'Quái thú 666' Aleister Crowley và tôn giáo gây tranh cãi Thelema - Kỳ cuối

Kỳ cuối: Di sản gây tranh cãi

Crowley tiếp tục tham gia các hội huyền thuật khác và đưa tư tưởng Thelema vào đó. Quan trọng nhất là khi Theodor Reuss (người Đức, sáng lập viên hội Ordo Templi Orientis) bổ nhiệm Crowley làm người đứng đầu chi nhánh London. Khi đó, ông ta nhận pháp danh Baphomet.

Aleister Crowley hóa trang thành Osiris (năm 1899). Ảnh: thecollector.com

“Thelema” là một từ Hy Lạp cổ xuất hiện trong bản dịch Kinh Thánh sang tiếng Hy Lạp. Trong văn bản Cơ đốc giáo cổ, từ này đôi khi chỉ “ý chí con người”, nhưng thường được dùng để chỉ “ý chí của Thượng đế”.

Nguyên tắc cốt lõi của Thelema là mỗi người phải tìm ra “ý chí đích thực”, tức vận mệnh cá nhân duy nhất của mình. Con người phải vượt qua dục vọng để nhận thức được mục đích đó, còn gọi là “công trình vĩ đại”. Tri thức này đạt được thông qua việc kết nối với “thiên thần hộ mệnh linh thiêng” – hiện thân của bản ngã cao hơn.

Giáo lý chính của Thelema là: “Hãy làm điều mình muốn, như thế là tuân theo luật”. Dù những người chỉ trích cho rằng câu này nhằm biện minh cho lối sống sa đọa của Crowley, nhưng ý nghĩa thật sự lại khác. Giáo lý này có nghĩa là con người nên gạt bỏ những thứ tầm thường và sống đúng với vận mệnh đích thực của mình. Ý tưởng này bắt nguồn từ triết học Cơ đốc thời đầu, khi Thánh Augustine từng nói: “Hãy yêu, rồi làm điều ngươi muốn”.

Thelema còn có hai nguyên lý cốt lõi khác. Thứ nhất: “Mỗi người đàn ông và mỗi người đàn bà là một ngôi sao”. Câu này gợi lại tư tưởng của Plato rằng con người được cấu tạo từ cùng chất liệu với các vì sao, vừa mang yếu tố vật chất, vừa tinh thần. Do đó, nó nhắc nhở rằng chúng ta vượt lên trên thân xác hữu hình.

Nguyên lý thứ hai là: “Tình yêu là luật, tình yêu dưới sự dẫn dắt của ý chí”. Nghĩa là mọi vận mệnh đều xuất phát từ tình yêu, nhưng việc theo đuổi tình yêu không nên đi trước “công trình vĩ đại”.

Crowley mở rộng các nguyên tắc này qua nhiều ấn phẩm sau đó. Ông ta viết rằng con người có quyền sống theo “luật riêng” của mình: được tự do làm việc, vui chơi, nghỉ ngơi, ăn uống, suy nghĩ, nói năng, viết lách, vẽ, chạm khắc, xây dựng, ăn mặc, yêu đương, sống và chết, tất cả theo ý chí riêng.

Tuy nhiên, Thelema cũng đặt ra bốn bổn phận. Thứ nhất là bổn phận với chính mình: phải khám phá và làm theo “ý chí đích thực”. Thứ hai là bổn phận với người khác: phải nhớ rằng bản thân không tách rời khỏi người khác, nhưng cũng không được can thiệp vào ý chí của họ. Bổn phận thứ ba là với nhân loại: việc phạm tội bị xem là vi phạm “ý chí đích thực”. Bổn phận cuối cùng là với các sinh vật và vật thể khác: không được sử dụng động vật hay vật chất cho mục đích trái tự nhiên.

Khi Crowley chìm đắm trong lời dạy của Horus và tham vọng truyền bá huyền học, Rose lại rơi vào cơn nghiện rượu nặng.

