Sẵn sàng khởi công tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng là dự án trọng điểm cấp quốc gia, có vai trò kết nối các trung tâm công nghiệp, cảng biển và hệ thống logistics của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Dự án cũng kết nối cảng nước sâu Đình Vũ, Nam Đồ Sơn với các tỉnh, thành phố ở phía tây nam của Trung Quốc.

Chuẩn bị kỹ, vào cuộc ngay từ đầu

Tuyến đường sắt đi qua thành phố Hải Phòng, bao gồm cả tuyến chính và tuyến nhánh có chiều dài hơn 110 km, gồm 6 ga và 3 trạm tác nghiệp. Để thực hiện dự án cần thu hồi, giải phóng mặt bằng hơn 624 ha, với hơn 6000 hộ dân có đất cần thu hồi, thuộc địa bàn 23 xã, phường, đặc khu.

Bản đồ tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Ảnh: Ban Quản lý dự án đường sắt

Nhận thức rõ đây là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, Thành ủy Hải Phòng đã thành lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng dự án đường sắt, do Bí thư Thành ủy làm Trưởng ban; giao Sở Nông nghiệp và Môi trường làm cơ quan thường trực.

Lãnh đạo thành phố thường xuyên kiểm tra thực địa, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng quận, huyện, yêu cầu “rõ người, rõ việc, rõ tiến độ” trong suốt quá trình thực hiện

Nhờ đó, đến ngày 6-11, toàn thành phố đã có 9/23 địa phương hoàn thành kiểm đếm; 14 địa phương còn lại cơ bản hoàn thành rà soát tài sản gắn liền với đất. Ở một số vị trí quan trọng như ga Hải Dương Nam, ga Bình Giang, ga Đình Vũ… các diện tích đất nông nghiệp đã được kiểm kê, lập phương án bồi thường và bàn giao cho Ban Quản lý dự án đường sắt

Đặc biệt, khu vực tổ chức lễ khởi công ngày 19-12 tại xã Gia Lộc và Yết Kiêu đã được Hải Phòng hoàn thành giải phóng mặt bằng và bàn giao từ ngày 4-11. Xã Gia Lộc đã bàn giao trên 1,5 ha đất sạch, chi trả bồi thường cho 185 hộ dân có đất nông nghiệp; 26 hộ có đất ở đang được tiếp tục lập phương án bồi thường theo quy định, không ảnh hưởng tiến độ lễ khởi công

Tái định cư đi trước 1 bước, bảo đảm quyền lợi người dân

Để phục vụ di dời, thành phố được giao 14 dự án với 22 khu tái định cư. UBND TP đã phê duyệt đầy đủ 14/14 dự án, thể hiện chuẩn bị chủ động và bài bản. Đến nay, 15 khu tái định cư đã hoàn thành giải phóng mặt bằng, sẵn sàng bố trí cho các hộ bị thu hồi đất; 7 khu còn lại đang được triển khai khẩn trương để bảo đảm mặt bằng đồng bộ cho toàn tuyến.

Công trường thi công khu tái định cư cho các hộ dân tại khu vực Dương Kinh để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Ảnh: TRUNG KIÊN

Thành phố xác định quan điểm xuyên suốt: Quyền lợi hợp pháp và lợi ích chính đáng của người dân phải được đặt lên hàng đầu; tái định cư phải tốt hơn hoặc tương đương nơi ở cũ. Các địa phương đã đẩy mạnh vận động, tuyên truyền, nhờ đó đa số hộ dân đồng thuận kiểm đếm, nhận bồi thường và bàn giao mặt bằng thực hiện dự án

Trong quá trình triển khai, một số vị trí phát sinh khu dân cư xen kẹt giữa dự án đường sắt và các công trình đã hoàn thành như đường Tân Vũ – Lạch Huyện (Cát Hải), cao tốc Hà Nội – Hải Phòng (An Khánh, An Hưng, Kiến Thụy).

Ban Chỉ đạo thành phố đã giao các sở ngành rà soát từng trường hợp, phối hợp Ban Quản lý dự án đường sắt đề xuất phương án thu hồi phần diện tích xen kẹt theo đúng quy định pháp luật, không để phát sinh khiếu nại kéo dài.

Về giải ngân, riêng địa bàn đặc khu Cát Hải đã đạt 92,8%, với 130/140 tỉ đồng được chi trả cho công tác giải phóng mặt bằng; phía Tây Hải Phòng cũng đạt hơn 43% (100/230 tỉ đồng) đến ngày 26-11

Chuẩn bị đồng bộ để khởi công đúng kế hoạch

Theo chỉ đạo của Chính phủ, toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng dự án phải hoàn thành trong năm 2025, dự án được khởi công vào ngày 19-12-2025. Hải Phòng đang dồn lực cho “giai đoạn nước rút”: Hoàn thiện kiểm đếm tại các vị trí còn lại, lập phương án bồi thường ngay khi có mốc giới chính thức, chi trả kịp thời cho người dân và đẩy nhanh giải phóng mặt bằng tại các khu tái định cư.

Quan điểm của Hải Phòng là tái định cư đi trước một bước để đẩy nhanh giải phóng mặt bằng dự án. Ảnh: TRUNG KIÊN

Hải Phòng cũng triển khai nhiều cuộc làm việc giữa thành phố và Ban Quản lý dự án đường sắt nhằm rà soát lại từng vướng mắc, thống nhất hướng tuyến, tránh chồng lấn, bảo đảm quỹ đất sạch được bàn giao đúng thời hạn.

Bằng những kết quả đã đạt được – đặc biệt là việc bàn giao sớm mặt bằng khu vực khởi công, phê duyệt đầy đủ các dự án tái định cư và tiến độ giải ngân cao – Hải Phòng đã thể hiện rõ vai trò chủ động, quyết liệt và trách nhiệm trong việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng.

Thành phố khẳng định sẽ tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm của các cấp, các ngành; phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý dự án đường sắt để bảo đảm dự án khởi công đúng kế hoạch, thi công đúng tiến độ và hoàn thành mục tiêu dự án trọng điểm quốc gia mà Đảng, Nhà nước giao phó.

NGỌC SƠN