Quy định số lượng phó chủ tịch HĐND, UBND tại các tỉnh mới

Sáng nay (16-6), với 466/466 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành (97,49% tổng số đại biểu), Quốc hội đã thông qua dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi.

Luật gồm 7 chương, 54 điều có hiệu lực thi hành từ ngày được thông qua.

Số đại biểu HĐND phường đang thực hiện chính quyền đô thị

Một nội dung đáng chú ý, Điều 53 của Luật quy định về tổ chức chính quyền địa phương tại phường thuộc TP Hà Nội, TP.HCM và TP Đà Nẵng nhiệm kỳ 2021 – 2026.

Theo đó, kể từ ngày 1-7-2025, chính quyền địa phương tại các phường hình thành trên cơ sở sắp xếp các phường thuộc TP Hà Nội, TP.HCM, TP Đà Nẵng đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị là cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND phường.

Với 466/466 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi. Ảnh: NT

Luật cũng quy định về cách xác định đại biểu HĐND phường. Cụ thể, đại biểu HĐND cấp huyện nhiệm kỳ 2021 - 2026 được xác định làm đại biểu HĐND của phường theo quy định này và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021 - 2026 của các xã, thị trấn được sắp xếp để hình thành phường.

Trường hợp không có đại biểu HĐND phường hoặc số lượng đại biểu HĐND không đủ thì thường trực HĐND TP được chỉ định thêm nhân sự làm đại biểu HĐND để hình thành HĐND lâm thời ở phường. Việc này phải bảo đảm có ít nhất là 1/3 tổng số đại biểu HĐND theo quy định để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND phường này cho đến khi HĐND phường nhiệm kỳ 2026 - 2031 được bầu ra.

Theo quy định tại khoản 2, Điều 30 của dự thảo Luật, việc xác định số lượng đại biểu HĐND cấp xã được thực hiện theo các nguyên tắc cụ thể.

Với xã ở miền núi, hải đảo có từ 5.000 dân trở xuống được bầu 15 đại biểu; có trên 5.000 dân đến 10.000 dân thì cứ thêm 1.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu; có trên 10.000 dân thì cứ thêm 3.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu nhưng tổng số không quá 30 đại biểu.

Những xã còn lại có từ 10.000 dân trở xuống được bầu 15 đại biểu; có trên 10.000 dân đến 20.000 dân thì cứ thêm 2.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu; có trên 20.000 dân thì cứ thêm 6.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu nhưng tổng số không quá 30 đại biểu;

Phường thuộc tỉnh có từ 10.000 dân trở xuống được bầu 15 đại biểu; có trên 10.000 dân đến 20.000 dân thì cứ thêm 2.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu; có trên 20.000 dân thì cứ thêm 6.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu nhưng tổng số không quá 30 đại biểu;

Phường thuộc TP có từ 15.000 dân trở xuống được bầu 15 đại biểu; có trên 15.000 dân đến 45.000 dân thì cứ thêm 6.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu; có trên 45.000 dân thì cứ thêm 7.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu nhưng tổng số không quá 30 đại biểu;

Đặc khu có từ 5.000 dân trở xuống được bầu 15 đại biểu; có trên 5.000 dân đến 10.000 dân thì cứ thêm 1.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu; có trên 10.000 dân thì cứ thêm 3.000 dân được bầu thêm 1 đại biểu nhưng tổng số không quá 30 đại biểu.

Bổ sung việc chỉ định HĐND lâm thời phường

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu trước đó, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết có ý kiến đề nghị không tổ chức HĐND ở phường vì các đô thị lớn như TP.HCM, Hà Nội đều đã thực hiện rất hiệu quả mô hình chính quyền đô thị.

Về nội dung này, việc quy định chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND tại dự Luật đã bám sát định hướng về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và phù hợp với định hướng sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013. Đồng thời, tại các điều, khoản của dự thảo Luật đã quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của chính quyền địa phương tỉnh, TP, xã, phường cũng đã có sự phân biệt giữa đô thị, nông thôn.

Theo đó, trong quá trình xây dựng các văn bản hướng dẫn chi tiết quy định của Luật liên quan đến mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Chính phủ sẽ phân định rõ hơn nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức bộ máy của các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác của UBND cấp tỉnh, cấp xã phù hợp với đặc điểm đô thị, nông thôn, hải đảo.

Cũng có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát các quy định về chính quyền đô thị của Hà Nội tại Luật Thủ đô để quy định chuyển tiếp tại dự thảo Luật cho phù hợp với thực tiễn của TP Hà Nội

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu và để triển khai Kết luận 167 của Bộ Chính trị Ban Bí thư, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, Chính phủ đã rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật cho phù hợp.

Theo đó, tại Điều 53 đã quy định chuyển tiếp đối với chính quyền địa phương tại các phường hình thành trên cơ sở sắp xếp các phường thuộc TP Hà Nội, TP.HCM, TP Đà Nẵng đang thực hiện tổ chức chính quyền đô thị theo quy định của Luật Thủ đô, Nghị quyết 131/2020 và Nghị quyết 136/2024 của Quốc hội là cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND phường (kể từ ngày 1-7-2025).

Đồng thời, bổ sung việc xác định số lượng đại biểu HĐND, việc chỉ định HĐND lâm thời phường, chỉ định chủ tịch, phó chủ tịch, trưởng ban của HĐND, chủ tịch, phó chủ tịch, ủy viên UBND phường nhiệm kỳ 2021 - 2026.

NHÓM PHÓNG VIÊN