'Quốc hội luôn đồng hành thực chất cùng Chính phủ và hệ thống chính trị'

Sáng 22-11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ nhất với chủ đề “Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh xây dựng pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của Quốc hội. Qua gần 80 năm từ ngày tổng tuyển cử đầu tiên, công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội đã đạt được nhiều kết quả tốt đẹp, nổi bật, hệ thống pháp luật ngày càng đầy đủ, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: QH

Lần đầu tiên diễn đàn xây dựng pháp luật được tổ chức cùng với việc tổng kết công tác nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội cho rằng đây là dịp để đánh giá khách quan, toàn diện công tác lập pháp của Quốc hội, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Theo ông Trần Thanh Mẫn, công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội trong nhiệm kỳ khóa XV có nhiều đổi mới, phát huy vai trò “đi trước một bước về thể chế”, khẳng định vị trí trung tâm của Quốc hội trong việc hoàn thiện thể chế.

Quốc hội đã sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 với tỷ lệ 100% đại biểu có mặt biểu quyết tán thành, ông Trần Thanh Mẫn nói đây là minh chứng sinh động cho việc Quốc hội thể chế hóa kịp thời chủ trương đúng đắn của Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, sát thực tiễn, thể hiện sự đồng thuận, thống nhất cao giữa ý Đảng và lòng Dân.

Quốc hội cũng đã xem xét, thông qua số lượng rất lớn các luật, nghị quyết, với nhiều quyết sách mang tính lịch sử, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Quốc hội đã linh hoạt, phản ứng kịp thời với những tình huống mới, quyết định những vấn đề khó, phức tạp thực tiễn cuộc sống đặt ra như: các cơ chế, chính sách phòng, chống dịch Covid - 19, cho phép Chính phủ ban hành nghị quyết điều chỉnh quy định khác luật trong một số trường hợp đặc biệt…

“Đây là những sáng kiến lập pháp chưa từng có tiền lệ, thể hiện tinh thần Quốc hội luôn đồng hành thực chất cùng Chính phủ và hệ thống chính trị”- ông Trần Thanh Mẫn nói.

Ngoài ra, lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn về hoạt động giám sát và nhiều phiên giải trình, hội thảo khoa học, nhằm gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật; thể hiện sự chủ động, cầu thị lắng nghe, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn phát sinh từ thực tiễn cuộc sống.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Chủ tịch Quốc hội đánh giá trong công tác lập pháp còn có một số khó khăn, hạn chế, như: việc hoàn thiện thể chế chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra; quy định trong một số luật chưa thực sự thích ứng nhanh với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và những vấn đề thực tiễn mới phát sinh; một số quy định pháp luật còn thiếu đồng bộ, khả thi, tính dự báo chưa cao.

Ông Trần Thanh Mẫn cũng nhắc lại phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 14 vừa qua: Một số chính sách chậm đi vào cuộc sống, còn nợ văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai chưa đồng đều; phân cấp, phân quyền chưa thật thông suốt, trách nhiệm giải trình có nơi chưa rõ ràng; xử lý các "điểm nghẽn" về đất đai, thị trường vốn, lao động có kỹ năng... chưa dứt điểm; truyền thông chính sách chưa "đúng - đủ - kịp thời".

Ông nhấn mạnh đây là những vấn đề cần chú trọng, khắc phục nhanh trong thời gian tới.

“Công tác xây dựng pháp luật phải được phối hợp chặt chẽ từ hai phía, một là Cơ quan trình và hai là Cơ quan thẩm tra. Nếu Cơ quan trình chuẩn bị từ sớm, từ xa, chuẩn bị kỹ hồ sơ trình cho Cơ quan thẩm tra là Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau đó trình Quốc hội thì chất lượng luật sẽ được nâng lên”- theo Chủ tịch Quốc hội.

Ông cũng lưu ý: Luật chúng ta có rồi, nhưng đòi hỏi phải ban hành Nghị định sớm, Nghị định có rồi phải ban hành Thông tư. Khi Luật, Nghị định, Thông tư có thì việc quán triệt, học tập trong cán bộ và Nhân dân là rất cần thiết, để làm sao mỗi cán bộ, mỗi người dân đều sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.

“Đây là vấn đề quan trọng nhất mà chúng ta phải tiếp tục triển khai trong thời gian tới”- ông nói thêm.

Cuối bài phát biểu, Chủ tịch Quốc hội nhắc tới yêu cầu tiếp tục thực hiện đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, động lực phát triển đất nước, xác định xây dựng pháp luật là “đột phá của đột phá”; rà soát những sơ hở, khoảng trống, vướng mắc, điểm nghẽn của pháp luật để kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện.

Đồng thời, bảo đảm tính đồng bộ, ổn định, khả thi, vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách trước mắt, vừa tạo khung pháp lý lâu dài cho phát triển bền vững, hội nhập quốc tế, ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, trí tuệ nhân tạo trong công tác xây dựng pháp luật.

ĐỨC MINH