Sau Meta và X, YouTube trả số tiền lớn dàn xếp vụ kiện đình chỉ tài khoản ông Trump

Theo hồ sơ tòa án công bố hôm 29.9, thỏa thuận này biến Google trở thành cái tên cuối cùng trong nhóm ba hãng công nghệ lớn dàn xếp các vụ kiện mà ông Trump khởi động từ tháng 7.2021, cáo buộc họ vi phạm pháp luật khi “bịt miệng” các quan điểm bảo thủ.

Ông Trump đã kiện Twitter (nay là X), Facebook (thuộc Meta Platforms), Google (thuộc Alphabet) cùng các lãnh đạo của họ vào tháng 7.2021. Meta Platforms và X đã đồng ý trả tiền dàn xếp vụ kiện này từ đầu năm nay.

Theo thỏa thuận với YouTube, 22 triệu USD sẽ được chuyển thay mặt ông Trump cho Trust for the National Mall. Đây là tổ chức phi lợi nhuận mà hồ sơ tòa án cho biết đang thực hiện việc xây dựng một phòng khiêu vũ trị giá 200 triệu USD cho ông Trump tại Nhà Trắng. Công trình có diện tích 8.361 m2, dự kiến sẽ hoàn thành trước khi nhiệm kỳ bốn năm của ông Trump kết thúc vào tháng 1.2029.

Khoản tiền còn lại sẽ được chuyển cho các nguyên đơn khác trong vụ kiện, gồm Liên minh Bảo thủ Mỹ (American Conservative Union), đơn vị bảo trợ Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) và tác giả Naomi Wolf (Mỹ).

Naomi Wolf có liên quan sự việc vì bà là một trong những nguyên đơn cùng ông Trump tham gia vụ kiện chống lại các hãng công nghệ lớn.

Naomi Wolf, vốn nổi tiếng với các quan điểm gây tranh cãi về tự do ngôn luận và phản đối kiểm duyệt trên mạng xã hội, cho rằng các nền tảng như YouTube, Facebook và Twitter vi phạm quyền tự do ngôn luận của bà và những người có quan điểm bảo thủ hoặc chống lại chính sách chính thống. Vì vậy, Naomi Wolf tham gia vụ kiện với tư cách nguyên đơn để đòi bồi thường cùng ông Trump.

YouTube không thừa nhận sai phạm và cũng sẽ không thay đổi sản phẩm hay chính sách theo thỏa thuận này. Tài khoản YouTube của ông Trump không bị xóa vào năm 2021 nhưng bị đình chỉ chức năng tải video mới. Tài khoản này đã được khôi phục chức năng vào năm 2023.

YouTube đồng ý trả 24,5 triệu USD để dàn xếp vụ kiện đình chỉ tài khoản ông Trump - Ảnh: Internet

Meta Platforms của Mark Zuckerberg vào tháng 1 đã trả khoảng 25 triệu USD và X của Elon Musk hồi tháng 2 trả khoảng 10 triệu để dàn xếp vụ kiện tương tự do ông Trump khởi kiện.

Trong đó, Meta Platforms dành 22 triệu USD cho một quỹ xây dựng thư viện tổng thống sắp ra khai trương của ông Trump tại thành phố Miami, bang Florida, Mỹ.

Cuộc bạo loạn tại Điện Capitol diễn ra như thế nào khiến ông Trump bị YouTube, Meta, Twitter đình chỉ tài khoản?

Cuộc bạo loạn tại Điện Capitol ngày 6.1.2021 là một trong những biến cố chính trị nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ gần đây, dẫn đến việc ông Trump bị các nền tảng lớn như YouTube, Meta Platforms và Twitter đình chỉ tài khoản.

Ngày 6.1.2021, Quốc hội Mỹ đang họp để chứng nhận kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ, chính thức xác nhận ông Joe Biden thắng cử. Trước đó, ông Trump nhiều lần tuyên bố rằng cuộc bầu cử bị “đánh cắp” và kêu gọi người ủng hộ đấu tranh đến cùng. Trong một cuộc mít tinh lớn ở gần Nhà Trắng sáng 6.1, ông Trump tiếp tục lặp lại cáo buộc gian lận bầu cử và kêu gọi đám đông tuần hành tới Điện Capitol.

