Ra mắt hệ thống phát hiện nhiễu thông tin di động Make in Viet Nam

Bộ Khoa học và Công nghệ vừa ra mắt iSpectra - hệ thống giám sát và phát hiện nhiễu thông tin di động, biến trạm BTS thành "cảm biến" kiểm soát tần số.

iSpectra là hệ thống giám sát và phát hiện nhiễu thông tin di động do Cục Tần số vô tuyến điện (Bộ KH&CN) phối hợp các nhà mạng Việt Nam phát triển, lần đầu tiên trên thế giới biến trạm BTS thành "cảm biến" kiểm soát tần số, giúp phát hiện và xử lý nhiễu nhanh, chính xác.

Về khả năng kết nối đến các hệ thống khác, ngoài hệ thống trạm của các nhà mạng. iSpectra sẽ được thông minh hóa, áp dụng công nghệ AI và Machine Learning phân tích chuyên sâu với khối lượng dữ liệu lớn hơn để dự đoán thiết bị gây nhiễu và khoanh vùng vị trí nguồn nhiễu.

Trước đó, trong giai đoạn 2023-2025, Cục phối hợp với các nhà mạng di động hoàn thành Hệ thống giám sát và phát hiện nhiễu thông tin di động theo triết lý mới, biến trạm BTS thành các "sensor" kiểm soát tần số. Khi đó, hệ thống cũng được kết nối và kiểm tra chéo giữa các nhà mạng, đem lại hiệu quả xử lý nhiễu nhanh hơn.

Ra mắt hệ thống phát hiện nhiễu thông tin di động Make in Viet Nam.

"Đây là sáng kiến đột phá, lần đầu tiên trên thế giới một cơ quan quản lý phát triển hệ thống thu thập dữ liệu di động kết nối trực tiếp với các nhà mạng di động", đại diện Cục cho biết.

Hệ thống ra đời trong bối cảnh bùng nổ của mạng 4G, 5G với mật độ trạm gốc dày đặc, cùng quá trình đô thị hóa nhanh chóng, sự gia tăng đột biến của thiết bị vô tuyến điện, làm tăng số lượng trạm gốc bị nhiễu, gây ảnh hưởng chất lượng mạng. Trong khi đó, việc xác định nguyên nhân và xử lý nhiễu cho các trạm gốc này thường kéo dài, tốn công sức, thời gian của nhà mạng và cơ quan quản lý. Từ đó, yêu cầu xây dựng một hệ thống giám sát về can nhiễu đến các mạng di động trong cả nước được đặt ra.

Đại diện Viettel cho biết từ khi đưa vào sử dụng, hệ thống giúp chủ động phát hiện 70 nguồn nhiễu, tăng 65% so với trung bình một quý năm 2024, với độ chính xác đạt 76%, tăng so với mức 65% trước đây. Việc này giúp giảm tối thiểu 50% thời gian xử lý nhiễu, tương đương 1.080 giờ làm việc mỗi năm.

Đại diện nhà mạng cũng đề xuất hệ thống bổ sung các tính năng như tích hợp AI để giúp tự động khoanh vùng và xác định vị trí nguồn nhiễu, tự động phân tích, phân loại nguồn nhiễu là nhiễu nội hay nhiễu ngoại, mở rộng giải pháp cho các trạm 5G, hoàn thiện tính năng thống kê báo cáo, API nhận thông tin kết quả xử lý cho nhà mạng.

Ông Lê Văn Tuấn, Cục trưởng Cục Tần số vô tuyến điện, Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định iSpectra ra đời từ sức mạnh phối hợp giữa cơ quan quản lý và các nhà mạng. Đây là giải pháp mà nhiều quốc gia mong muốn nhưng chưa triển khai được. Trong thời gian tới, iSpectra sẽ được tích hợp AI để tự động khoanh vùng, phân tích nguồn nhiễu, mở rộng cho mạng 5G và giới thiệu ra quốc tế, khẳng định vị thế công nghệ Make in Viet Nam.

"Tôi đã chia sẻ hệ thống này với nhiều quốc gia và các nhà sản xuất thiết bị viễn thông, nhưng chưa bên nào triển khai được giải pháp tương tự. iSpectra ra đời dựa trên sức mạnh phối hợp giữa cơ quan quản lý và các nhà mạng", ông Tuấn nói.

Tô Hội