Quân đội Mỹ phản ứng trước tổn thất của xe tăng chiến đấu chủ lực M1 Abrams ở Ukraine

Hình ảnh xe tăng chiến đấu chủ lực M1A1 Abrams được trang bị thêm lồng sắt. Ảnh: BI

Lầu Năm Góc sẽ chi 100 triệu USD để nâng cấp các biện pháp phòng vệ cho M1 Abrams khi Ukraine hiện chỉ còn 4 trong số 31 xe tăng chiến đấu chủ lực loại này vẫn còn nguyên vẹn từ khi được triển khai vào tháng 2/2024.

Báo The Kyiv Post ngày 30/6 cho biết Mỹ đã gửi 31 chiếc M1A1 Abrams được tân trang cho Ukraine vào tháng 9/2023 để phục vụ cuộc chiến chống lại Liên bang Nga và những chiếc đầu tiên được triển khai vào tháng 2/2024. Dù được coi là một trong những xe tăng chiến đấu chủ lực tốt nhất thế giới, nhưng hiệu suất của M1 Abrams trên chiến trường Ukraine lại không đạt được kỳ vọng đó.

Những chiếc xe tăng M1 Abrams cung cấp cho Ukraine không chỉ thiếu lớp giáp uranium nghèo và hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại, mà chúng còn sớm bộc lộ điểm yếu trước những đổi mới trong tác chiến trên chiến trường Ukraine. Giống như hầu hết (nếu không nói là tất cả) các loại xe tăng chiến đấu chủ lực hiện nay, M1 Abrams được thiết kế để tham chiến trong các trận đối đầu xe tăng trực diện, do đó được ưu tiên bảo vệ mặt trước rất kỹ.

Tuy nhiên, cuộc chiến ở Ukraine đã thay đổi bản chất của mối đe dọa. Các loại vũ khí mới như thiết bị bay không người (UAV) lái tấn công góc nhìn thứ nhất (FPV), vũ khí chống tăng dẫn đường hiện đại (ATGW) và pháo dẫn đường đã cho thấy điểm yếu nghiêm trọng của M1 Abrams trước các đòn đánh từ phía trên. Gần như tất cả các xe tăng M1 Abrams bị phá hủy tại Ukraine – trừ một chiếc – đều là do bị tấn công từ trên cao và phía sau bởi UAV hoặc các vũ khí tương tự. Chiếc duy nhất còn lại bị tiêu diệt bởi pháo chủ lực trang bị cho xe tăng T-72B3 của Liên bang Nga.

Ngày 26/2/2024, nhiều kênh Telegram của Liên bang Nga đưa tin quân đội nước này đã lần đầu phá hủy xe tăng chiến đấu chủ lực M1 Abrams do Mỹ sản xuất trong cuộc xung đột với Ukraine. Video cận cảnh do thiết bị bay không người lái giám sát ghi lại cho thấy khoang chứa đạn của chiếc M1 Abrams bị đốt cháy, khoang động cơ bốc cháy ngùn ngụt (Nguồn: Telegram):

Trong báo cáo Dự trù Mua sắm Vũ khí và Phương tiện chiến đấu bánh xích của Lục quân Mỹ (W&TCV Army) cho năm 2026, có khoản phân bổ hơn 107 triệu USD để cải thiện khả năng sống sót cho gần 400 chiếc xe tăng M1 Abrams trong biên chế.

Các nâng cấp bao gồm: sơn tăng độ “tàng hình”, bảo vệ thân dưới xe chống mìn và thiết bị nổ tự chế (IED), hệ thống cảnh báo tấn công bằng laser, và biện pháp phòng thủ chống tấn công từ trên cao.

Phần lớn ngân sách – gần 92 triệu USD – sẽ được chi cho bộ giáp bị động GM1914 VPS Top Attack Protection, đủ để trang bị cho khoảng 350 xe tăng thuộc bốn Lữ đoàn Thiết giáp tuyến đầu. Đây là loại giáp bổ sung bị động, được thiết kế để tăng cường bảo vệ phần trên của khoang lái và các nắp xe trước sự tấn công của đầu đạn nổ định hướng (shaped charge) và các đầu đạn xuyên giáp EFP.

ể từ khi Liên bang Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào năm 2022 Quân đội Ukraine cũng đã tìm cách tăng khả năng bảo vệ khỏi các đòn đánh từ trên cao cho nhiều loại xe tăng phương Tây, bao gồm cả M1 Abrams,– bằng cách lắp thêm “lồng chống drone” (cope cage), giáp phản ứng nổ, và giáp bảo vệ thân dưới. Các biện pháp này đã phần nào hiệu quả với một số loại như xe tăng Leopard 1 và 2 do Đức sản xuất, nhưng không làm giảm đáng kể tổn thất của M1 Abrams.

Hiện tại, quân đội Mỹ có khoảng 4.650 xe tăng M1 Abrams, trong đó 2.640 chiếc đang được biên chế trong các đơn vị hoạt động. Trong số đó, khoảng 2.100 chiếc đã được nâng cấp lên chuẩn M1A2 SEPv2 và SEPv3, còn lại, bao gồm cả số xe trong đơn vị và khoảng 2.000 chiếc lưu kho, vẫn ở cấu hình M1A1 gốc.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc