Sandbox: Thúc đẩy tài chính toàn diện và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng phát biểu tại tọa đàm. (Ảnh: Vietnam+)

“Với Sandbox các doanh nghiệp Fintech sẽ tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của ngành tài chính tại Việt Nam. Đặc biệt là hỗ trợ phát triển tài chính toàn diện, bao trùm, giúp những người yếu thế có thể tiếp cận dịch vụ tài chính với giá hợp lý và chất lượng tốt.”

Đó là nhận định của Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng tại tọa đàm “Triển khai Nghị định 94/2025/NĐ-CP ngày 29/4/2025 quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng" do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức ngày 1/7 tại Hà Nội.

Ba giải pháp đầu tiên được thử nghiệm trong Sandbox

Sandbox là khung thể chế thí điểm, cho phép một số ít doanh nghiệp thử nghiệm các công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới trong môi trường thực tiễn nhưng có phạm vi và thời gian xác định, dưới sự giám sát của các nhà quản lý và có các phương án dự phòng rủi ro phù hợp để ngăn hậu quả của sự thất bại mà không ảnh hưởng lớn đến hệ thống tài chính quốc gia.

Theo các chuyên gia, Nghị định 94 là văn bản pháp lý quan trọng về lĩnh vực Fintech, là bước đi quan trọng, tạo hành lang pháp lý thử nghiệm trong phạm vi kiểm soát về các giải pháp Fintech trong môi trường thực tế, giúp các tổ chức có căn cứ pháp lý để triển khai các hoạt động kinh doanh mới. Nghị định cũng hỗ trợ các cơ quan quản lý trong việc theo dõi, giám sát và đánh giá rủi ro, từ đó giúp hoàn thiện khung khổ pháp lý về Fintech, tạo thuận lợi cho chuyển đổi số ngành Ngân hàng, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế số quốc gia.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng khẳng định, thời gian qua, trước những cơ hội và thách thức mà cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư mang lại, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, chủ động, tích cực tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư.

Điển hình là việc cơ quan quản lý ban hành khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện ‘Bộ tứ chiến lược’ gồm: Đột phá, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57-NQ/TW); hội nhập quốc tế trong tình hình mới (Nghị quyết 59-NQ/TW); xây dựng và thực thi pháp luật (Nghị quyết 66-NQ/TW); phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68-NQ/TW) để đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên mới.

Với vai trò huyết mạch của nền kinh tế, thời gian qua, ngành Ngân hàng đã tích cực, chủ động trong triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong chuyển đổi số, đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế, thể hiện trên các mặt từ thể chế, hạ tầng đến sản phẩm, dịch vụ… Đến nay, có gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng; giá trị thanh toán không dùng tiền mặt năm 2024 gấp 25 lần GDP.

Kết quả này sẽ càng được nhân rộng trong thời gian tới khi Nghị định 94 chính thức được ban hành và có hiệu lực.

Các đại biểu tham dự tại tọa đàm. (Ảnh: Vietnam+)

Phó Thống đốc nhấn mạnh theo Nghị định 94, có 3 giải pháp được xem xét tham gia Cơ chế thử nghiệm gồm chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API), cho vay ngang hàng (P2P Lending). Trong quá trình triển khai Nghị định, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục rà soát, cập nhật các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới trong lĩnh vực ngân hàng để đánh giá và đề xuất mở rộng các giải pháp tham gia Cơ chế thử nghiệm.

Động lực cho đổi mới công nghệ tài chính

Trong khuôn khổ Tọa đàm, ông Ron H. Slagen - Phó Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam nhận định, trong những năm qua, nhiều cải cách chính sách và quy định quan trọng đã được thực hiện, đặc biệt là Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 mới, trong đó có một điều khoản quan trọng về Sandbox fintech, tạo cơ sở pháp lý cho một bối cảnh tài chính cởi mở và đổi mới hơn. Tiếp theo đó, Nghị định 94 mới ban hành về sandbox fintech đại diện cho một cột mốc quan trọng trong việc thiết lập khung pháp lý cho các công ty fintech thử nghiệm các sản phẩm và dịch vụ mới dưới sự giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước.

“Sandbox sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng bằng cách cung cấp một môi trường rõ ràng, có kiểm soát để các sản phẩm và dịch vụ tài chính đổi mới có thể được thử nghiệm và hoàn thiện trước khi triển khai rộng rãi,” ông Ron H. Slagen nhấn mạnh.

Cũng theo ông Ron H.Slangen, hệ thống tài chính tại Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi lớn, được thúc đẩy bởi các công nghệ như điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn, open API, Blockchain và AI. Sự thay đổi này đang định hình lại hoạt động ngân hàng truyền thống và thúc đẩy sự trỗi dậy của các công ty công nghệ tài chính.

Để thích ứng, ADB ủng hộ Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, thúc đẩy tài chính toàn diện và thân thiện với khí hậu đồng thời cung cấp môi trường thuận lợi cho đổi mới công nghệ tài chính.

Ông Ron H.Slangen - Phó Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á. (Ảnh: Vietnam+)

Còn ông Thomas Gass - Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam cũng cho biết: “Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát không chỉ khuyến khích sự đổi mới từ các tổ chức cung ứng dịch vụ hiện nay mà còn giảm rào cản gia nhập đối với các công ty khởi nghiệp và những tổ chức mới trên thị trường. Chúng tôi sẽ tiếp tục ủng hộ các thông lệ quốc tế tốt nhất, thúc đẩy đổi mới, tận dụng chuyên môn của Thụy Sĩ và đầu tư vào các quan hệ đối tác mang lại tác động lâu dài.”

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước không ngừng hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số ngân hàng. Hạ tầng phục vụ chuyển đổi số ngành Ngân hàng luôn được chú trọng đầu tư, nâng cấp, phát triển.

Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý bình quân 820.000 tỷ đồng mỗi ngày trong khi hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý 26 triệu giao dịch mỗi ngày. Hạ tầng thông tin tín dụng Quốc gia nâng cấp để gia tăng khả năng xử lý, cập nhật dữ liệu tự động với tỷ lệ cập nhật số liệu thành công từ tổ chức tín dụng đạt mức cao trên 98%.

Hơn 117 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân (đạt gần 100% tổng lượng tài khoản cá nhân phát sinh giao dịch trên kênh số) và hơn 927.000 hồ sơ khách hàng tổ chức đã được đối chiếu thông tin sinh trắc học (đạt hơn 75% tổng số lượng tài khoản thanh toán tổ chức phát sinh giao dịch trên kênh số). Đến nay, có gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng; giá trị thanh toán không dùng tiền mặt năm 2024 gấp 25 lần GDP.

Vì vậy, Phó Thống đốc đề nghị, các đơn vị chuyên môn của Ngân hàng Nhà nước cần làm rõ tinh thần trong Nghị định, các yêu cầu, thủ tục, thời gian… để tạo điều kiện cho các đơn vị, doanh nghiệp Fintech tham gia.

Phó Thống đốc cũng đề nghị các Bộ, ngành tiếp tục phối hợp Ngân hàng Nhà nước triển khai Nghị định 94, làm sao các doanh nghiệp tham gia được xem xét nhanh chóng hồ sơ, tạo điều kiện, hỗ trợ cho các doanh nghiệp tham gia, góp phần cung ứng các dịch vụ tài chính tiện ích cho khách hàng./.

(Vietnam+)