Quan điểm mới về phát triển văn hóa trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV

21 tham luận của các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, những người thực hành văn hóa đã tập trung làm rõ 5 cụm chủ đề gồm: vai trò, vị thế của văn hóa: “Hệ điều tiết” và “Ngang hàng với chính trị, kinh tế, xã hội”; thể chế hóa hệ giá trị: Hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình, chuẩn mực con người; kinh tế văn hóa và chuyển đổi số: Công nghiệp văn hóa, văn hóa số, sức mạnh mềm; kinh tế di sản và bảo tồn: Gắn di sản với phát triển kinh tế bền vững; nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật: Đào tạo, phát triển đội ngũ.

Hội thảo “Những quan điểm mới của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV”. Ảnh: Tuấn Minh

Theo nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh), GS. TS Phạm Duy Đức, Dự thảo Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối bằng hành động rõ ràng, minh bạch.

Trên lĩnh vực văn hóa và con người, Đảng đề cao nhiệm vụ hoàn thiện thể chế phát triển văn hóa và con người Việt Nam, trong đó bao gồm việc ban hành hệ giá trị quốc gia, văn hóa, gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam, tích hợp sâu vào giáo dục, truyền thông và hoạt động văn hóa cơ sở.

Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh), GS. TS Phạm Duy Đức phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Tuấn Minh

Dự thảo cũng xác định 5 nhiệm vụ trọng tâm: hoàn thiện, ban hành và tổ chức thực hiện các hệ giá trị và chuẩn mực con người Việt Nam; thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa; xây dựng cơ chế đột phá cho phát triển văn hóa, nghệ thuật dân tộc gắn với công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí; thúc đẩy phong trào văn hóa cơ sở, lấy người dân làm chủ thể; xây dựng công trình văn hóa, thể thao tầm khu vực và quốc tế, biểu tượng của thời đại Hồ Chí Minh.

Từ những định hướng mới của Dự thảo, PGS. TS. Lê Quý Đức đề xuất, về lý luận, làm rõ cấu trúc và mối quan hệ giữa hệ giá trị quốc gia - văn hóa - gia đình - con người, hình thành khung lý thuyết giá trị học Việt Nam hiện đại.

Về thực tiễn, xây dựng chỉ số phát triển văn hóa và con người Việt Nam (Cultural Development Index) để lượng hóa hiệu quả chính sách.

Về chính sách, thể chế hóa các đổi mới trong Chiến lược quốc gia về phát triển văn hóa đến 2030, gắn với công nghiệp văn hóa, chuyển đổi số và phát triển con người.

Về giáo dục - truyền thông, đẩy mạnh giáo dục văn hóa công dân, truyền thông giá trị, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, lan tỏa sức mạnh mềm Việt Nam ra quốc tế.

Nguyên Quyền Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, GS. TS Từ Thị Loan chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: Tuấn Minh

GS. TS. Từ Thị Loan, nguyên Quyền Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam, cho rằng, những quan điểm mới trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV cho thấy bước tiến quan trọng trong tư duy lý luận văn hóa của Đảng, từ việc coi văn hóa là nền tảng tinh thần và nguồn lực nội sinh, đến việc xác định rõ văn hóa là “sức mạnh mềm chiến lược”, yếu tố then chốt nâng cao vị thế, uy tín quốc gia trong hội nhập quốc tế.

GS. TS. Từ Thị Loan khẳng định, yêu cầu phát triển mạnh công nghiệp văn hóa, tạo ra sản phẩm, loại hình văn hóa độc đáo có sức lan tỏa toàn cầu; đồng thời chủ động quảng bá hình ảnh, giá trị văn hóa và con người Việt Nam ra thế giới.

Xây dựng và phát huy sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam không chỉ là mục tiêu mà còn là con đường để khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và tầm vóc dân tộc Việt Nam trong thời đại mới. Khi văn hóa trở thành nguồn lực nội sinh và sức mạnh mềm quốc gia, Việt Nam sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển nhanh, bền vững và khẳng định vị thế tích cực trong khu vực và thế giới.

H.Sen