Quản trị có trách nhiệm trí tuệ nhân tạo để phục vụ lợi ích chung

Tại đây, các ý kiến cũng cho rằng, không một tổ chức nào có thể đơn độc khai thác hết tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI). Song muốn nguồn nhân lực AI trở thành tài nguyên quý hiếm cần được đầu tư mạnh mẽ và có chiến lược.

Các chính sách về AI cần được xây dựng dựa trên nguyên tắc đạo đức

Ông Ahmad Bhinder, Giám đốc Chính sách & Trí tuệ số của tổ chức hợp tác kỹ thuật số (DCO), nhấn mạnh vai trò của AI như một công nghệ mang tính chuyển đổi sâu rộng, vừa mở ra cơ hội lớn cho phát triển, vừa đặt ra nhiều thách thức về đạo đức và quản trị.

Lễ công bố báo cáo đánh giá mức độ sẵn sàng của Việt Nam trong thực hiện khuyến nghị của UNESCO về đạo đức trí tuệ nhân tạo.

Theo ông, việc phát triển AI có trách nhiệm đòi hỏi sự cân bằng giữa đổi mới và trách nhiệm. Các chính sách cần được xây dựng dựa trên nguyên tắc đạo đức, lấy con người làm trung tâm, với sự tham gia của nhiều bên liên quan. "AI không chỉ là một công nghệ, mà là một hành trình dựa trên niềm tin và hợp tác. DCO khẳng định sẵn sàng hợp tác với Việt Nam và các tổ chức quốc tế để cùng xây dựng tương lai AI minh bạch, công bằng và có trách nhiệm", đại diện DCO nói.

Đến Hội nghị bàn tròn, ông Steven M.Dyokas, cố vấn kinh tế Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội nhấn mạnh câu hỏi cấp bách không phải là "liệu AI có định hình tương lai hay không", mà là "làm thế nào để chúng ta cùng nhau định hình tương lai đó". Theo đó, Mỹ tin rằng cần xây dựng các quy định AI vừa thúc đẩy đổi mới, vừa bảo vệ các giá trị dân chủ.

"Các quy định rõ ràng, minh bạch và công nhận vai trò quan trọng của khu vực tư nhân sẽ cho phép các nhà nghiên cứu, doanh nhân và nhà đầu tư phát triển AI có trách nhiệm, không khiến đổi mới sáng tạo bị lạc hậu bởi những thủ tục hành chính phức tạp", vị đại diện thông tin. Về hợp tác với Việt Nam, nhiều công ty công nghệ hàng đầu của Mỹ như USAID, Google, Nvidia, Qualcomm và Amazon Web Services đang hợp tác chặt chẽ với các trường đại học, doanh nghiệp và chính phủ Việt Nam, từ đó xây dựng hạ tầng AI và đào tạo tài năng. Chính phủ Mỹ cũng tài trợ đào tạo cho hàng ngàn giảng viên và sinh viên trên khắp Việt Nam.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nghiên cứu các quy định mới về kinh tế số và AI, Mỹ hy vọng các văn bản này sẽ thúc đẩy đổi mới, thu hút đầu tư và tạo điều kiện cho khu vực tư nhân phát triển. Cuối cùng, Mỹ cam kết hợp tác với các đối tác, bao gồm Việt Nam, để đảm bảo lợi ích của AI phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời ngăn chặn việc lạm dụng công nghệ này, hướng tới một tương lai an toàn và thịnh vượng chung.

Tại sự kiện, ông Julien Guerrier, Đại sứ Liên minh Châu Âu tại Việt Nam cũng bày tỏ rất vui mừng khi có mặt tại sự kiện đúng vào thời điểm Việt Nam đang chuẩn bị cho Luật AI, dự kiến có hiệu lực vào năm 2026.

Bên cạnh việc xây dựng hành lang pháp lý, EU cũng tập trung vào việc thúc đẩy ứng dụng AI. Chiến lược "Apply AI" được công bố vào ngày 8/10, vạch ra các hành động cụ thể theo từng ngành để tăng cường việc tiếp nhận AI trong toàn khối, kể cả trong khu vực công. Giải quyết các rủi ro liên quan đến AI tạo sinh cũng là một ưu tiên. EU sẽ hỗ trợ các nhà cung cấp và triển khai hệ thống AI tạo sinh trong việc phát hiện và dán nhãn nội dung do AI tạo ra hoặc chỉnh sửa.

Trên trường quốc tế, EU tích cực tham gia song phương và đa phương để thúc đẩy cách tiếp cận của mình về AI có trách nhiệm. Một ví dụ điển hình là việc ra mắt báo cáo RAM, một trong những kết quả của dự án trị giá 4 triệu EUR về Đạo đức AI, thuộc chương trình toàn cầu "Chủ nghĩa đa phương và Số hóa".

Không một tổ chức nào đơn độc khai thác hết tiềm năng của AI

Ngoài việc chia sẻ những kinh nghiệm và chính sách liên quan đến việc triển khai khuôn khổ pháp lý về AI tại các quốc gia, mang đến nhiều góc nhìn cho cuộc thảo luận, phía các doanh nghiệp công nghệ cũng đưa ra không ít ý kiến quý báu.

