Quyết liệt truy quét buôn lậu, gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Bài 1: Gian lận thương mại ngày càng tinh vi

Mặc dù, thời gian qua, nhiều đường dây buôn lậu, gian lận thương mại ở các địa phương đã bị lực lượng chức năng phanh phui và xử lý nghiêm, nhưng thực tế cho thấy "cuộc chiến" này vẫn còn rất cam go bởi những thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại ngày càng tinh vi, khó lường.

Muôn nẻo gian lận…

Ngày 16/5 vừa qua, vụ việc lực lượng Công an thành phố Hà Nội triệt phá một kho, xưởng sản xuất và tàng trữ khoảng 100 tấn thuốc tân dược và thực phẩm chức năng giả tại thị trấn Như Quỳnh (Văn Lâm) đã khiến dư luận hết sức bàng hoàng, lo ngại. Theo thông tin từ cơ quan công an, sau gần một năm điều tra, theo dõi, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an thành phố Hà Nội đã triệt phá thành công ổ nhóm sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm và trang thiết bị y tế do Phạm Ngọc Tiến và vợ là Đoàn Thị Nguyệt (cùng sinh năm 1988, thường trú tại Khu đô thị Xa La, phường Phúc La, quận Hà Đông, Hà Nội) cầm đầu. Tang vật thu giữ tại hiện trường lên tới hơn 100 tấn thuốc và thực phẩm chức năng giả các loại.

Đáng lo ngại hơn, theo điều tra ban đầu, đối tượng Tiến - vốn là dược sĩ - đã tự nghĩ ra các công thức sản phẩm, sau đó mua nguyên vật liệu trôi nổi trong nước, giao cho nhân viên không có trình độ chuyên môn, không có bằng cấp chuyên ngành y dược thực hiện pha trộn, ép viên thành dạng nang, đóng gói bao bì nhái theo các thương hiệu nổi tiếng, gắn nhãn mác nước ngoài để tạo vỏ bọc là thực phẩm chức năng nhập khẩu chính hãng. Các sản phẩm này sau đó được bán ra thị trường dưới danh nghĩa hàng xách tay, hàng ngoại cao cấp. Đặc biệt, để che mắt cơ quan chức năng và tạo niềm tin với người tiêu dùng, ổ nhóm này vẫn duy trì hoạt động nhập khẩu chính ngạch một số mặt hàng với số lượng nhỏ nhằm hợp thức hóa giấy tờ, đánh vào tâm lý sính hàng ngoại của người tiêu dùng. Chính thủ đoạn tinh vi này đã giúp chúng hoạt động trong thời gian dài mà không bị phát hiện, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân, làm xói mòn niềm tin vào hệ thống phân phối dược phẩm, thực phẩm chức năng, đồng thời gây thiệt hại cho các doanh nghiệp kinh doanh chân chính. Chị Nguyễn Thị Hoa, người dân thị trấn Như Quỳnh (Văn Lâm) lo lắng: Nghe thông tin cả trăm tấn thuốc và thực phẩm chức năng giả bị phát hiện ngay gần nhà mà tôi choáng váng. Gia đình tôi cũng đang dùng mấy loại thực phẩm chức năng, giờ thực sự hoang mang không biết có an toàn không.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, các loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đang phát triển mạnh mẽ. Song song với sự mở rộng mạng lưới thương mại, hoạt động mua bán hàng hóa qua Internet, mạng xã hội ngày càng phổ biến, dẫn đến tình trạng khó kiểm soát, tạo điều kiện cho các đối tượng xấu trà trộn hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Lợi dụng nhu cầu tiêu dùng tăng cao, một số cá nhân, tổ chức đã có hành vi buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng nhái, đặc biệt trong các lĩnh vực như thực phẩm, dược phẩm, thời trang, mỹ phẩm... gây thiệt hại lớn cho người tiêu dùng, thất thu cho ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và làm xói mòn niềm tin của người dân vào thị trường.

Siết chặt quản lýthị trường

Trước tình hình đó, lực lượng chức năng trong tỉnh đã chủ động vào cuộc, tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Theo thống kê, chỉ trong quý I/2025, các lực lượng chức năng trong tỉnh đã khởi tố điều tra 48 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng kém chất lượng với 55 bị can; xử lý vi phạm hành chính 513 vụ việc. Cơ quan chức năng đã tiến hành tiêu hủy gần 4,4 tấn thịt và chế phẩm từ thịt lợn không đảm bảo chất lượng, 750 kg lòng trắng trứng gà, 458 kg giá đỗ, 150 kg bánh kẹo và hơn 800 gói kẹo các loại không rõ nguồn gốc.

