Rõ dần phương án đầu tư tuyến đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh

Phù hợp quy hoạch

Đã có thêm chỉ dẫn để UBND tỉnh Quảng Ninh tiến hành thẩm định hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh do Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VINSPEED đề xuất.

Trong Công văn số 14690/BXD-KHTC gửi UBND tỉnh Quảng Ninh cuối tuần trước, Bộ Xây dựng cho biết, Quy hoạch Mạng lưới đường sắt Việt Nam thời kỳ 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 2404/QĐ-TTg ngày 29/10/2025.

Theo đó, tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Quảng Ninh từ ga Cổ Loa (kết nối với tuyến đường sắt đô thị số 4, Hà Nội), qua ga Gia Bình (kết nối với Cảng hàng không quốc tế Gia Bình) đến ga Hạ Long Xanh (kết nối với tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái) được quy hoạch là tuyến đường đôi, khổ 1.435 mm, chiều dài khoảng 124 km.

“Vì vậy, việc đầu tư Dự án Đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh như đề xuất của VINSPEED là cơ bản phù hợp với Quy hoạch mạng lưới đường sắt”, Công văn số 14690/BXD-KHTC do ông Nguyễn Danh Huy, Thứ trưởng Bộ Xây dựng ký nêu rõ.

Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh nghiên cứu bổ sung giải pháp kết nối tuyến đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh với tuyến đường sắt đô thị số 4 để bảo đảm kết nối với trung tâm TP. Hà Nội thuận lợi, hiệu quả; bổ sung thuyết minh kết nối với Cảng hàng không quốc tế Gia Bình; giải pháp kết nối với các tuyến đường sắt quốc gia Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái; kết nối với mạng lưới đường sắt trong khu đầu mối Hà Nội; mạng lưới đường sắt đô thị Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh.

Theo đề xuất của VINSPEED, tuyến đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh có điểm đầu tại Trung tâm Hội chợ triển lãm quốc gia (Cổ Loa), xã Đông Anh, TP. Hà Nội; điểm cuối tại Khu công viên rừng, phường Việt Hưng, tỉnh Quảng Ninh (đối diện Khu đô thị Vinhomes Hạ Long Xanh).

Dự án thực hiện đầu tư mới đường sắt vận chuyển hành khách dài 120 km, đường đôi khổ đường 1.435 mm, điện khí hóa. Tốc độ thiết kế tuyến chính 350 km/h; đoạn qua Hà Nội tốc độ thiết kế 120 km/h. Trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, VINSPEED đề xuất, Dự án Đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh có tổng mức đầu tư khoảng 5,54 tỷ USD, thực hiện theo hình thức đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư.

Về lựa chọn hình thức đầu tư, Bộ Xây dựng cho biết, theo quy định pháp luật hiện hành có 3 hình thức đầu tư (đầu tư công, đầu tư theo phương thức PPP, đầu tư kinh doanh). Việc VINSPEED đề xuất đầu tư theo hình thức đầu tư kinh doanh là phù hợp với chủ trương của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. “Tuy nhiên, cần so sánh, đánh giá giữa 3 hình thức nêu trên để làm rõ việc lựa chọn hình thức đầu tư kinh doanh là phù hợp, hiệu quả”, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết.

Áp lực tiến độ

Liên quan đến công nghệ, tiêu chuẩn kỹ thuật cho tuyến đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh, Bộ Xây dựng cho rằng, kinh nghiệm tại Đức và Tây Ban Nha cho thấy, đối với các tuyến ngắn, khối lượng vận tải không lớn, lựa chọn tốc độ khoảng 200 - 250 km/h.

Theo quy định của Luật Đường sắt, đường sắt tốc độ cao có tốc độ thiết kế ≥200 km/h; trong điều kiện tuyến Hà Nội - Quảng Ninh có chiều dài tương đối ngắn, đoạn đầu - cuối bị hạn chế địa hình nên chỉ bảo đảm tốc độ thiết kế 120 - 160 km/h.

Bên cạnh đó, do nhu cầu vận tải không lớn, nên Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh và đơn vị đề xuất Dự án bổ sung so sánh, đánh giá chi phí đầu tư, vận hành khai thác các phương án tốc độ 200 km/h, 250 km/h, 350 km/h để lựa chọn tốc độ phù hợp.

Nhà đầu tư đề xuất triển khai đầu tư Dự án từ quý IV/2025; phấn đấu hoàn thành Dự án vào năm 2027; khai thác thương mại năm 2028. Theo Bộ Xây dựng, tiến độ này rất áp lực, nên cần rà soát, tính toán kỹ để bảo đảm tính khả thi, an toàn, chất lượng công trình.

“Tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Quảng Ninh có quy mô đầu tư tương đối lớn, công nghệ - kỹ thuật phức tạp; để đầu tư khả thi, hiệu quả, nhà đầu tư cần chuẩn bị kỹ lưỡng điều kiện bảo đảm về năng lực tài chính, triển khai và quản lý dự án, quản trị, kinh doanh và khai thác cũng như kỹ thuật công nghệ…, có các biện pháp quản lý rủi ro đối với Dự án”, Công văn số 14690/BXD-KHTC nêu rõ.

Anh Minh