Đại diện Google cũng có những góc nhìn đáng chú ý liên quan đến các tiêu chí xây dựng khung pháp lý cho AI. Theo bà Liên Nguyễn, Giám đốc Chính sách công và Quan hệ chính phủ Google châu Á - Thái Bình Dương, xây dựng khung pháp lý cho AI cần hướng đến tính chắc chắn, minh bạch và khuyến khích đổi mới, để công nghệ này phát triển song song với niềm tin xã hội. Bà cho rằng sự phát triển của AI đòi hỏi nguồn lực tổng thể và toàn diện. Đại diện Google cho biết, tập đoàn có thể hỗ trợ các nhà nghiên cứu thông qua việc cung cấp tài khoản truy cập hệ thống điện toán đám mây và công cụ Gemini để phục vụ nghiên cứu.

Ông Huang Di, đại diện Huawei, cũng đưa ra nhìn nhận, không một tổ chức nào có thể đơn độc khai thác hết tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI). Sự phối hợp giữa nhiều bên là yếu tố then chốt, dựa trên ba trụ cột: Hạ tầng - nền tảng - nhân tài. Theo ông, cần tập trung xây dựng hạ tầng đột phá để tạo nền tảng cho phát triển AI. Huawei đang hỗ trợ nhiều giải pháp giúp AI phát triển có trách nhiệm và hiệu quả.

Cuối cùng, với nguồn nhân lực AI, Huawei đầu tư mạnh vào đào tạo và mong muốn xây dựng đội ngũ nhân tài lớn nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh chóng của lĩnh vực này.

Tương tự, đại diện khu vực tư nhân, ông Arnauld Ginolin, Tập đoàn Boston Consulting Group (BCG) đưa ra quan điểm: “Nguồn nhân lực AI trở thành tài nguyên quý hiếm cần được đầu tư mạnh mẽ”. Vị này chia sẻ: doanh nghiệp đang tích cực theo dõi và ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực, từ các ngành truyền thống như kỹ thuật, viễn thông đến những ngành mới như chăm sóc sức khỏe, y tế. Song song đó, BCG cũng nghiên cứu sâu về nhu cầu nguồn nhân lực AI, hiện được xem là "tài nguyên quý hiếm" mà cả doanh nghiệp lẫn chính phủ cần đầu tư mạnh mẽ hơn.

Theo ông, hơn 50% doanh nghiệp hiện đã sử dụng AI trong hoạt động hàng ngày. Để AI thực sự trở thành công cụ hỗ trợ hiệu quả, cần tập trung vào hai yếu tố then chốt. Thứ nhất, xây dựng khung quy định rõ ràng về cách AI được triển khai và quản lý trong tổ chức. Thứ hai, đẩy mạnh đào tạo nhân lực AI, thông qua các chuyên gia toàn cầu có thể thiết kế chương trình phù hợp với nhu cầu riêng của từng doanh nghiệp và tổ chức.

Ông Ginolin cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu hút và luân chuyển nhân tài AI. "Câu hỏi lớn đặt ra cho các công ty và quốc gia là: Làm thế nào để thu hút chuyên gia AI? Ở Mỹ, họ có sức hút mạnh, nhưng nhiều khu vực khác đang gặp khó khăn", ông nói. Vì vậy, ông cho rằng các quốc gia cần chiến lược linh hoạt về nhập cư và di trú, giúp chuyên gia AI dễ dàng đến và làm việc, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trên quy mô toàn cầu.

Kết thúc tọa đàm Cấp Bộ trưởng về Quản trị trí tuệ nhân tạo (AI) trong khuôn khổ Tuần lễ số quốc tế 2025, Bộ Trưởng Kh&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, quản trị AI đã trở thành vấn đề hợp tác toàn cầu, không chỉ ở tầm nhìn mà còn trong hành động - hướng tới mục tiêu "AI cho tất cả, không chỉ cho một số ít".

Cùng đó, Bộ trưởng chỉ ra khung pháp lý về AI cần được xây dựng để song hành giữa niềm tin và đổi mới, vừa tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, vừa phù hợp với bối cảnh từng quốc gia. Bên cạnh đó, khu vực tư nhân đóng vai trò quan trọng trong giải pháp chung, đặc biệt thông qua việc thúc đẩy hệ sinh thái AI mã nguồn mở, giúp trao quyền cho doanh nghiệp khởi nghiệp và các nền kinh tế nhỏ. Mặt khác, xây dựng năng lực AI trong khu vực là yếu tố then chốt. Việt Nam khẳng định sẵn sàng đảm nhiệm vai trò trung tâm năng lực AI của châu Á - Thái Bình Dương, góp phần thúc đẩy hợp tác và chia sẻ tri thức.

Cuối cùng, đại diện cho Bộ KH&CN, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, AI là công cụ khuếch đại sức sáng tạo của con người, không thay thế con người; công nghệ phải mang tính bao trùm, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau. Sự kiện khép lại với thông điệp hướng tới một tương lai số an toàn, minh bạch và phát triển bền vững, nơi trí tuệ nhân tạo được quản trị có trách nhiệm và phục vụ lợi ích chung của toàn xã hội.

Phạm Huyền