Quang Liêm vắng mặt ở SEA Games 33: Chuyện bình thường với cờ vua Việt Nam

Không bị động về lực lượng

Đầu năm nay, việc Lê Quang Liêm tham dự SEA Games 33 vẫn trong kế hoạch của các nhà quản lý. Đơn giản vì họ vẫn luôn muốn có lực lượng tốt nhất ở sân chơi SEA Games. Dù vậy, lịch làm việc của Lê Quang Liêm tại Mỹ cũng có sự biến động đáng kể nên việc kỳ thủ này không dự SEA Games 33 cũng đã được báo cáo đến nhà quản lý từ sớm. Ông Nguyễn Minh Thắng – phụ trách bộ môn Cờ vua (Cục TDTT Việt Nam), đồng thời là Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên đoàn Cờ Việt Nam – cho biết: “Chúng tôi đã tính toán lực lượng từ sớm. Do SEA Games 33 chỉ có một nội dung thi đấu dành cho nam ở môn cờ vua, và theo lịch làm việc của Lê Quang Liêm tại Mỹ, nên anh sẽ không tham dự Đại hội. Tuy vậy, đội tuyển vẫn có những kỳ thủ tốt nhất để chinh phục mục tiêu”.

Lê Quang Liêm (ngoài cùng bên phải) trong màu áo đội tuyển cờ vua Việt Nam.

Theo chương trình thi đấu, SEA Games 33 sẽ đưa vào tám nội dung môn cờ, gồm sáu nội dung Cờ truyền thống Makruk, ASEAN và hai nội dung Cờ vua. Với cờ vua, do có ít nội dung nên cờ vua Việt Nam càng dễ tính toán nhân sự. Việt Nam nhiều khả năng cử hai Đại kiện tướng Nguyễn Ngọc Trường Sơn và Lê Tuấn Minh thi đấu đôi nam cờ nhanh; trong khi đôi nữ cờ nhanh có thể là sự kết hợp của Phạm Lê Thảo Nguyên và Võ Thị Kim Phụng. Đây đều là những kỳ thủ dày dạn kinh nghiệm, từng góp công lớn trong thành tích quốc tế của đội tuyển.

Thực tế, SEA Games không phải là giải đấu quan trọng nhất với cờ vua Việt Nam. Ở kỳ Đại hội gần nhất tại Campuchia năm 2023, nội dung cờ vua không được đưa vào chương trình thi đấu mà chỉ có Cờ Ouk Chaktrang (còn gọi là Cờ ốc). Các kỳ thủ Việt Nam đã giành 2 HCV, 1 HCB và 7 HCĐ ở môn thi đấu mới này. Trước đó tại SEA Games 31-2021 trên sân nhà, các kỳ thủ nam Việt Nam giành HCV nội dung cờ tiêu chuẩn (Nguyễn Ngọc Trường Sơn), cờ chớp (Lê Tuấn Minh), cờ nhanh (Nguyễn Ngọc Trường Sơn), cờ chớp đồng đội (Lê Quang Liêm, Lê Tuấn Minh), cờ nhanh đồng đội (Lê Quang Liêm, Trần Tuấn Minh). Thành tích trên cho thấy Lê Quang Liêm góp phần đáng kể ở nội dung đồng đội. Thế nhưng, khi Lê Quang Liêm vắng mặt, đội tuyển cờ vua Việt Nam cũng có ngay phương án thay thế.

Trong nhiều năm qua, Quang Liêm vẫn giữ vị thế là kỳ thủ hàng đầu Đông Nam Á và châu Á. Anh hiện trong nhóm 25 kỳ thủ hàng đầu thế giới với hệ số Elo là 2.729 - cao nhất trong các kỳ thủ cờ vua Việt Nam. Năm 2024, Quang Liêm cùng đội tuyển Việt Nam tham dự giải Olympiad và giải vô địch cờ nhanh, cờ chớp thế giới, qua đó tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của mình ở đấu trường đỉnh cao. Tuy nhiên, cũng chính bởi tầm vóc ấy, việc anh không dự SEA Games càng trở nên dễ hiểu, khi mục tiêu lớn hơn của cờ vua Việt Nam là Olympiad, World Cup hay các giải cấp độ thế giới.