Lực lượng quản lý thị trường tỉnh kiểm tra các sản phẩm sữa tại huyện Tiên Lữ

Một trong những vụ việc điển hình là ngày 16/1/2025, Đội QLTT số 1 phối hợp với Công an tỉnh kiểm tra, xử lý một cửa hàng kinh doanh quần, áo vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử. Cơ sở này bị phạt hành chính 20 triệu đồng và bị tịch thu số hàng hóa vi phạm trị giá 32 triệu đồng. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện gần 500 chiếc áo sơ mi nam không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.

Ngoài lĩnh vực hàng tiêu dùng, tình trạng vi phạm trong lĩnh vực dược phẩm, thực phẩm chức năng cũng rất đáng báo động. Nhiều vụ việc sản xuất thuốc giả, thực phẩm chức năng giả với quy mô toàn quốc bị phanh phui thời gian qua đã gây hoang mang trong dư luận. Tại Hưng Yên, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Y tế đã đẩy mạnh kiểm tra đột xuất các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn.

Trong tháng 4 và tháng 5/2025, Sở Y tế đã kiểm tra và xử phạt 20 cơ sở kinh doanh thuốc vi phạm hành chính, chiếm hơn 30% số cơ sở được kiểm tra. Các lỗi vi phạm phổ biến gồm: Kinh doanh khi chưa có Giấy chứng nhận đủ điều kiện, Giấy chứng nhận thực hành tốt nhà thuốc (GPP) hết hạn, không sử dụng phần mềm quản lý nhập - xuất - tồn kho thuốc theo quy định, không theo dõi được số lô, hạn dùng, nguồn gốc thuốc... Đặc biệt, tại quầy thuốc Du Mỹ (xã Đào Dương, huyện Ân Thi), đoàn kiểm tra đã phát hiện cơ sở quảng cáo sai công dụng của một số loại thuốc như Alphamycon và Emtricitabine không có chức năng đào thải vi rút HPV như quảng bá. Ngoài ra, Giấy chứng nhận GPP đã hết hạn nhưng cơ sở chưa thực hiện hồ sơ đánh giá lại theo quy định.

Mặc dù trong đợt kiểm tra này chưa phát hiện cơ sở bán thuốc giả, nhưng theo ghi nhận trước đó, đã có cơ sở kinh doanh dược liệu sơ chế không đảm bảo chất lượng, không có giấy tờ hợp pháp tại huyện Khoái Châu. Trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 1,5 nghìn cơ sở kinh doanh thuốc với hàng nghìn sản phẩm lưu thông, việc kiểm tra, kiểm nghiệm, giám sát chất lượng thuốc đang được triển khai thường xuyên, liên tục.

Cần sự chung taycủa cộng đồng

Để nâng cao hiệu quả quản lý thị trường, bên cạnh sự quyết liệt của lực lượng chức năng, việc tuyên truyền, vận động người dân và doanh nghiệp tích cực tham gia phát hiện, tố giác các hành vi vi phạm là yếu tố then chốt. Đồng chí Trần Tùng Lâm, Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Hưng Yên cho biết: Ngoài sự vào cuộc của các lực lượng chức năng, các doanh nghiệp cũng cần chủ động liên doanh, liên kết để chống lại hàng giả, hàng nhái. Khi phát hiện sản phẩm bị làm giả, doanh nghiệp cần kiên quyết lên tiếng để được hỗ trợ và cùng xây dựng một thị trường lành mạnh. Cùng với đó, các doanh nghiệp cũng nên đầu tư vào công tác truyền thông, xây dựng hệ thống nhận diện thương hiệu, tem chống hàng giả, bao bì chất lượng cao, đồng thời thiết lập đường dây nóng để tiếp nhận phản hồi từ người tiêu dùng, qua đó phát hiện và xử lý nhanh các dấu hiệu vi phạm trên thị trường.

Chi cục QLTT tỉnh cũng đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, nhằm khuyến khích người dân hỗ trợ cơ quan chức năng bằng cách báo tin kịp thời những vụ việc bất thường. Việc này không chỉ giúp kiểm soát thị trường tốt hơn mà còn góp phần xây dựng thói quen tiêu dùng văn minh, có trách nhiệm. Công tác quản lý thị trường, chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng là một cuộc chiến không dễ dàng và cần có sự vào cuộc đồng bộ, trách nhiệm của toàn xã hội. Tỉnh đang quyết tâm xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và cộng đồng doanh nghiệp. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu lâu dài, sự hợp tác, đồng hành của người dân và doanh nghiệp sẽ là yếu tố quan trọng, quyết định đến thành công trong việc gìn giữ một thị trường lành mạnh, phát triển bền vững.

Thanh Hải - Vi Ngoan