 đồ án quy hoạch phân khu (quy hoạch chi tiết xây dựng) tỷ lệ 1/2000; 4 đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500.
2 hướng phát triển đối lập
Ông Nguyễn Thành Nhân, Chủ tịch UBND xã Tân Vĩnh Lộc cho biết, thực trạng xã Tân Vĩnh Lộc đang có 2 hướng phát triển đối lập: đô thị hóa nhanh ở phía Đông và khu vực mảng xanh nguyên vẹn ở phía Tây. Làm thế nào để xác định ranh giới của các đồ án quy hoạch phân khu trong thực trạng và tính chất phát triển đô thị, công tác cắm mốc giới, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và không mâu thuẫn với các địa phương khác.
Bên cạnh đó, quy hoạch cần đề xuất các giải pháp nhằm giải quyết bài toán tái cấu trúc đô thị ở khu vực hiện hữu đồng thời bảo tồn và phát huy các yếu tố sinh thái ở khu vực còn nguyên vẹn.
Xã Tân Vĩnh Lộc được thành lập trên cơ sở hợp nhất toàn bộ diện tích và dân số toàn bộ xã Vĩnh Lộc B, phần lớn xã Phạm Văn Hai (huyện Bình Chánh) và một phần diện tích phường Tân Tạo (quận Bình Tân). Với vị trí địa lý chiến lược ở cửa ngõ phía Tây TP.HCM mới, có diện tích 33,96 km², dân số khoảng 163.445 người.
Ông Trần Ngọc Chính – nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam nhấn mạnh rằng để khai thác hiệu quả quỹ đất và thúc đẩy quá trình đô thị hóa, điều tiên quyết là phải có một tầm nhìn quy hoạch bài bản, khoa học. Cần biết tổ chức không gian đô thị một cách hợp lý, sắp xếp cấu trúc phát triển một cách chiến lược để thu hút đầu tư và tạo ra sức bật cho thành phố.

Ông Trần Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam.
Ông Chính lưu ý rằng TP.HCM là một vùng đô thị đặc biệt, có mối liên kết chặt chẽ với các vùng phụ cận. Chính vì thế, khi lập quy hoạch, không thể chỉ nhìn trong nội bộ thành phố mà phải có cái nhìn rộng mở, toàn diện, mang tính vùng và liên vùng. Hiểu rõ mối quan hệ vùng, đặc biệt với các tỉnh lân cận.
Trong bức tranh tổng thể đó, xã Tân Vĩnh Lộc – một địa phương vùng ven mang tính chất ngoại thị đóng vai trò như cánh cửa kết nối giữa trung tâm thành phố với các khu vực công nghiệp năng động của Long An cũ.

Ông Nguyễn Thanh Nhã, Bí thư Đảng ủy xã Tân Vĩnh Lộc phát biểu tại buổi lễ.
Đặc biệt, với việc Vành đai 3 đi qua địa bàn, xã Tân Vĩnh Lộc sẽ trở thành đầu mối giao thông chiến lược. Bên kia cầu, giáp ranh Đức Hòa, nơi tập trung hàng loạt khu công nghiệp quy mô lớn chính là cơ hội cho Tân Vĩnh Lộc - đây sẽ là yếu tố trọng yếu khi hoạch định lại quy hoạch của xã, để hòa mình vào mạng lưới phát triển của cả khu vực.
Tóm lại, Tân Vĩnh Lộc phải chuyển mình mạnh mẽ: hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hệ thống trường học, y tế, thương mại, giao thông… đều phải được nâng cấp toàn diện, hiện đại hóa đồng bộ. Không chỉ cần nguồn lực, mà quan trọng hơn cả là tư duy quy hoạch đột phá để kiến tạo nên cấu trúc của một đô thị mới, ông Chính nói.
Cấp thiết hoàn chỉnh quy hoạch phân khu
Ông Trương Trung Kiên – Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, thành phố đã có đồ án quy hoạch chung, và trên cơ sở đó, việc triển khai các đồ án quy hoạch phân khu là bước đi tiếp theo mang tính bắt buộc và cấp thiết.
Theo ông Kiên, hiện nay các phường, xã đang khẩn trương vào cuộc, chủ động chuẩn bị cho công tác lập quy hoạch phân khu. Nếu chậm trễ, hệ lụy sẽ rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư công, định hướng phát triển kinh tế - xã hội trong nhiệm kỳ mới và cả tầm nhìn lâu dài của thành phố.
Tuy nhiên, ông Kiên cũng thẳng thắn nhìn nhận: đây là công việc không hề đơn giản. Sự thay đổi lớn trong địa giới hành chính, không còn quận, huyện khiến nhiều ranh giới quy hoạch trước đây trở nên không còn phù hợp. Việc lập quy hoạch mới vì vậy đòi hỏi phải đặt toàn bộ bức tranh đô thị lên bàn cân nhìn nhận lại một cách tổng thể, đa chiều, và thận trọng.
Đặc biệt, với xã Tân Vĩnh Lộc, ông Kiên nhấn mạnh: đây không còn là một khu vực ngoại vi đơn thuần. Việc tuyến Vành đai 3 đi qua địa bàn đã đưa Tân Vĩnh Lộc vào vị trí chiến lược. Thông qua hội thảo, ông Kiên bày tỏ kỳ vọng Tân Vĩnh Lộc sẽ sớm xác định rõ hướng đi, cụ thể hóa các nội dung trong đồ án quy hoạch chung, từ đó trở thành hình mẫu cho các địa phương khác trong hành trình quy hoạch đô thị mới của thành phố.

Các chuyên gia góp ý tại hội thảo.
Hội thảo đã ghi nhận nhiều ý kiến từ các chuyên gia và nhà quản lý, tập trung xoay quanh mục tiêu biến Tân Vĩnh Lộc trở thành một điểm đến hấp dẫn cho người dân và nhà đầu tư trong tương lai.
Các ý kiến đều thống nhất rằng, để đạt được điều đó, cần có một chiến lược quy hoạch toàn diện, kết hợp chỉnh trang đô thị, tái phát triển không gian sống, và xây dựng hệ sinh thái đô thị bền vững. Đặc biệt, các chuyên gia nhấn mạnh việc chú trọng đến dòng người nhập cư, phát triển mạnh nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, mô hình phát triển TOD ở khu vực vùng ven cũng được đánh giá là xu hướng cần được ưu tiên triển khai.