Sẵn sàng vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Đồng chí Lê Thành Đô, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh kiểm tra vận hành thử nghiệm chính quyền xã Thanh Nưa mới.

Theo Nghị quyết số 1661/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tỉnh Điện Biên sáp nhập 129 đơn vị cấp xã, phường để thành lập 45 đơn vị mới, gồm 42 xã và 3 phường. Để các xã, phường mới hoạt động hiệu quả, công tác chuẩn bị được triển khai khẩn trương, đồng bộ, sẵn sàng cho việc vận hành chính thức một cách thông suốt, đúng quy định.

Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã khẩn trương tổ chức vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền xã mới. Trong đó, tỉnh đã lựa chọn 8 xã, phường để tổ chức vận hành thử nghiệm điểm. Các nội dung vận hành gồm: Kỳ họp thứ nhất của HĐND cấp xã, phiên họp đầu tiên của UBND cấp xã, hoạt động thử nghiệm của Trung tâm Phục vụ hành chính công. Qua đó rút kinh nghiệm, hoàn thiện quy trình, rà soát vướng mắc phát sinh, từ đó điều chỉnh kịp thời trước khi mô hình chính thức vận hành.

Xã Thanh Nưa mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập 5 xã (Thanh Nưa, Hua Thanh, Thanh Luông, Thanh Hưng và Thanh Chăn). Sau sáp nhập, xã có diện tích hơn 176km2 với dân số trên 29.300 người. Trụ sở làm việc được đặt tại UBND xã Thanh Luông cũ. Trong ngày đưa vào vận hành thử nghiệm (ngày 25/6), xã đã tổ chức kỳ họp HĐND lần thứ nhất và triển khai hoạt động của Trung tâm Phục vụ hành chính công.

Điểm nổi bật trong vận hành thử là việc đưa vào sử dụng ki ốt dịch vụ công, giúp người dân thực hiện thủ tục hành chính nhanh chóng, giảm thiểu thời gian chờ đợi. Thiết bị này có khả năng nhận diện căn cước công dân, sao chụp tài liệu, in phiếu tiếp nhận và thông báo thủ tục cần thiết cho người dân. Việc kết nối trực tiếp với Cổng Dịch vụ công quốc gia cũng giúp quá trình tra cứu, xử lý hồ sơ thuận lợi hơn. Một số thủ tục hành chính đã được thực hiện theo phương thức trực tuyến và liên thông, ví dụ: Cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, giải quyết chế độ với người có công từ trần...

Tại xã Na Sang - đơn vị được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Na Sang, Ma Thì Hồ, Sa Lông và thị trấn Mường Chà, công tác chuẩn bị cho vận hành mô hình chính quyền mới đã cơ bản hoàn thành. Trung tâm Phục vụ hành chính công được trang bị đầy đủ trang thiết bị, bố trí cán bộ phù hợp, niêm yết công khai các thủ tục và thực hiện thử nghiệm tiếp nhận, xử lý thủ tục hành chính theo hình thức trực tuyến và liên thông. Đặc biệt, đối với các thủ tục hành chính liên thông, quy trình xử lý diễn ra thông suốt, đồng bộ, thời gian giải quyết được rút ngắn đáng kể so với trước đây. Vận hành thử nghiệm kỳ họp thứ nhất HĐND xã được tổ chức đầy đủ các nội dung theo quy định.

Ngoài những xã điểm vận hành thử nghiệm trong ngày 25 - 26/6, đến ngày 30/6, các xã, phường trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành vận hành thử nghiệm. Các nội dung được thực hiện nghiêm túc, thông suốt. Những khó khăn về cơ sở vật chất và trang thiết bị bước đầu được khắc phục phù hợp với điều kiện từng địa phương, đảm bảo việc phục vụ người dân không bị gián đoạn.

Dù quá trình vận hành thử nghiệm đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, nhưng trên thực tế tại một số địa phương vẫn còn không ít khó khăn. Một số xã, phường chưa thống nhất nội dung tổ chức kỳ họp HĐND lần thứ nhất; nhiều nơi còn thiếu nội dung về việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã. Các phiên họp UBND xã cũng chưa phản ánh sát thực tiễn địa phương. Một số thủ tục chưa được công bố, niêm yết công khai tại điểm tiếp nhận. Thiết bị công nghệ thiếu đồng bộ, cấu hình không phù hợp, gây khó khăn cho kết nối, chia sẻ dữ liệu.

Tại một số xã, đội ngũ công chức mới đảm nhận nhiệm vụ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công còn chưa quen việc, chưa được đào tạo đầy đủ, dẫn đến lúng túng trong điều hành, phối hợp giữa các bộ phận. Nhiều cán bộ cũ đã được bố trí công tác khác, gây thiếu hụt nhân sự có kinh nghiệm. Mặt khác, các xã, phường đang đồng thời phải giải quyết công việc cũ, rà soát bàn giao tài sản và hồ sơ liên quan đến cấp huyện, nên nguồn lực dành cho công tác chuẩn bị vận hành mô hình mới còn bị phân tán.

Để khắc phục khó khăn, tại hội nghị tổng kết, rút kinh nghiệm vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền xã, phường mới chiều 26/6 vừa qua, Thường trực Tỉnh ủy yêu cầu các xã, phường tiếp tục rà soát toàn bộ điều kiện cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ, đường truyền và phần mềm để sẵn sàng vận hành chính thức từ ngày 1/7/2025. UBND tỉnh kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho chủ trương khảo sát, đề xuất việc nâng cấp, cải tạo trụ sở các xã sau sáp nhập nhằm đảm bảo điều kiện làm việc cho cán bộ, đặc biệt là Trung tâm Phục vụ hành chính công. Đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thống nhất tính lại từ đầu (khóa I) nhiệm kỳ HĐND của các xã, phường mới dù có giữ nguyên hay thay đổi tên gọi. Đề nghị Chính phủ, Bộ Tài chính hỗ trợ kinh phí đầu tư nâng cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất cần thiết cho các Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh và cấp xã.

Thực hiện mô hình chính quyền hai cấp không chỉ là sự sắp xếp lại tổ chức hành chính mà còn là bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa nền hành chính công. Với sự chuẩn bị kỹ, quyết tâm chính trị cao và sự đồng thuận của người dân, đến nay các địa phương đã sẵn sàng đưa vào vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp và được kỳ vọng sẽ phát huy hiệu quả, phục vụ tốt hơn nhu cầu của nhân dân và doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ mới.

Bài, ảnh: Thành Đạt