Sản xuất nông sản theo hướng giảm phát thải

Ngày 22/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) tổ chức Hội nghị công bố Đề án "Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050" và tham vấn cho dự thảo kế hoạch hành động triển khai đề án.Đây là bước triển khai quan trọng nhằm cụ thể hóa các mục tiêu của đề án, được phê duyệt tại Quyết định 4024/QĐ-BNNMT ngày 29/9, hướng tới nền nông nghiệp phát thải thấp, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đến năm 2050, 100% diện tích canh tác theo hướng giảm phát thải

Ngày 29/9/2025, Bộ NNMT đã ban hành Quyết định số 4042/QĐ-BNNMT phê duyệt Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050” (gọi tắt là Đề án).

Mục tiêu chung của Đề án là triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển đổi hệ thống sản xuất trồng trọt theo hướng phát thải thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho người dân và phát triển bền vững. Qua đó giúp nâng cao năng lực cạnh tranh ngành hàng trồng trọt, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, từng bước hình thành nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại, khả năng chống chịu tốt trước tác động của biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện các cam kết Việt Nam trong NDC.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) chính thức công bố Đề án "Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050". Ảnh: NN

Ông Huỳnh Tấn Đạt - Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ NNMT) cho biết, đề án là cơ sở pháp lý quan trọng để ngành trồng trọt và bảo vệ thực vật triển khai đồng bộ các mục tiêu, nhiệm vụ trong giai đoạn 2025-2030, với tầm nhìn đến năm 2050. Về các mục tiêu của Đề án, tầm nhìn tới năm 2050, 100% diện tích các loại cây trồng chủ lực áp dụng quy trình kỹ thuật canh tác theo hướng giảm phát thải. Ngoài ra, xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về phát thải trong trồng trọt, tích hợp với hệ thống giám sát quốc gia; xây dựng và phổ cập nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho các ngành hàng nông sản chủ lực.

"Ngành trồng trọt đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ góp phần giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính so với năm cơ sở 2020”, Cục trưởng Huỳnh Tấn Đạt nhấn mạnh.

Bên cạnh đó theo ông Huỳnh Tấn Đạt, đề án đặt ra 7 mục tiêu cụ thể, trong đó phấn đấu đến năm 2035, lĩnh vực trồng trọt sẽ góp phần giảm ít nhất 15% tổng lượng phát thải khí nhà kính (CO2tđ) so với năm cơ sở 2020; xây dựng và phát triển các sản phẩm trồng trọt mang nhãn hiệu “Phát thải thấp”.

Thứ trưởng Bộ NNMT Hoàng Trung phát biểu tại hội nghị. Ảnh: NN

Ngoài ra, mỗi tỉnh sẽ tổ chức triển khai ít nhất 1 mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng và thí điểm ít nhất 15 mô hình canh tác có khả năng phát triển tín chỉ carbon đáp ứng được yêu cầu của các tổ chức quốc tế.

“Đòn bẩy” nông sản Việt tiếp cận thị trường khó tính

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NNMT Hoàng Trung khẳng định, đề án được ban hành đúng thời điểm, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững ngành trồng trọt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và hội nhập sâu vào thị trường quốc tế. Mục tiêu trọng tâm của đề án là vừa đảm bảo tăng trưởng về năng suất và giá trị, vừa giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới nền nông nghiệp xanh, tuần hoàn.

Cũng theo Thứ trưởng Hoàng Trung, tác động kinh tế, môi trường và xã hội của Đề án được đánh giá rõ rệt. Cụ thể, việc áp dụng các kỹ thuật như tưới ngập khô xen kẽ, quản lý phân bón hợp lý, sử dụng vật tư có nguồn gốc sinh học giúp giảm chi phí đầu vào 5 - 15% so với canh tác thông thường (đặc biệt rõ trong cây lúa, mía, cà phê). Đồng thời giúp cải thiện độ phì đất, hạn chế suy thoái tài nguyên, giảm ô nhiễm môi trường do đốt phế phụ phẩm; tăng thu nhập và ổn định sinh kế cho nông dân, tạo việc làm cho phụ nữ và người trẻ, góp phần giữ chân lao động nông thôn.

“Việc sản xuất nông sản theo hướng giảm phát thải, có truy xuất nguồn gốc carbon, chứng nhận môi trường cũng giúp nông sản Việt Nam tiếp cận các thị trường có giá trị cao như: EU, Nhật Bản, Bắc Mỹ... với giá bán tăng từ 10 - 25% so với sản phẩm thông thường”, Thứ trưởng Hoàng Trung khẳng định.

Tại hội nghị ông Đặng Văn Bảo, Chủ tịch Hiệp hội CropLife Việt Nam ( Hiệp hội của các công ty hàng đầu thế giới về phát triển công nghệ trong nông nghiệp) cho biết, CropLife đang tích cực thúc đẩy ba nhóm công nghệ trọng tâm có thể đóng góp trực tiếp cho mục tiêu giảm phát thải.

Một là, các giải pháp và công cụ bảo vệ thực vật tiên tiến, bao gồm thuốc bảo vệ thực vật sinh học; thiết bị drone phun chính xác và phương thức quản lý dịch hại tổng hợp (IPM).

Hai là, cây trồng công nghệ sinh học, đặc biệt là các giống cây biến đổi gen đã được canh tác tại Việt Nam đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm lượng nguyên liệu canh tác đầu vào như thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, công lao động; hạn chế năng lượng tiêu hao, qua đó khuyến khích canh tác không cày xới, giúp tăng hấp thu carbon trong đất.

Ba là, cây trồng chỉnh sửa gen là hướng đi đầy tiềm năng, cho phép tạo ra giống cây trồng thích nghi cao với biến đổi khí hậu, chịu hạn, kháng sâu bệnh, giúp giảm nhu cầu đầu vào và nâng cao hiệu quả hấp thu carbon sinh học.

“Hiệp hội CropLife Việt Nam hoàn toàn ủng hộ định hướng, mục tiêu và các nhóm giải pháp mà Đề án đã đặt ra, đặc biệt là các nội dung về phát triển gói kỹ thuật canh tác giảm phát thải và tăng cường hợp tác công - tư trong triển khai mô hình trồng trọt phát thải thấp”, ông Đặng Văn Bảo khẳng định.

Khanh Lê