Rose Crowley, vợ đầu của Crowley. Ảnh: Getty Images

Con gái đầu của họ là Lilith chết vì thương hàn năm 1906. Crowley đổ lỗi cho Rose vì không kiểm soát được bản thân.

Sau đó, họ sinh thêm con gái thứ hai là Lola. Khi ly hôn năm 1909, quyền nuôi con thuộc về Rose. Đến năm 1911, bà bị đưa vào bệnh viện tâm thần.

Phần lớn nửa sau cuộc đời của Crowley là những chuyến phiêu bạt, kèm theo nhiều “người đàn bà đỏ” – thuật ngữ ông ta dùng để nói về các tình nhân, trong đó có người sinh cho ông ta một con trai tên Aleister Atatürk.

Có tin đồn ông ta làm gián điệp cho tình báo Anh, vì nhiều quốc gia ông ta ghé qua trùng hợp đều nằm trong diện điều tra của Anh.

Trong Thế chiến I, ông ta vẫn xuất bản các bản thảo huyền học và quan hệ với gái mại dâm.

Đến năm 1920, Crowley chuyển đến Sicily và lập Tu viện Thelema làm trụ sở chính. Ở đó, ông ta cùng các môn đồ thực hành ma túy, tình dục và nhiều nghi lễ kỳ quái.

Năm 1923, một người Anh chết trong nghi thức sau khi uống máu mèo. Chính quyền Italy phẫn nộ và trục xuất Crowley khỏi Italy, khiến hội tan rã.

Tuy nhiên, Crowley chưa dừng lại. Ông ta tiếp tục có trợ lý giúp ghi chép và xuất bản sách. Cuối những năm 1920, ông ta tái hôn với một phụ nữ Nicaragua tên Maria Teresa Sanchez để người này có thể theo mình đến Anh.

Ngôi sao sáu cánh – biểu tượng của Thelema. Ảnh: Wikimedia Commons

Trong Thế chiến II, ông ta giao du với các nhân vật tình báo như Ian Fleming và Roald Dahl, dù chưa bao giờ có bằng chứng xác nhận ông ta tham gia hoạt động tình báo. Một lần, ông từng đề nghị phục vụ cho Cục Tình báo Hải quân Anh, nhưng bị từ chối.

Ngày 1/12/1947, Crowley qua đời ở tuổi 72 vì viêm phế quản mãn tính. Tang lễ của ông ta, được gọi là “Thánh lễ Đen”, chỉ có vài người thân và bạn bè thân thiết tham dự dù lời dạy của ông ta từng lan tỏa đến hàng trăm nghìn người.

Dù đạt được danh tiếng mà ông ta hằng mong, nhưng không nhiều người có thiện cảm khi nhớ về Crowley. Sau khi Crowley chết, ảnh hưởng của ông ta vẫn tiếp tục, không chỉ trong giới huyền học, mà còn trong văn chương, nghệ thuật, triết học và âm nhạc.

Hình ảnh của ông ta xuất hiện trên bìa album "Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band" của ban nhạc The Beatles, khẩu hiệu “Do what thou wilt” (Làm những gì mình muốn) được khắc trên đĩa Led Zeppelin III và ông ta được nhắc đến trong bài “Quicksand” của ca sĩ David Bowie, cũng như ca khúc “Mr. Crowley” của Ozzy Osbourne.

Di sản đáng chú ý nhất với giới huyền học là bộ bài Thoth Tarot. Tư tưởng Thelema đến nay vẫn được thực hành rộng rãi trong các tổ chức như Order of Thelemic Knights, Thelemistas và Ordo Sunyata Vajra.

Ngày nay, di sản của Aleister Crowley là một bức tranh pha trộn giữa hấp dẫn và kinh dị. Tên ông ta được nhắc đến bằng sự sợ hãi trong giới Cơ đốc giáo, bằng hoài nghi trong giới thuyết âm mưu, và bằng sự tôn kính trong giới huyền học và ngoại giáo.

Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc