Quy mô kinh tế Việt Nam tăng 5 bậc, đạt 510 tỷ USD năm 2025

Sáng 20/10, tại Nhà Quốc hội đã diễn ra khai mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sau bài phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trình bày báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2025 và 5 năm giai đoạn 2021-2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.

Từ bản lĩnh vượt khó đến sức bật tăng trưởng

Báo cáo trước Quốc hội, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, nhiều vấn đề vượt dự báo, đặc biệt là hậu quả nặng nề của đại dịch Covid-19, Việt Nam đã giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và đạt kết quả toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực.

Sáng 20/10, Quốc hội khai mạc Kỳ họp thứ 10, Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước tham dự. Ảnh: QH

22/26 chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu của giai đoạn 2021–2025 đã đạt và vượt kế hoạch; riêng năm 2024 và 2025 hoàn thành toàn bộ 15/15 chỉ tiêu đề ra. Tăng trưởng GDP năm 2025 dự kiến trên 8%, bình quân giai đoạn đạt 6,3%/năm, cao hơn nhiệm kỳ trước. Tốc độ tăng trưởng bốn năm liên tiếp (2022–2025) đạt bình quân 7,2%/năm, đưa Việt Nam trở lại nhóm quốc gia tăng trưởng cao hàng đầu thế giới.

Quy mô nền kinh tế tăng từ 346 tỷ USD năm 2020 lên 510 tỷ USD năm 2025, tăng 5 bậc lên vị trị 32 thế giới, GDP bình quân đầu người đạt khoảng 5.000 USD năm 2025, gấp 1,4 lần năm 2020. Việt Nam vươn lên vị trí thứ 32 toàn cầu về quy mô GDP, trở thành nền kinh tế thu nhập trung bình cao.

Các tổ chức quốc tế uy tín như IMF, Standard Chartered đánh giá Việt Nam nằm trong nhóm 10 nước tăng trưởng cao nhất thế giới, đồng thời là 1 trong 5 nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Á. Thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE nâng hạng từ “cận biên” lên “mới nổi thứ cấp” – dấu mốc khẳng định niềm tin của nhà đầu tư vào triển vọng dài hạn.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định. Lạm phát được kiểm soát dưới 4%, tỷ giá, lãi suất ổn định; nợ công giảm còn khoảng 35-36% GDP, thấp hơn nhiều so với ngưỡng an toàn 60%. Thu ngân sách giai đoạn 2021–2025 ước đạt 9,6 triệu tỷ đồng, vượt xa mục tiêu đề ra; trong khi đó, Chính phủ vẫn miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí trên 1,1 triệu tỷ đồng để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Ba đột phá chiến lược được triển khai quyết liệt, mở ra không gian phát triển mới. Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế đạt kết quả đột phá với trên 180 luật, pháp lệnh, nghị quyết và 820 nghị định được ban hành – nhiều nhất trong một nhiệm kỳ. Gần 4.300 quy định, thủ tục hành chính được cắt giảm, đơn giản hóa.

Thủ tướng Phạm Minh Chính báo cáo trước Quốc hội về tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, giai đoạn 2021-2025 và dự kiến Kế hoạch năm 2026. Ảnh: QH

Kết cấu hạ tầng phát triển mạnh mẽ, tạo bước ngoặt về liên kết vùng và năng lực cạnh tranh. Đến hết năm 2025, Việt Nam hoàn thành 3.245km đường cao tốc và 1.711km đường ven biển, vượt xa kế hoạch. Hàng loạt công trình quy mô lớn như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường sắt đô thị, cảng biển và hạ tầng năng lượng trọng điểm được đưa vào vận hành, góp phần định hình diện mạo mới của đất nước.

Bên cạnh đó, các động lực tăng trưởng mới được hình thành rõ nét: Tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 33,2% GDP; vốn đầu tư công tăng gần 55% so với nhiệm kỳ trước; vốn FDI đạt 185 tỷ USD – đưa Việt Nam vào nhóm 15 quốc gia đang phát triển thu hút FDI lớn nhất thế giới. Kim ngạch thương mại đạt kỷ lục 900 tỷ USD, xuất siêu hơn 88 tỷ USD.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành trụ cột mới của tăng trưởng. Việt Nam xếp hạng 44/139 quốc gia, vùng lãnh thổ về Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2025; 100% xã, phường đã có hạ tầng cáp quang; tốc độ Internet di động thuộc nhóm 20 thế giới; thương mại điện tử tăng bình quân 20%/năm. Đề án 06 giúp tiết kiệm chi phí xã hội khoảng 3.000 tỷ đồng mỗi năm.