Sau bài phát biểu đó, hàng nghìn người ủng hộ ông Trump kéo tới trụ sở Quốc hội. Tình hình nhanh chóng biến thành bạo lực khi một bộ phận người biểu tình phá rào chắn, xông vào tòa nhà, đập phá cửa kính, cướp phá văn phòng nghị sĩ và buộc các nhà làm luật phải sơ tán. Cuộc đụng độ khiến ít nhất 5 người chết và hàng trăm cảnh sát cũng như người biểu tình bị thương.

Trong lúc hỗn loạn, Trump đã đăng nhiều bài viết và video trên Twitter, Facebook và YouTube, trong đó ông vừa kêu gọi “giữ hòa bình” nhưng cũng lặp lại cáo buộc gian lận bầu cử, đồng thời nói với những người gây bạo loạn rằng “chúng tôi yêu các bạn” và “các bạn rất đặc biệt”. Các nền tảng công nghệ cho rằng những nội dung này có nguy cơ kích động thêm bạo lực, vì vậy họ quyết định đình chỉ tài khoản của ông Trump.

YouTube cho biết một video mà ông Trump đăng sau vụ bạo loạn đã vi phạm chính sách chống “kích động bạo lực”. Khác với Twitter, YouTube không xóa vĩnh viễn tài khoản Trump mà chỉ đình chỉ trong thời gian dài để “ngăn nguy cơ tái diễn bạo lực”. Kênh của ông Trump chỉ được khôi phục đầy đủ quyền đăng tải vào tháng 3.2023.

Twitter cấm vĩnh viễn tài khoản của ông Trump, vốn có hơn 88 triệu người theo dõi, ngay sau vụ việc này. Song không lâu sau khi mua lại Twitter hồi tháng 10.2022 với giá 44 tỉ USD, Elon Musk đã khôi phục tài khoản Twitter cho ông Trump vào ngày 19.11 cùng năm. Động thái này diễn ra sau khi Elon Musk tổ chức cuộc bỏ phiếu trực tuyến trên Twitter để người dùng quyết định có nên khôi phục tài khoản ông Trump hay không.

Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm ngoái, Elon Musk là nhà tài trợ lớn nhất cho chiến dịch tranh cử của ông Trump.

Theo hồ sơ từ Ủy ban Bầu cử Liên bang Mỹ (FEC) và các báo cáo truyền thông uy tín, Elon Musk đã chi hơn 238 triệu USD để thành lập và vận hành America PAC, siêu ủy ban chính trị nhằm ủng hộ ông Trump và các ứng viên đảng Cộng hòa. Ngoài ra, ông còn đóng góp khoảng 20,5 triệu USD cho RBG PAC, nhóm ủng hộ ông Trump được thành lập muộn trong giai đoạn nước rút của chiến dịch.

Tính tổng cộng, Elon Musk đã chi ra khoảng 270 - 280 triệu USD để hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp cho Trump cùng các đồng minh chính trị của ông. Con số này đưa Elon Musk trở thành nhà tài trợ cá nhân lớn nhất trong chu kỳ bầu cử 2023-2024, vượt xa nhiều tỷ phú khác từng đóng góp cho các chiến dịch chính trị tại Mỹ.

Đổi lại, ông Trump cho Elon Musk giữ vai trò lãnh đạo Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) với nhiệm vụ giảm chi tiêu lãng phí, cắt bớt các quy định dư thừa và cải cách cấu trúc các cơ quan liên bang.

Khi hoàn thành sứ mệnh với DOGE và rời Nhà Trắng cuối tháng 5, Elon Musk công khai chỉ trích dự luật To đẹp của ông Trump vì cho rằng nó sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách và làm suy yếu những nỗ lực mà DOGE từng thực hiện. Vì chuyện này mà ông Trump và Elon Musk có màn khẩu chiến nảy lửa.

Sau đó, Tổng thống Trump từng gợi ý chính phủ Mỹ nên cân nhắc lại các hợp đồng với những doanh nghiệp của tỷ phú này, chẳng hạn Tesla và SpaceX.

