Sai phạm tại Tập đoàn Phúc Sơn: khách hàng đề nghị được nhận đất

Sân bay Nha Trang rộng gần 240 ha, từng là sân bay dân sự cho đến năm 2004. Ảnh: Thế Quang

Chiếm đoạt số tiền hơn 7.032 tỷ đồng

Bị can Nguyễn Văn Hậu, cựu Chủ tịch, kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Phúc Sơn; Trần Hữu Định, Giám đốc Công ty CP Đầu tư Nam Á; Nguyễn Thị Hằng, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Phúc Sơn, bị đề nghị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

6 bị can, trong đó 2 cựu Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa là Nguyễn Chiến Thắng, Lê Đức Vinh và 2 cựu sĩ quan quân đội bị đề nghị truy tố tội “Vi phạm quy định về quản lý đất đai”.

Kết luận điều tra nêu rõ, sai phạm đất đai tại Sân bay Nha Trang (cũ) xảy ra khi Tập đoàn Phúc Sơn và UBND tỉnh Khánh Hòa đề nghị Bộ Quốc phòng bàn giao, đồng thời tiếp nhận trước gần 63ha đất khi chưa có quyết định thu hồi đất, quyết định giao đất.

Cơ quan điều tra cũng xác định, Dự án Khu trung tâm thương mại - dịch vụ - tài chính - du lịch Nha Trang (dự án) chưa được phép huy động vốn, các sản phẩm tại dự án chưa được phép chuyển nhượng. Tuy nhiên, Nguyễn Văn Hậu vẫn ký các hợp đồng chuyển nhượng đất, chiếm đoạt số tiền hơn 7.032 tỷ đồng.

Cụ thể, DN này đã ký 983 hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với 683 cá nhân và thu về hơn 7.032 tỷ đồng. Trong số đó, có hơn 5.950 tỷ đồng được ghi nhận trong sổ sách công ty. Số tiền còn lại, các bị can để ngoài sổ sách. Để hợp thức hồ sơ số tiền để ngoài sổ sách, Hậu chỉ đạo Ban kinh doanh công ty lập hồ sơ thể hiện Trần Hữu Định ký hợp đồng hợp tác đầu tư, biên bản đăng ký nguyện vọng, văn bản thỏa thuận với Phúc Sơn; các phiếu thu 10% giá trị hợp đồng trong hồ sơ thể hiện Định và Nguyễn Thị Hằng nộp tiền.

Khi có khách hàng, Định ký hồ sơ chuyển nhượng hợp đồng cho khách hàng. Trên cơ sở hồ sơ này và đơn đăng ký nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của khách hàng, Tập đoàn Phúc Sơn làm thủ tục sang tên trên hợp đồng. Theo chỉ đạo của Hậu, Hằng nhận tiền từ Định và nộp vào công ty 10% giá trị hợp đồng của từng lô đất để hạch toán kế toán. Số tiền còn lại, Hằng giao lại và thực hiện các khoản chi theo chỉ đạo của Hậu.

Tại cơ quan điều tra, Trần Hữu Định, Giám đốc Công ty CP Nam Á, bạn của Hậu cho biết, do nhận thức pháp luật hạn chế, tin tưởng vào tình trạng pháp lý Dự án nên đã giúp Hậu hợp thức hồ sơ và bán ra thị trường 211 lô đất, chiếm đoạt hơn 1.247 tỷ đồng.

Nguyễn Thị Hằng, chị gái Hậu khai nhận, năm 2017, là thủ quỹ Tập đoàn Phúc Sơn. Hằng chỉ học hết lớp 7/12 nên nhận thức pháp luật hạn chế. Kết quả điều tra cũng cho thấy, sau khi ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với Phúc Sơn, nhiều khách hàng đã bán lại hợp đồng để hưởng tiền chênh lệch. Tổng số có 1.882 giao dịch liên quan đến việc chuyển nhượng hợp đồng. Làm việc với cơ quan điều tra, phần lớn khách hàng đề nghị được nhận đất theo thỏa thuận tại hợp đồng đã ký với Tập đoàn Phúc Sơn.

