Quốc hội đồng ý xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia

Chiều 30/11, Luật Dữ liệu đã được Quốc hội chính thức thông qua với 451/458 đại biểu tán thành, chiếm 94,15% tổng số đại biểu Quốc hội. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Luật Dữ liệu quy định về dữ liệu số; xây dựng, phát triển, bảo vệ, quản trị, xử lý, sử dụng dữ liệu số; Trung tâm dữ liệu quốc gia; Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia; sản phẩm, dịch vụ về dữ liệu số; quản lý về dữ liệu số; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động về dữ liệu số.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Dữ liệu. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Trước khi tiến hành biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày trước Quốc hội báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Về chuyển dữ liệu ra nước ngoài, cho tổ chức, cá nhân nước ngoài, một số ý kiến đề nghị xác định rõ loại dữ liệu bị cấm hoặc bị hạn chế chuyển ra nước ngoài, quy trình chuyển dữ liệu ra nước ngoài, cũng như trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi xảy ra sự cố trong việc truyền dữ liệu này. Có ý kiến đề nghị nghiên cứu để có sự phân loại các loại dữ liệu, có loại trừ đối với dữ liệu của các doanh nghiệp nước ngoài... để bảo đảm tính khả thi của điều luật.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến của ĐQBH, UBTVQH đã chỉ đã chỉ đạo nghiên cứu tiếp thu, rà soát và chỉnh lý tên điều này thành “Chuyển, xử lý dữ liệu xuyên biên giới”. Ngoài ra, UBTVQH thấy rằng, đây là nội dung mới, phức tạp, cần tiếp tục đánh giá trong quá trình thi hành Luật. Để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với thực tiễn và bảo đảm linh hoạt trong quá trình quản lý, UBTVQH đề nghị chỉ quy định những nội dung cơ bản mang tính nguyên tắc trong dự thảo Luật và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Về xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia, một số ý kiến đề nghị chỉ quy định khái quát mang tính nguyên tắc về xây dựng, phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia. Có ý kiến đề nghị làm rõ về vị trí, chức năng, vai trò của Trung tâm dữ liệu quốc gia; đồng thời nghiên cứu quy định để tránh mâu thuẫn với quy định của pháp luật có liên quan. Có ý kiến nghị báo cáo làm rõ các phương án dự phòng để ứng phó, giải quyết sự cố có thể phát sinh.

Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, quá trình tiếp thu, chỉnh lý, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát gom nội dung Chương IV dự thảo Luật Chính phủ trình, gồm các điều 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47 thành Mục 1 của Chương III quy định về xây dựng, phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia, gồm 3 điều:

Điều 30 quy định về cơ sở hạ tầng của Trung tâm dữ liệu quốc gia; Điều 31 quy định về trách nhiệm của Trung tâm dữ liệu quốc gia, trong đó có quy định nhằm bảo vệ, bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật để kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn tấn công, đột nhập, phá hoại, các nguy cơ mất an ninh, an toàn thông tin tại Trung tâm dữ liệu quốc gia; Điều 32 quy định về bảo đảm nguồn lực xây dựng, phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia cơ sở hạ tầng của Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Ông Lê Tấn Tới cũng nói thêm, việc xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia hiện đang triển khai thực hiện trên cơ sở Nghị quyết số 175/NQ-CP ngày 30/10/2023 của Chính phủ phê duyệt Đề án Trung tâm dữ liệu quốc gia. Đảng ủy Công an Trung ương đã báo cáo cấp có thẩm quyền và được đồng ý với chủ trương xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia trực thuộc Bộ Công an quản lý. Chính phủ đã ban hành nghị định thành lập Trung tâm dữ liệu quốc gia là một đơn vị mới thuộc Bộ Công an và giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy.

UBTVQH dẫn báo cáo của Bộ Công an cho thấy, trong quá trình nghiên cứu, đề xuất xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia, cơ quan này đã tham khảo kinh nghiệm xây dựng trung tâm dữ liệu ở nhiều quốc gia trên thế giới để lựa chọn mô hình phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Theo đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung là xu thế chung của các nước trên thế giới. Việt Nam đã bước đầu khởi tạo và hình thành được 7 cơ sở dữ liệu quốc gia, một số cơ sở dữ liệu quốc gia đã được kết nối liên thông, chia sẻ dữ liệu…; tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế.

Để giải quyết vấn đề trên, việc xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia, Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia là cần thiết, nhằm bảo đảm đồng bộ, không phân tán dữ liệu, nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng tài nguyên dữ liệu quốc gia.

Đề cập quy định về sàn giao dịch dữ liệu, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho biết, một số ý kiến nhất trí với việc thành lập sàn giao dịch dữ liệu. Tuy nhiên, đề nghị chỉ nên quy định một số nguyên tắc cơ bản cho sàn giao dịch dữ liệu và giao Chính phủ quy định, có lộ trình phù hợp với thực tiễn từng giai đoạn của Việt Nam.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát và chỉnh lý Điều 53 dự thảo Luật chính phủ trình (nay là Điều 42 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý) theo hướng đổi tên Điều thành "Sàn dữ liệu", chỉ quy định nội dung cơ bản về sàn dữ liệu và giao Chính phủ quy định chi tiết các nội dung theo thẩm quyền. Qua đó, từng bước thiết lập thị trường dữ liệu, đẩy mạnh phát triển các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến dữ liệu để thúc đẩy chuyển đổi số trong các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế, chuyển đổi phương thức giao tiếp giữa cơ quan nhà nước với tổ chức, cá nhân và các quan hệ xã hội trên môi trường số.

Đỗ Thảo