Dù vậy, vào tháng 7, xAI vẫn nằm trong nhóm bốn công ty AI được Bộ Quốc phòng Mỹ trao hợp đồng trị giá tối đa 200 triệu USD.

Việc chính quyền Trump ký thỏa thuận với xAI gần đây, cho phép Grok được sử dụng rộng rãi trong các cơ quan chính phủ, báo hiệu sự tan băng trong quan hệ giữa Tổng thống Mỹ và tỷ phú từng hậu thuẫn ông.

Facebook từng đình chỉ tài khoản ông Trump hơn 2 năm, cho đến tháng 1.2023 mới khôi phục. Ngày 7.1.2021, Facebook khóa tài khoản Trump “vô thời hạn” vì cho rằng ông sử dụng nền tảng để “kích động bạo lực chống lại một chính phủ dân cử hợp pháp”. Sau đó, Ủy ban Giám sát độc lập của Facebook vào tháng 5.2021 yêu cầu Meta Platforms quy định rõ thời hạn cấm. Kết quả là Meta Platforms quyết định đình chỉ tài khoản này trong hai năm. Đến tháng 1.2023, Meta Platforms khôi phục tài khoản nhưng giữ cơ chế giám sát nghiêm ngặt, nếu ông Trump tiếp tục vi phạm có thể lại bị khóa.

Sau khi ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ lần hai, Mark Zuckerberg tìm cách xích lại gần ông và cả hai hiện là mối quan hệ thân thiết. Tại một bữa tiệc tối đầu tháng 9 ở Nhà Trắng với các tỷ phú công nghệ, Mark Zuckerberg ngồi ngay bên phải ông Trump.

Một năm trước, ông Trump còn đe dọa bỏ tù Mark Zuckerberg suốt đời nếu Giám đốc điều hành Meta Platforms can thiệp vào chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ. Kể từ đó, tỷ phú 40 tuổi đã chuyển sang chính sách kiểm duyệt thân thiện với MAGA hơn, chẳng hạn bỏ việc kiểm chứng thông tin do các tổ chức độc lập ngoài Meta Platforms thực hiện khỏi các nền tảng của mình như Facebook, Instagram, Threads.

Mark Zuckerberg thậm chí thăng chức Joel Kaplan (đảng Cộng hòa), nhà vận động hành lang kỳ cựu của Meta Platforms, lên vị trí giám đốc toàn cầu về các vấn đề đối ngoại. Chưa hết, chiến lược gia đảng Cộng hòa Brian Baker giúp Mark Zuckerberg tận dụng mối quan hệ với chánh văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles và phó chánh văn phòng phụ trách chính sách Stephen Miller, theo những người quen thuộc sự việc.

Ông Trump hiện giúp Mark Zuckerberg bằng cách công khai chống lại các nhà làm luật toàn cầu. Trong một cuộc họp ở Nhà Trắng vào tháng 8, Mark Zuckerberg phàn nàn về luật và thuế của Liên minh châu Âu (EU) nhắm vào các hãng công nghệ lớn Mỹ.

Meta Platforms cho biết Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) của EU, nhằm kiểm soát sức mạnh các hãng công nghệ lớn nhất thế giới, là trọng tâm trong cuộc gặp giữa ông Trump và Mark Zuckerberg.

“Dù có thảo luận về thuế kỹ thuật số, phần lớn cuộc họp tập trung vào DMA”, công ty mẹ Facebook tiết lộ.

Vài ngày sau, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social: “Thuế kỹ thuật số, luật dịch vụ kỹ thuật số và quy định thị trường kỹ thuật số đều nhằm mục đích gây hại hoặc phân biệt đối xử với công nghệ Mỹ”.

Tổng thống Trump còn đe dọa áp “thuế đáng kể” vào tháng 8 với những quốc gia áp dụng thuế kỹ thuật số.

Sự thay đổi này được một số nhân viên phụ trách chính sách của Meta Platforms hoan nghênh. Trước đây, họ từng than phiền về mối quan hệ căng thẳng với chính quyền Biden. Meta Platforms nêu các tuyên bố từ lãnh đạo công ty ca ngợi chính quyền Trump đã thúc đẩy vai trò dẫn đầu công nghệ Mỹ.

Sơn Vân