Radar trăm triệu USD ở Crimea bị Ukraine tập kích: Lỗ hổng trong 'lá chắn phòng không' Nga

"Số lượng máy bay Nga tại bán đảo Crimea tiếp tục suy giảm nhờ nhiệm vụ tác chiến thành công của đơn vị đặc nhiệm 'Bóng ma'", GUR cho biết hôm 21/9, tuyên bố đã phá hủy 3 trực thăng đa dụng Mi-8 và 1 radar cảnh giới Nebo-U của Nga.

Đây không phải lần đầu tiên loại radar tối tân này của Nga bị Ukraine tuyên bố phá hủy. Hiện Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin này.

Radar Nebo-U là một trong những hệ thống cảnh giới tầm xa hiện đại của Nga, được thiết kế và đưa vào biên chế vào năm 2010.

Đây là một phần trong mạng lưới phòng không – cảnh báo sớm nhiều tầng của Nga, đóng vai trò như “mắt thần” từ xa, cung cấp dữ liệu cho các tổ hợp phòng không chiến lược như S-300 hay S-400.

Radar Nebo-U hoạt động trên dải sóng mét (VHF), một lợi thế quan trọng vì các loại máy bay tàng hình thường được thiết kế để tránh bị phát hiện bởi radar dải sóng decimet và centimet.

Nhờ đó, Nebo-U có thể phát hiện ra “dấu vết” của những máy bay như F-35 hoặc B-2 dù ở cự ly xa.

Tầm phát hiện mục tiêu của hệ thống được ước tính trong khoảng 400–600 km, có khả năng bao phủ không gian trên diện rộng với độ cao theo dõi lên tới hơn 70 km.

Ngoài việc phát hiện mục tiêu, Nebo-U còn có thể phân loại, xác định tọa độ và truyền dữ liệu trực tiếp cho các hệ thống phòng không chiến lược như S-300PMU-2 hoặc S-400 Triumf.

Hệ thống radar này được bố trí trên khung gầm xe việt dã hạng nặng MAZ hoặc BAZ, cho phép di chuyển cơ động trên nhiều địa hình.

Thời gian triển khai hoặc thu hồi một tổ hợp thường mất vài giờ, vì vậy trong thực tế chiến trường, radar Nebo-U thường được bố trí ở các vị trí an toàn, có lực lượng bảo vệ đi kèm.

Tuy nhiên, do kích thước lớn với ăng-ten khổng lồ, khi đã triển khai, Nebo-U trở thành mục tiêu dễ bị phát hiện và tấn công bởi UAV cảm tử, đạn pháo phản lực hay tên lửa tầm xa.

Về giá trị, một tổ hợp Nebo-U được ước tính khoảng 100 triệu USD, phản ánh mức độ phức tạp của công nghệ và vai trò chiến lược trong mạng lưới phòng không Nga.

Đây không chỉ là khí tài đơn lẻ, mà còn là một mắt xích quan trọng trong hệ thống radar cảnh giới nhiều tầng, vốn phối hợp giữa các loại radar dải sóng khác nhau để hình thành bức tranh toàn cảnh về tình hình trên không.

Việc một trạm Nebo-U bị phá hủy hoặc hư hại sẽ gây ra những “lỗ hổng” nhất định trong vùng cảnh giới, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát hiện sớm các đòn tấn công từ xa.

Nếu đúng là Nebo-U ở Crimea bị UAV Ukraine đánh trúng, sự kiện này mang ý nghĩa lớn cả về quân sự lẫn tâm lý.

Nó cho thấy Ukraine đã vươn tới khả năng vô hiệu hóa những tài sản chiến lược đắt giá của Nga, bằng cách sử dụng phương tiện rẻ hơn rất nhiều.

Đồng thời, nó đặt ra câu hỏi về khả năng bảo vệ của quân đội Nga trước mối đe dọa ngày càng phổ biến từ UAV tầm xa, vốn có thể xuyên thủng các lớp phòng không truyền thống.

Trong bức tranh rộng hơn, đây cũng là minh chứng cho xu thế “bất đối xứng” trong chiến tranh hiện đại: một hệ thống radar trị giá hàng chục triệu USD có thể bị hạ gục chỉ bởi vài chiếc UAV giá rẻ, làm thay đổi cán cân sức mạnh trên chiến trường.

Việt Hùng

Theo Kyiv Post, TASS