Tính xa, làm lớn

Điều đáng mừng là khoảng trống mà Quang Liêm để lại ở SEA Games không tạo ra lo ngại. Việt Nam hiện sở hữu một thế hệ kỳ thủ giàu bản lĩnh và tài năng: Nguyễn Ngọc Trường Sơn nhiều lần vô địch khu vực, Lê Tuấn Minh tiến bộ vượt bậc ở nội dung cờ nhanh và cờ chớp, trong khi Phạm Lê Thảo Nguyên, Võ Thị Kim Phụng là những gương mặt quen thuộc của đội tuyển nữ. Ngoài ra, sự xuất hiện của các tài năng trẻ như Đầu Khương Duy, Bành Gia Huy, Phạm Trần Gia Phúc... – những kỳ thủ thời gian qua liên tục thi đấu quốc tế từ nguồn kinh phí của gia đình, doanh nghiệp, cũng giúp đội tuyển có thêm lựa chọn lâu dài.

Với lực lượng đồng đều và định hướng rõ ràng, cờ vua Việt Nam hiện không còn phụ thuộc vào một cá nhân, dù đó là kỳ thủ số 1 như Quang Liêm. Việc ban huấn luyện tính toán nhân sự dựa trên điều kiện thực tế, kết hợp hài hòa giữa mục tiêu SEA Games và các giải đấu quốc tế, cho thấy cách tiếp cận chuyên nghiệp và bền vững.

Trong lần trao đổi gần đây, Đại kiện tướng quốc tế Bùi Vinh cũng nhìn nhận, giờ đây, mục tiêu của cờ vua Việt Nam là phải có thêm nhiều Đại kiện tướng, Kiện tướng quốc tế. Để qua đó có thể cho thấy hết tầm vóc, thực lực và vị thế của cờ vua Việt Nam. Để làm được như vậy, các kỳ thủ phải được tạo điều kiện tối đa trong việc dự giải quốc tế từ nguồn kinh phí xã hội hóa. Đó nên được xem là ưu tiên số 1.

Trong những năm qua, cờ vua Việt Nam đã làm tốt việc này với việc mở ra những giải đấu quốc tế lấy chuẩn Đại kiện tướng, Kiện tướng quốc tế ngay tại Việt Nam. Đồng thời, ngày càng có nhiều gia đình tự đầu tư để con mình thi đấu quốc tế nhằm sớm đạt danh hiệu Đại kiện tướng quốc tế. Sự tiến bộ nhanh chóng của những kỳ thủ như Đầu Khương Duy, Bành Gia Huy, Phạm Trần Gia Phúc... trong thời gian qua bắt nguồn từ cách làm này, mở ra nhiều lựa chọn nhân sự cho đội tuyển cờ vua quốc gia tại các Đại hội thể thao quốc tế.

Có thể nói, việc Lê Quang Liêm không góp mặt tại SEA Games 33 phản ánh đúng sự phát triển của cờ vua Việt Nam khi không còn dừng lại ở những sân chơi khu vực mà đã vươn ra đấu trường thế giới. Thực tế, cờ vua Việt Nam giờ đã vượt tầm ở sân chơi khu vực Đông Nam Á nên có thể dễ dàng tính toán nhân sự khi dự giải. Nói cách khác, giờ đây, SEA Games chỉ còn là một chặng dừng chân, trong khi mục tiêu thực sự của cờ vua Việt Nam là khẳng định đẳng cấp ở Olympiad, World Cup và các thế giới, hay ít nhất cũng là Đại hội Thẻ thao châu Á (ASIAD) trong trường hợp môn cờ vua lại xuất hiện trong chương trình thi đấu.

Minh Hà