Quan tâm chi đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, xử lý vệ sinh môi trường

Vẫn còn một số nhiệm vụ chưa được phân cấp cụ thể, rõ ràng

Qua xem xét thực tế một số các xã, phường trên địa bàn tỉnh, Đoàn khảo sát của Thường trực HĐND tỉnh Bắc Ninh ghi nhận, mặc dù bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp mới hoạt động được gần 4 tháng nhưng kết quả ban đầu cho thấy cơ bản các xã, phường đã chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao; công tác điều hành ngân sách được quan tâm, bảo đảm phục vụ cho hoạt động thường xuyên của đơn vị. Công tác chi ngân sách địa phương đã bám sát dự toán được giao, đáp ứng kịp thời nhu cầu, bảo đảm an sinh xã hội và các nhiệm vụ chi quan trọng, cấp thiết...

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lâm Thị Hương Thành chủ trì cuộc làm việc với Sở Tài chính và các đơn vị liên quan Ảnh: Thành Nam

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn không ít khó khăn, vướng mắc. Đơn cử, dữ liệu quá khứ (trước sáp nhập) chưa được chuẩn hóa hoặc đồng bộ, gây khó khăn cho việc so sánh, ước tính và lập kế hoạch. Việc phân bổ nguồn thu, nhiệm vụ chi cho đơn vị hành chính mới năm 2025 còn lúng túng, chưa sát với thực tế do sáp nhập cơ học dự toán của các đơn vị cấp xã và chuyển nhiệm vụ chi từ ngân sách cấp huyện chưa được tổng hợp số liệu, bàn giao giữa các bên liên quan...

Một số nhiệm vụ chưa được phân cấp cụ thể, rõ ràng, chưa thống nhất đơn vị triển khai; công tác quy hoạch sau sáp nhập chưa được hướng dẫn thực hiện dẫn đến cơ sở dữ liệu kế hoạch - tài chính chưa thống nhất, khó dự báo sát thực tế nhiệm vụ chi của ngân sách cấp xã; ước thực hiện dự toán thiếu căn cứ thực tế dẫn đến giao dự toán năm sau không sát thực tế thu - chi gây khó khăn trong quản lý tài chính công, kiểm soát chi qua kho bạc và quyết toán cuối năm, ảnh hưởng đến tiến độ gửi, thẩm định và phê duyệt dự toán ngân sách cấp xã.

Chế độ chi các chính sách an sinh xã hội, tiêu chuẩn định mức đang thực hiện có nhiều chênh lệch và còn nhiều bất cập, không bao quát hết nhiệm vụ và chưa thống nhất giữa các vùng, miền; đồng thời, chưa đánh giá được cụ thể từng chính sách sau khi chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp…

Bảo đảm phân bổ hợp lý nguồn lực

Kết quả khảo sát thực tế giúp Thường trực HĐND tỉnh Bắc Ninh thu thập thông tin thực tiễn hoàn thiện 2 dự thảo Nghị quyết quy định phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa ngân sách cấp tỉnh và cấp xã; dự thảo Nghị quyết quy định định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2026 của các cấp chính quyền địa phương tỉnh Bắc Ninh…

Theo dự thảo nghị quyết, nguyên tắc phân cấp nguồn thu phải dựa trên cơ sở đặc điểm tính chất từng nguồn thu và khả năng thu của từng địa phương, chú trọng khả năng đáp ứng nhu cầu chi tại chỗ; tăng cường khai thác nguồn thu và chống thất thu của chính quyền mỗi cấp; hạn chế phân chia nguồn thu có quy mô nhỏ cho nhiều cấp, trừ các nguồn thu không ổn định hàng năm, nguồn thu gắn liền với vai trò quản lý của từng cấp chính quyền. Phân cấp tối đa nguồn thu thuộc cấp chính quyền quản lý trên địa bàn để có nguồn tài chính bảo đảm nhiệm vụ chi được giao, hạn chế bổ sung từ ngân sách cấp tỉnh.

Ngân sách cấp tỉnh giữ vai trò chủ đạo thực hiện các chủ trương lớn, các nhiệm vụ quan trọng trên địa bàn tỉnh như: tập trung vốn đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, thực hiện các chính sách quan trọng; đồng thời có khả năng điều hòa nguồn lực tài chính ngân sách trên địa bàn tỉnh như: hỗ trợ các xã chưa cân đối được ngân sách và hỗ trợ có mục tiêu cho ngân sách cấp xã theo quy định.

Nguyên tắc, tiêu chí phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước phù hợp theo phân cấp quản lý ngân sách, bảo đảm kinh phí các cấp, các đơn vị thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng trong giai đoạn mới, phù hợp với phân loại đơn vị hành chính. Ưu tiên bố trí kinh phí cho lĩnh vực quan trọng và vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi đặc biệt khó khăn, khó khăn...

Tại buổi làm việc, các đại biểu đều nhất trí với 2 dự thảo nghị quyết nêu trên. Đồng thời, đề nghị cần xem xét tăng mức phân bổ dự toán chi thường xuyên cho cấp xã, bảo đảm phù hợp cân đối chi ở cơ sở trong bối cảnh sáp nhập đơn vị hành chính. Mức chi về sự nghiệp môi trường cũng tính toán cho phù hợp, nhất là đối với những khu vực tập trung đông dân cư, gần khu, cụm công nghiệp, có lượng rác thải hằng ngày lớn...

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lâm Thị Hương Thành nhấn mạnh: việc ban hành 2 nghị quyết nêu trên rất cần thiết mang tính nền tảng cho điều hành ngân sách trong giai đoạn tới, cũng như đáp ứng yêu cầu cấp bách thực tế đang đặt ra ở cơ sở sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và sáp nhập địa giới hành chính... Do đó, Phó Chủ tịch HĐND đề nghị, cần quan tâm tính toán, cân đối các mức chi theo tinh thần chung là bảo đảm ít nhất bằng mức chi hiện tại; xem xét phân loại mức chi theo các nhóm, có sự bao quát, toàn diện. Trong đó, quan tâm chi cho lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, hệ thống tiêu thoát nước, xử lý vệ sinh môi trường… Sở Tài chính nghiên cứu phân chia các xã, phường theo các nhóm sao cho hài hòa, từ đó có cơ sở phân bổ mức thu, chi ngân sách phù hợp với tình hình thực tiễn…

Bách Hợp