Các lĩnh vực xã hội đạt kết quả toàn diện. Chỉ số phát triển con người (HDI) tăng 18 bậc, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,3%, thu nhập bình quân của người lao động đạt 8,3 triệu đồng/tháng. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 95,2%, giáo dục được miễn học phí từ mầm non đến phổ thông từ năm học 2025-2026. Việt Nam xếp thứ 46 thế giới về chỉ số hạnh phúc - tăng 37 bậc so với năm 2020.

Quốc phòng – an ninh được tăng cường, đối ngoại là điểm sáng. Việt Nam giữ vững độc lập, chủ quyền, an ninh biên giới, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc và cứu trợ nhân đạo quốc tế; tái đắc cử Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028; thiết lập quan hệ đối tác toàn diện, chiến lược với 38 quốc gia, trong đó có cả 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an.

Nhìn thẳng để đi tiếp

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng thẳng thắn chỉ rõ: Bên cạnh những kết quả rất đáng trân trọng, nền kinh tế vẫn đối mặt với không ít thách thức.

Áp lực ổn định kinh tế vĩ mô còn lớn, nhất là khi kinh tế thế giới phục hồi chậm, các yếu tố địa chính trị, thương mại và khí hậu biến động mạnh. Thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, vàng vẫn tiềm ẩn rủi ro. Một số ngành sản xuất - kinh doanh chưa phục hồi vững chắc, sức mua nội địa còn yếu.

Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số dù được quan tâm nhưng chưa thực sự trở thành động lực chính. Nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các ngành công nghiệp mũi nhọn và công nghệ mới còn thiếu.

Công tác cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy vẫn còn khâu chồng chéo, lúng túng ở một số nơi. Việc sắp xếp chính quyền địa phương hai cấp là bước đi khó, thực hiện trong thời gian ngắn, đòi hỏi sự thống nhất cao.

Các đại biểu tham dự kỳ họp. Ảnh: QH

Đời sống người dân vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo vẫn còn nhiều khó khăn; ô nhiễm môi trường, ùn tắc, ngập úng, sạt lở tại đô thị và miền núi chưa được xử lý triệt để. Thiên tai, thời tiết cực đoan diễn biến bất thường, đe dọa thành quả phát triển.

Về nguyên nhân, Thủ tướng cho rằng có cả yếu tố khách quan và chủ quan. Trước hết về khách quan, thế giới biến động nhanh, dịch bệnh và biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt. Về chủ quan: nội lực nền kinh tế còn yếu; tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào lao động giá rẻ, khai thác tài nguyên; năng lực đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chưa đáp ứng yêu cầu. Một bộ phận cán bộ, công chức còn tâm lý e ngại, sợ sai, sợ trách nhiệm; phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có lúc chưa chặt chẽ.

Từ thực tiễn chỉ đạo, điều hành, Chính phủ rút ra năm bài học lớn, trong đó nhấn mạnh:

Thứ nhất, đoàn kết, đồng lòng, thống nhất hành động là nền tảng của mọi thành công.

Thứ hai, phải bám sát thực tiễn, phản ứng chính sách kịp thời, linh hoạt, hiệu quả.

Thứ ba, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm giải trình, kiểm soát quyền lực; thực hiện “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả.

Thứ tư, nguồn lực phải được bố trí khả thi, hiệu quả; kiên quyết chống né tránh, đùn đẩy, sợ sai.

Thứ năm, tăng cường thông tin, truyền thông để củng cố niềm tin, tạo đồng thuận xã hội.

Từ nay đến cuối năm 2025, Chính phủ xác định trọng tâm là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên 8% gắn với ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, phấn đấu giải ngân 100% vốn đầu tư công; tháo gỡ khó khăn cho các dự án tồn đọng; khởi công và khánh thành hàng loạt công trình trọng điểm quốc gia vào ngày 19/12/2025 - trong đó có tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, hai trung tâm thể thao lớn tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội, chuẩn bị chu đáo để mọi người dân đón Tết Nguyên đán an vui, đủ đầy; huy động nguồn lực khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ; bảo đảm an ninh, trật tự, tăng cường hiệu quả đối ngoại, hội nhập quốc tế, củng cố niềm tin và khát vọng phát triển đất nước.

Thu Hường