Quân sự thế giới hôm nay (13-12): Máy bay ném bom chiến lược B-52 của Mỹ thử nghiệm radar AN/APQ-188 mới

* Máy bay ném bom B-52 thử nghiệm radar AN/APQ-188 mới

Boeing mới đây thông báo, đã bàn giao chiếc máy bay thử nghiệm đầu tiên trong chương trình hiện đại hóa radar của máy bay ném bom chiến lược B-52 cho Không quân Mỹ, để đánh giá tại Căn cứ Không quân Edwards.

Theo Không quân Mỹ, chiếc máy bay đã thực hiện chuyến bay chuyển sân đến Edwards sau khi nâng cấp radar, đánh dấu quá trình chuyển đổi từ giai đoạn tích hợp tại nhà máy sang chiến dịch thử nghiệm chính thức.

Chiếc máy bay vừa được bàn giao được chế tạo theo đúng cấu hình radar mới. Từ nay đến hết năm 2026, Căn cứ Edwards sẽ phụ trách toàn bộ thử nghiệm mặt đất và trên không, tập trung đánh giá hiệu suất, độ tin cậy và khả năng bảo trì, trước khi Mỹ quyết định triển khai nâng cấp trên diện rộng. Giai đoạn này sẽ kiểm chứng thực tế khả năng hoạt động của radar trong nhiều điều kiện thời tiết, tầm hoạt động.

Chiến dịch thử nghiệm sẽ diễn ra trong năm 2026, nhằm kiểm chứng độ chính xác trong mọi điều kiện thời tiết, khả năng sống sót và độ tin cậy của AN/APQ-188. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

Trọng tâm nâng cấp là radar mảng pha quét điện tử chủ động AN/APQ-188, cùng các thay đổi trong hệ thống nhiệm vụ giúp tổ bay dễ vận hành hơn.

Theo Boeing, gói nâng cấp bao gồm tăng năng lực xử lý, màn hình độ phân giải cao cho vị trí hoa tiêu và thiết bị điều khiển kiểu tiêm kích nhằm giảm tải công việc, kèm hệ thống làm mát cải tiến cho môi trường nhiệt độ khắc nghiệt. Một số thay đổi ở phần mũi máy bay cũng xuất hiện do yêu cầu lắp đặt radar mới, phản ánh mức độ phức tạp khi tích hợp cảm biến hiện đại lên khung máy bay lâu năm.

Boeing nhận định, radar mới sẽ giúp rút ngắn thời gian tấn công mục tiêu và tăng khả năng sống sót của tổ bay trong môi trường bị đe dọa. Những cải tiến này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh B-52 thường đảm nhiệm vai trò mang vũ khí tầm xa, nơi độ chính xác và độ tin cậy của cảm biến có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả răn đe.

Chiến dịch thử nghiệm sẽ diễn ra trong năm 2026. Nếu thành công, nâng cấp này sẽ củng cố vai trò của B-52 như một nền tảng chiến lược quan trọng trong nhiều thập kỷ tới.

* Nga duy trì sản xuất pháo GSh-301

Tập đoàn Kalashnikov của Nga thông báo, đã hoàn tất các hợp đồng bàn giao pháo tự động GSh-301 trong năm 2025 và dây chuyền sản xuất cho năm 2026 đã được triển khai.

Thông tin này cho thấy những hệ thống được xem là “phụ trợ”, như pháo gắn trong máy bay, tiếp tục đóng vai trò quan trọng đối với khả năng duy trì hoạt động của lực lượng không quân.

Được biết đến rộng rãi với tên gọi quốc tế Gryazev Shipunov GSh-30-1, GSh-301 là pháo cỡ 30mm, một nòng, hoạt động theo nguyên lý giật ngắn, sử dụng đạn 30x165mm. Hệ thống này được đánh giá cao nhờ trọng lượng nhẹ và tốc độ bắn cao, thường đạt 1.500 - 1.800 phát/phút tùy cấu hình. Sự cân đối giữa khối lượng và hỏa lực giúp loại pháo này phù hợp với các dòng tiêm kích vốn hạn chế về không gian và tải trọng.

