Sẵn sàng vận hành các phương án chống úng, ngập bảo vệ lúa mùa mới gieo cấy

Cụm thủy nông miền thượng thuộc Công ty TNHH một thành viên khai thác công trình thủy lợi Vụ Bản luôn sẵn sàng vận hành bơm tiêu khi có yêu cầu.

Trước tình hình đó, các địa phương đã chủ động xây dựng và sẵn sàng vận hành các phương án tiêu úng, nhằm bảo vệ diện tích lúa mới gieo cấy, giảm thiểu thiệt hại, bảo đảm sản xuất an toàn.

Theo kế hoạch, vụ mùa năm nay, toàn tỉnh gieo cấy trên 127 nghìn ha lúa. Tính đến ngày 17/7, đã hoàn thành gần 84 nghìn ha, đạt khoảng 65% kế hoạch. Đây là giai đoạn rất nhạy cảm của cây lúa, do vừa được cấy hoặc gieo sạ, bộ rễ còn yếu, cây chưa bén đất. Nếu gặp mưa lớn kéo dài gây ngập úng, lúa dễ bị thối rễ, vàng lá, chết cây, buộc phải gieo cấy lại, kéo dài thời vụ và làm tăng chi phí cho người nông dân.

Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ nay đến cuối tháng 7, khu vực có thể xuất hiện 1-2 đợt mưa lớn, lượng mưa phổ biến 100-200 mm, có nơi trên 300 mm. Các vùng trũng ven sông Hoàng Long, sông Hồng, sông Đáy, sông Ninh Cơ, cùng nhiều xã như Nho Quan, Yên Khánh, Kim Sơn, Nam Ninh, Phong Doanh, Hải Thịnh… được xác định là có nguy cơ úng ngập cao nếu không có biện pháp ứng phó kịp thời.

Để bảo vệ lúa mùa mới gieo cấy, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã chỉ đạo các hợp tác xã (HTX) dịch vụ nông nghiệp khẩn trương rà soát, xây dựng phương án tiêu úng theo từng cấp độ mưa. HTX dịch vụ nông nghiệp La Sơn (xã Bình Mỹ) với diện tích lúa vụ mùa trên 500ha, nằm ở vùng trũng cuối hệ thống tiêu thoát nước. Nhằm đảm bảo tiêu úng, HTX đã chủ động sửa chữa, bảo dưỡng toàn bộ 14 trạm bơm điện nội đồng với 30 tổ máy (công suất 1.000 - 4.000 m³/giờ), nạo vét hơn 5.000 m³ đất ở kênh mương nội đồng và tổ chức khơi thông dòng chảy, sẵn sàng vận hành khi có mưa lớn. Đồng chí Nguyễn Hữu Dực, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp La Sơn cho biết: “Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hệ thống thủy lợi của HTX đủ khả năng tiêu úng cho lượng mưa khoảng 200mm trong 3 ngày liên tiếp. Với những diện tích quá trũng, xa kênh tiêu chính sẽ được khoanh vùng tiêu cục bộ bằng máy bơm dã chiến di động”.

Tại Cụm thủy nông miền thượng thuộc địa bàn Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Vụ Bản quản lý, công tác theo dõi, vận hành trạm bơm cũng được triển khai chặt chẽ. Đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Cụm trưởng cho biết: “Với nhiệm vụ tiêu thoát nước cho hơn 500 ha lúa của xã Vụ Bản, Hiển Khánh và phường Trường Thi, Mỹ Lộc, chúng tôi đã phân công cán bộ thường xuyên bám địa bàn theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, lượng nước mặt ruộng, trên các tuyến kênh. Khi trời có mưa sẽ tổ chức vận hành ngay các tổ bơm tiêu úng theo cấp độ, lượng mưa thực tế để bảo vệ lúa của các địa phương. Trong điều kiện mưa to, kéo dài, trạm sẽ tổ chức khoanh vùng và bố trí thêm 9 máy bơm di động, công suất 100m3/giờ để bơm tiêu cho vùng trũng hơn…".

Nông dân xã Hiển Khánh chuẩn bị mạ cấy lúa mùa.

Các công ty thủy lợi trên địa bàn cũng chủ động phối hợp với các HTX tổ chức nạo vét kênh mương, vớt rác, bèo, bảo đảm tiêu nước thông suốt. Đồng chí Trần Xuân Bách, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bắc Nam Hà cho biết: “Để nâng cao hiệu quả chống úng, ngập cho các trà lúa mùa, Công ty chủ động phối hợp với các công ty thủy nông, HTX dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn thường xuyên kiểm tra, nạo vét hệ thống kênh mương nội đồng; tổ chức lực lượng ứng trực, kịp thời phát hiện, xử lý rác, bèo tại các tuyến kênh và cửa cống tiêu, bảo đảm dòng chảy thông suốt, tiêu nước nhanh.

Các trạm bơm tiêu úng vận hành luân phiên, ưu tiên vùng trũng sâu; các trạm bơm liên xã, cụm thủy nông phối hợp nhịp nhàng theo cơ chế “bơm đồng bộ, tiêu nước hiệu quả” để tránh quá tải hệ thống. Công ty phân công cụ thể cán bộ phụ trách từng cống, trạm bơm; chủ động chuẩn bị vật tư, thiết bị phòng, chống úng ngập như máy bơm di động, ống hút, máy phát điện, bao tải, đất cát… để sẵn sàng xử lý tình huống khẩn cấp. Cán bộ khuyến nông, thủy lợi viên cơ sở trực 24/24 giờ trong những ngày có mưa, lũ lớn.

Cùng với đó, các xã, phường đã tăng cường tuyên truyền, cập nhật liên tục thông tin dự báo thời tiết, hướng dẫn người dân các biện pháp phòng, chống úng ngập tại chỗ như đắp bờ bao, be bờ chống tràn, khơi thông dòng chảy nhỏ trong ruộng.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, các cơ quan chuyên môn đã xây dựng kịch bản tiêu úng, phân định rõ các vùng có nguy cơ úng ngập để chủ động bố trí nhân lực, phương tiện. Lực lượng xung kích được tổ chức thường trực tại các vị trí trọng yếu, sẵn sàng xử lý các điểm ách tắc, khơi thông dòng chảy, bảo đảm hệ thống thủy lợi vận hành hiệu quả.

Trong bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan, việc chủ động các phương án phòng, chống úng ngập không chỉ góp phần bảo vệ sản xuất mà còn là giải pháp sống còn để ổn định an ninh lương thực. Thời gian tới, các địa phương cần tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, phân công rõ trách nhiệm từng cán bộ phụ trách vùng, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị chức năng và huy động tối đa nguồn lực tại chỗ, giữ vững an toàn cho lúa mùa, phấn đấu giành vụ mùa thắng lợi toàn diện.

Bài và ảnh: Văn Đại - Mạnh Hùng