Rà soát, thống nhất hệ thống pháp luật về đầu tư

Bảo đảm tính minh bạch, chặt chẽ, thống nhất

Đại biểu (ĐB) Đồng Ngọc Ba cho rằng Luật Đầu tư có vị trí, vai trò trung tâm trong việc bảo đảm môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, quyết định đến tính hấp dẫn, năng lực cạnh tranh quốc gia về thu hút các nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

ĐB Đồng Ngọc Ba đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về nguyên tắc, căn cứ làm cơ sở để xác định ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Cơ bản nhất trí với nội dung dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi), ĐB Ba nêu 3 kiến nghị để hoàn thiện dự án Luật.

Thứ nhất, về ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh (Điều 6), để giúp khắc phục những lúng túng, ý kiến không thống nhất về một số vấn đề liên quan đến ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh (như về cấm đầu tư kinh doanh thuốc lá nung nóng…), đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về nguyên tắc, căn cứ làm cơ sở để xác định ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh theo hướng: cấm đầu tư kinh doanh những ngành, nghề mà việc thực hiện sẽ trực tiếp xâm hại đến an ninh quốc gia, lợi ích công, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng, môi trường…

Thứ hai, về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (Điều 7), tại kỳ họp này, cùng với Luật Đầu tư (sửa đổi), một số dự án luật khác đang đồng thời trình Quốc hội (như Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Luật Xây dựng, Luật Thương mại điện tử…) cũng dự kiến sửa đổi quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện trong các lĩnh vực này.

Vì vậy, ĐB Ba đề nghị các cơ quan chủ trì soạn thảo các luật phối hợp chặt chẽ để nghiên cứu, quy định tập trung tại dự thảo Luật Đầu tư về ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, trên cơ sở thống nhất về chính sách với các dự thảo luật liên quan, tạo thuận lợi cho việc tiếp cận, viện dẫn và áp dụng quy định pháp luật về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Thứ ba, về hình thức ưu đãi đầu tư, ngoài các hình thức quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 15, dự thảo Luật (điểm đ khoản 2 Điều 15) còn quy định giao thẩm quyền cho Thủ tướng Chính phủ được quyết định “các hình thức ưu đãi khác”. Về hình thức hỗ trợ đầu tư, ngoài các hình thức hỗ trợ đầu tư quy định từ điểm a đến điểm h khoản 3 Điều 15, dự thảo Luật (điểm i khoản 3 Điều 15) còn quy định giao thẩm quyền cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định “các hình thức hỗ trợ đầu tư khác”.

Để bảo đảm tính minh bạch, chặt chẽ, tránh sự không thống nhất cũng như nguy cơ lạm dụng trong thực tiễn, ĐB Đồng Ngọc Ba đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về nguyên tắc, căn cứ làm cơ sở để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định về “hình thức ưu đãi đầu tư khác”, “hình thức hỗ trợ đầu tư khác” ngoài các hình thức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đã được Luật quy định.

ĐB Lê Kim Toàn nêu ý kiến về quy định của pháp luật liên quan đến thu hút đầu tư. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Liên quan đến dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), ĐB Lê Kim Toàn bày tỏ quan tâm đến quy định của pháp luật liên quan đến thu hút đầu tư.

Lâu nay, các địa phương thường hay kêu gọi đầu tư bằng 2 hình thức: tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư hoặc tổ chức các đoàn đi xúc tiến đầu tư (có thể là trong nước hoặc ngoài nước). Cơ sở để kêu gọi đầu tư căn cứ vào quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; địa phương lên danh mục các dự án kêu gọi đầu tư, tổ chức các hội nghị xúc tiến đầu tư, gặp gỡ các đối tác để giới thiệu tiềm năng, lợi thế, yêu cầu đầu tư, các chính sách hỗ trợ đầu tư theo quy định của pháp luật hiện hành.

Tuy nhiên, khi thực hiện thì hệ thống pháp luật của chúng ta có những điều vướng. Điển hình, địa phương giới thiệu dự án, có nhà đầu tư đăng ký, hai bên ký biên bản ghi nhớ, coi như là đặt vấn đề. Nhưng có những dự án thuộc danh mục phải đấu thầu, đấu giá.

“Khi đã giới thiệu rồi, ký với nhau rồi, mà theo pháp luật là phải đấu thầu thực hiện dự án đấy, không được chỉ định. Không đấu thầu, đấu giá để thực hiện dự án là vi phạm pháp luật. Bây giờ giải quyết câu chuyện đó như thế nào? Bởi vậy, trong Luật Đầu tư (sửa đổi) cần phải rà soát, điều chỉnh nội dung để thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành”-ĐB Toàn nói.

Tiếp công dân trực tuyến - quy định tiến bộ, phù hợp thực tiễn

Với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, nhiều ý kiến tại phiên thảo luận tổ bày tỏ quan tâm đến khoản 1 Điều 1 dự thảo Luật đã bổ sung Điều 3a về hình thức tiếp công dân, theo đó quy định về tiếp công dân trực tiếp và trực tuyến.

Đa số ý kiến đồng tình với quy định của dự thảo Luật về việc bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến.

Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Siu Hương đồng tình với việc bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Theo Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Siu Hương, đây là quy định hết sức tiến bộ. Trong giai đoạn hiện nay, khi thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đơn vị cấp tỉnh rộng hơn, cấp xã cũng rộng hơn, hình thức tiếp công dân trực tuyến sẽ giúp người dân không phải đi xa, tiết kiệm được chi phí đi lại.

Tuy nhiên, ĐB Hương cũng đề nghị Chính phủ quy định cụ thể những vấn đề liên quan để quá trình triển khai việc tiếp công dân trực tuyến chặt chẽ và thuận lợi trên thực tế.

Cụ thể là các vấn đề về tiêu chuẩn bảo mật dữ liệu, giá trị pháp lý của việc tiếp công dân trực tuyến và cơ chế lưu trữ, kiểm tra, công khai phản hồi việc giải quyết nội dung kiến nghị của công dân. Hệ thống tiếp công dân trực tuyến cũng phải đảm bảo xác thực người dùng qua định danh điện tử và mã hóa dữ liệu, có nhật ký truy cập phục vụ cho việc kiểm tra, giám sát.

Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lý Tiết Hạnh đề xuất bổ sung hình thức tiếp công dân trực tiếp kết hợp với trực tuyến. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Bên cạnh 2 hình thức tiếp công dân trực tiếp và tiếp công dân trực tuyến, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lý Tiết Hạnh đề xuất bổ sung hình thức tiếp công dân trực tiếp kết hợp với trực tuyến. Hiện nay, hình thức này đã được triển khai ở một số địa phương và thể hiện ưu điểm trong quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trụ sở tiếp công dân có ở cấp tỉnh và cấp xã.

Về trách nhiệm tiếp công dân (Điều 4), sẽ có 3 chủ thể tiếp công dân: các cơ quan, tổ chức, đơn vị; ĐBQH, đại biểu HĐND; các tổ chức chính trị, Ủy ban MTTQ Việt Nam.

Theo ĐB Hạnh, chủ thể “ĐBQH, đại biểu HĐND” có những đặc thù trong quá trình tiếp công dân. Các quy định liên quan nêu trong dự thảo Luật chưa đầy đủ, chưa bao quát, thậm chí là gây khó cho đại biểu trong quá trình tiếp công dân. Do đó, ĐB Hạnh đề xuất ban soạn thảo quy định cụ thể, chi tiết hơn để làm rõ hơn “vai” của chủ thể tiếp công dân này.

MAI LÂM