Pháo GSh-301 mang lại cho tiêm kích và máy bay tấn công khả năng khai hỏa với trọng lượng nhẹ, tốc độ bắn cao, tạo loạt đạn ngắn, chính xác ở cự ly gần đối với mục tiêu trên không và mặt đất. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Trong tác chiến, GSh-301 cho phép phi công triển khai hỏa lực tầm gần tức thời, không phụ thuộc vào tên lửa hay hệ thống dẫn đường.

Khi tích hợp với hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại, phi công có thể khai hỏa các loạt đạn ngắn, tập trung trong chỉ vài giây. Tầm hiệu quả thường đạt vài trăm mét với mục tiêu trên không và hơn 1km với mục tiêu mặt đất. Trong không chiến, pháo chủ yếu đóng vai trò vũ khí cuối cùng, trong khi ở nhiệm vụ đối đất, nó hỗ trợ tấn công nhanh vào mục tiêu như xe cơ giới hạng nhẹ, trận địa pháo hoặc nhân lực lộ thiên.

Kalashnikov không nêu tên khách hàng, nhưng cho biết hoạt động sản xuất chủ yếu phục vụ duy trì năng lực sẵn sàng chiến đấu của các đội hình máy bay hiện có. GSh-301 là trang bị tiêu chuẩn trên nhiều dòng máy bay như MiG-29, MiG-29K/KUB, Su-27, Su-30, Su-35 và Su-34. Trên các nền tảng này, pháo trong thân máy bay là lựa chọn hỏa lực linh hoạt, chi phí thấp, phù hợp với các tình huống không cần dùng đến tên lửa hoặc khi quy tắc giao chiến yêu cầu quan sát trực tiếp.

* Hà Lan đặt mua hệ thống phòng không Skyranger 30

Hà Lan đã ký hợp đồng với Rheinmetall để mua các hệ thống phòng không tầm cực ngắn Skyranger 30, bao gồm cấu hình cơ động, cố định và các thiết bị mô phỏng huấn luyện.

Thỏa thuận này triển khai quyết định chính sách đưa ra từ tháng 1-2025 về việc mua 22 hệ thống Skyranger 30, lắp trên khung gầm xe bọc thép bánh xích ACSV Gen 5, nhằm đối phó các mối đe dọa đường không tầm thấp, đặc biệt là máy bay không người lái. Thương vụ nằm trong chiến lược phòng không đa tầng của Hà Lan, bổ sung cho các hệ thống Stinger, NASAMS và Patriot.

Quyết định mua sắm được đưa ra sau các đánh giá tác chiến gần đây, cho thấy nhu cầu bổ sung năng lực phòng không tầm cực ngắn, để bảo vệ lực lượng triển khai và cơ sở hạ tầng trọng yếu. Skyranger 30 sẽ được biên chế cho Bộ tư lệnh Phòng không Hà Lan, với kế hoạch tăng khoảng 125 nhân sự để bảo đảm vận hành và bảo dưỡng.

Giải pháp tầm ngắn như Skyranger 30 được kỳ vọng hỗ trợ cho các hệ thống tên lửa như NASAMS, Patriot và SAMP/T. Ảnh: Bộ Quốc phòng Hà Lan

Skyranger 30 được thiết kế tối ưu để đối phó các loại UAV có khối lượng tới 600kg, với tầm tác chiến khoảng 5km, tập trung vào phòng thủ tầm gần. Hà Lan đặt mua cả cấu hình cơ động và cố định, cho phép linh hoạt triển khai trong bảo vệ đội hình cơ động và phòng thủ điểm.

Tháp pháo Skyranger 30 trang bị pháo 30mm, tích hợp radar bám bắt và có khả năng sử dụng đạn nổ lập trình để tăng hiệu quả vô hiệu hóa mục tiêu nhỏ, nhanh như UAV. Thiết kế mô-đun của tháp pháo cũng cho phép tích hợp tên lửa phòng không trong tương lai.

TRẦN HOÀI (tổng hợp)