Theo kết luận điều tra, các khách hàng, bị can Nguyễn Văn Hậu và Tập đoàn Phúc Sơn có nguyện vọng được tự thỏa thuận và mong muốn dự án được tiếp tục thực hiện để đảm bảo quyền lợi cho khách hàng.

Để đảm bảo lợi ích của Nhà nước, lợi ích hợp pháp của người dân và quyền lợi của chủ đầu tư, cơ quan điều kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát, tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục pháp lý để dự án được tiếp tục triển khai. Với các công ty môi giới bất động sản, cơ quan điều tra đã có văn bản yêu cầu phải nộp lại toàn bộ số tiền đã nhận từ Tập đoàn Phúc Sơn.

Sai phạm của lãnh đạo tỉnh

Kết luận điều tra cho thấy, năm 2015, với cương vị Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, Nguyễn Chiến Thắng đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn làm chủ đầu tư dự án Khu đô thị trung tâm thương mại - dịch vụ - tài chính - du lịch Nha Trang mà không qua đấu thầu, không đấu giá quyền sử dụng đất, vi phạm Luật Đầu tư 2005 và Luật Đất đai 2013.

Bị can Thắng đề nghị Bộ Quốc phòng tạm bàn giao gần 19ha đất sân bay Nha Trang cho tỉnh khi chưa có phương án sắp xếp, xử lý được Thủ tướng phê duyệt. Đến giai đoạn 2015 - 2017, Lê Đức Vinh, kế nhiệm chức Chủ tịch tỉnh, tiếp tục đề nghị Bộ Quốc phòng bàn giao và giao cho Công ty Phúc Sơn tới 62,89ha đất quốc phòng tại sân bay Nha Trang, cũng khi chưa hoàn tất thủ tục pháp lý. Khi đó, Đào Công Thiên là Phó Chủ tịch tỉnh, ký quyết định thu hồi 63,37ha đất để giao lại cho DN, vượt quá diện tích Bộ Quốc phòng đã bàn giao.

Hành vi của Thắng, Vinh, Thiên được xác định đã đủ yếu tố cấu thành tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”.

Trong khi đó, trên cương vị Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn, Nguyễn Văn Hậu đã lợi dụng các quyết định trên để triển khai dự án và huy động vốn trái phép. Dù dự án chưa đủ điều kiện pháp lý, chưa được phép chuyển nhượng sản phẩm, Hậu vẫn tổ chức truyền thông, ký kết 983 hợp đồng dưới danh nghĩa “hợp tác đầu tư” hoặc “chuyển nhượng quyền sử dụng đất”, chiếm đoạt của 683 cá nhân số tiền hơn 7.032 tỷ đồng.

Theo cơ quan điều tra, quy định pháp luật về quản lý đất đai và tài sản công hiện còn chồng chéo, thiếu đồng bộ. Đối với đất quốc phòng, quy trình thu hồi, bàn giao, chuyển giao cho địa phương vừa rườm rà vừa phải đảm bảo yếu tố bí mật quân sự, dẫn đến ách tắc, chậm trễ. Tại tỉnh Khánh Hòa (cũ), công tác quản lý thị trường bất động sản cũng bị đánh giá là buông lỏng trong thời gian dài. Nhiều DN ngang nhiên kinh doanh sản phẩm khi chưa đủ điều kiện pháp lý; giao dịch đặt cọc, giữ chỗ diễn ra tràn lan mà không được kiểm soát; chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe; chưa có cơ chế quản lý chặt chẽ hoạt động môi giới tự do.

Chính những lỗ hổng này đã tạo điều kiện cho sai phạm phát sinh, gây thất thoát nguồn lực đất đai, lãng phí cơ hội phát triển hạ tầng – kinh tế xã hội, đồng thời đẩy rủi ro cho hàng trăm khách hàng đã xuống tiền mua đất.

Vũ Linh