Rộn ràng làm ăn mùa lũ

Ngư dân và tiểu thương mua bán cá, tôm trong mùa lũ. Ảnh: THÀNH CHINH

Xúm xít bên thau cá

Chạy theo tuyến đường nhựa nằm cặp kênh Thoại Hà, thi thoảng chúng tôi bắt gặp bà con ngồi bên đường với thau cá tươi rói. Vừa qua khỏi chiếc cầu treo dây văng đã gặp ngay xóm cá đồng nằm tại địa phận xã Thoại Sơn. Ngư dân ở đây rất hiền, bán buôn không nói thách một đồng.

Tuy không phải là chợ, nhưng lượng cá đồng được ngư dân mang về bán tại nhà vẫn được nhiều người ủng hộ mạnh. “Sáng sớm, cá mắm ở đây bày bán rất xôm. Người dân bán trong vòng vài tiếng đồng hồ là hết cá. Đến trưa, bà con đi thăm lưới, dỡ đú tiếp tục mang cá về bán buổi trưa vài chục phút là xong”, bà Trần Thị Chi chuyên bán cá đồng lởi xởi.

Dạo rày, khi 2 con đập tràn Tha La và Trà Sư xả lũ, nhận lượng nước khổng lồ từ con kênh Vĩnh Tế, các cánh đồng lân cận ngập trắng đồng, bà con vùng trong ai cũng vui mừng vì có được mùa làm ăn kha khá từ con cá, con tôm trên đồng.

Anh Lê Văn Thái (49 tuổi) có nhà nằm trên tuyến kênh Tha La nói: “Có nước là có cá. Năm nào cũng vậy, nhờ 2 tuyến kênh này dẫn nước lũ vào đồng mà ngư dân đỡ khổ dữ lắm. Khi con nước chụp đồng, tôi giăng lưới dính cá rô nhiều. Mỗi đêm, tôi giăng 10 tay lưới (mỗi tay 200m) dính khoảng 10kg cá rô đồng. Hiện thương lái cân xô với giá 40.000 đồng/kg, tôi thu được ngót nghét 300.000 đồng”.

Hiện nguồn cá ngư dân khai thác được trên đồng chủ yếu là cá rô, cá sặc, cá linh, cá chốt, cua, ốc… Trước đây, vào mùa nước nổi, nguồn lợi thủy sản rất phong phú, giá rất rẻ. Bây giờ, nhiều người đánh bắt riết, thiên nhiên không còn hào phóng nữa. Do đó, cá đồng bán được giá cao, ngư dân và tiểu thương có thu nhập rủng rỉnh lúc nông nhàn. Ngày trước con cá chốt ít ai ăn, dính lưới nhiều đến nỗi ngư dân cắt đầu làm mắm, thế nhưng hiện loài cá này được bạn hàng bán với giá từ 100.000 - 120.000 đồng/kg.

“Bây giờ cá chốt vùng cánh đồng trong ít dần. Trước đây, mỗi buổi giăng lưới, tôi thu hoạch hơn 10kg. Cá chốt loại bằng ngón tay cái làm món nào cũng ngon”, anh Nguyễn Văn Hào - ngư dân chuyên giăng lưới trên đồng bày tỏ.

Điểm hẹn trên đồng

Trưa nắng gắt, ngược lên vùng biên giới, chúng tôi gặp nhiều chiếc vỏ lãi chẻ nước ràn rạt lướt trên các dòng kênh của xã Nhơn Hội để mang cá về cân cho tiểu thương. Dòng kênh này dẫn nước từ nhánh sông Phú Hội cuồn cuộn phù sa đỏ quạch, mang theo lượng thủy sản dồi dào.

Không hẹn mà gặp, đến mùa lũ thì giữa ngư dân và thương lái có dịp hội ngộ. Ngày nay, tranh thủ có mối làm ăn, nhiều thương lái chạy ghe một mạch vào đồng rồi cắm sào đợi ngư dân mang cá về cân tại chỗ. Hàng chục năm gắn bó với nghề buôn cá trên đồng, bà Hồ Thị Nói (57 tuổi) đã quen với cuộc sống gạo chợ nước sông.

Mỗi buổi trưa bà tranh thủ giục con chạy ghe ra đồng đậu lại để cân cá cho ngư dân. Bà ngồi trên mui ghe trông coi ngư dân xúc cá lên cân, sau đó con bà phân loại từng con cá lớn nhỏ rọng sống trong khoang. Những con cá heo, chạch, trèn bầu, trèn răng, kết bạc… bơi rộ nước trong khoang ghe của bà Nói trông mê mắt.

Nhìn xa xăm trên đồng, từng ngư dân mang cá ngon vừa bắt chở về cân liên tục. Lượng cá ngon nhiều, giá cũng rẻ hơn. “Cá chạch, kết bạc, trèn... dao động từ 120.000 - 130.000 đồng/kg. Tôi thu mua của bà con giá cao để tạo động lực cho họ mưu sinh trên đồng”, bà Nói cho biết.

Quả thật, ở vùng biên tuy không giàu có nhưng bù lại thiên nhiên hào phóng ban tặng cho bà con lượng lớn thủy sản trong mùa lũ. “Trên cơm dưới cá chú em ơi! Cá lớn, cá bé nhiều lắm! Nhiều lúc, cá ăn không hết phải làm khô, mắm dự trữ bán dần quanh năm”, bà Nói cười khúc khích. Nghe bà Nói khoe nguồn đặc sản ăn không hết, chúng tôi cảm nhận được sự hào phóng của thiên nhiên ban tặng cho bà con nghèo ven biên “túi cá” đồng. Từ bao đời nay, nhờ nguồn thủy sản dồi dào đã giải quyết việc làm cho số đông bà con mưu sinh theo con nước.

Bà Nói bồi hồi nhớ lại, ngày trước mỗi khi lũ “bêu” đồng, bà thu mua cá, tôm nhiều. Hôm nào trúng ngay con nước cá ra, bà cân được hàng tấn cá ngon đủ loại. Có thâm niên trong nghề, bà Nói được nhiều ngư dân biết đến. Nhờ vậy, hằng ngày bà thu mua nhiều loại cá. “Hồi đó, khi con nước phân đồng, cá trèn, cá kết loại 3 ngón tay nhiều lắm. Loại cá này, tôi thu mua rồi giao lại cho cơ sở làm khô bán dịp tết, giá từ 300.000 - 400.000 đồng/kg”, bà Nói kể.

Trưa hanh nắng, trên đồng lũ tiếng máy ầm ì của những người đi dỡ đú tiếp tục mang cá đồng về bán buổi chợ chiều tạo nên không khí làm ăn sôi động mùa nước nổi.

THÀNH CHINH